Ανάσταση του Πάσχα: η ψυχολογική διάσταση

Το Πάσχα αποτελεί παραδοσιακά μια περίοδο θρησκευτικής κατάνυξης, οικογενειακών συναντήσεων και προσδοκίας και εορτασμού της Ανάστασης με διάφορα έθιμα.

Ανάσταση σημαίνει (ἀνὰ + ίστημι).  Στήνω ὄρθιον, κάνω κάποιον να σηκωθεί ὄρθιος. Σηκώνω κάποιον από τον θάνατο, συνιστά τη μετάβαση από τον θάνατο στη ζωή και συμβολίζει την αιωνιότητα της ψυχής. Ωστόσο, πέρα από την θρησκευτική διάσταση της γιορτής αυτής αξίζει να επιστήσουμε την προσοχή μας και στην ψυχολογική διάσταση της Ανάστασης.

Η πεποίθηση ότι η ψυχή δεν χάνεται αλλά αναγεννιέται, ανασταίνεται κυριαρχεί σε όλες τις θρησκείες και μεταφέρει ένα μήνυμα ελπίδας και ζωής. Όλα τα όντα γεννιούνται, αναπτύσσονται και πεθαίνουν με την ελπίδα ότι θα αναγεννηθούν. Η Ανάσταση του Πάσχα περιεργάζεται μια μυστηριώδη σχέση ζωής και θανάτου. Δημιουργεί προσδοκίες για μεταθάνατον ζωή, προκαλεί φοβικό δέος στους πιστούς. Τους ωθεί στην προσκόλληση σε μια πίστη και στη δογματική συμμόρφωση σε αυτή, ώστε να εξασφαλίσουν την μεταθάνατον ζωή. Οι άνθρωποι νιώθουν την ανάγκη να πιστέψουν στην Ανάσταση ψυχής, τη δική τους και των δικών τους ανθρώπων.

Ανάσταση στην καθημερινότητα:

Ωστόσο, πέρα από κάθε δόγμα και θρησκεία, το Πάσχα όχι μόνο συμβολίζει μια μετάβαση, ένα πέρασμα προς τη ζωή, αλλά και συνιστά μια περίοδο βαθιάς ψυχολογικής ενδοσκόπησης και περισυλλογής. Κατά τη διάρκεια του Πάσχα ο άνθρωπος έχει την ευκαιρία να αναστοχαστεί τη ζωή του και τις επιλογές του. Η Μεγάλη Εβδομάδα συμβολίζει τα πάθη και τις δυσκολίες του απλού καθημερινού ανθρώπου και θίγει βαθύτατα υπαρξιακά ζητήματα.

Ο θάνατος του Χριστού αναπαριστά τους καθημερινούς μικρούς θανάτους που βιώνει κάθε άνθρωπος, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, τις ανεξέλεγκτες συγκυρίες που καλείται να διαχειριστεί, τους φόβους και τη γενικότερη ψυχολογική φθορά. Το Πάσχα υπενθυμίζει τη θανάτωση του κίβδηλου εαυτού μας, την αποποίηση των ρόλων που έχουμε υιοθετήσει, την αποστασιοποίηση από τα δεινοπαθήματα και τις κακές επιλογές και συνήθειες. Ουσιαστικά, προτείνει τον συμβολικό θάνατο του εξωπραγματικού μας εαυτού εν τη ζωή, με σκοπό την πραγματική αναγέννηση.

Ανάσταση και φύση:

Επιπροσθέτως, αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι η Ανάσταση του Πάσχα, συνάδει με την περίοδο της άνοιξης, μιας εποχής αναγέννησης, γονιμότητας και καρποφορίας. Η φύση νεκρώνεται κατά τη διάρκεια του χειμώνα και αναγεννιέται την άνοιξη, ανασταίνεται και ανθίζει. Η αναγέννηση της φύσης απεικονίζει και την αναγέννηση του ανθρώπου, καθώς είναι απόλυτα εναρμονισμένος με αυτήν. Όπως η φύση ξυπνά και ανθίζει και καρποφορεί, με τον ίδιο τρόπο ο άνθρωπος  αφυπνίζεται εσωτερικά, ενδυναμώνεται και εξελίσσεται. Η  άνοιξη, περικλείει την ελπίδα, το πάθος για ζωή και αυτοπραγμάτωση.

Η Ανάσταση του Πάσχα επιδεικνύει την αποβολή της ψυχολογικής τελμάτωσης, μας δείχνει τη νίκη της ζωής έναντι του θανάτου της, της παλιγγενεσίας έναντι της νέκρωσης και της αναδόμησης έναντι της φθοράς. Η Ανάσταση του Χριστού αποτελεί και την προσωπική Ανάσταση του κάθε ανθρώπου, ο οποίος οφείλει να νοηματοδοτήσει αυτή την Ανάσταση και να προβεί στη ψυχική ανάταση, αυτοεξέλιξη και προσωπική μεταμόρφωση. Αποτελεί μια ευκαιρία και υπενθύμιση να απαγκιστρωθούμε από όσα μας δεσμεύουν πίσω. Να νεκρώσουμε τους φόβους και τις ανασφάλειες και να μετέχουμε σε μια πιο αυθεντική ζωή και μια ανάσταση ψυχής και συναισθημάτων.

Πηγές:

https://www.ypernoisis.gr/psyxagogia-enimerosi/arthrografoi/panagiota-tzitzikou/176-panagiota-tzitzikou/1343-anastasi-i-afypnisi-tis-psyxis-entos-tis-ylis

https://www.psychologynow.gr/arthra-psyxologias/prosopikotita/giortes-diakopes/2002-h-ektimisi-tis-zois-piso-apo-thanato-kai-tin-anastasi-toy-hristoy-toy-haralampoy-pishoy.html

https://www.ioanninamed.gr/topics/psychology-advisory/to-pasxa-borei-na-symvolizei-tin-prosopiki-mas-anastasi

(6)