Μήπως έχεις το σύνδρομο της «άδειας φωλιάς»;

Όσο είναι μικρά τα παιδιά πολλές φορές κουράζουν τους γονείς τους με τις σκανταλιές τους, την ακαταστασία τους, την ανυπακοή τους. Συχνά οι γονείς περιμένουν πότε θα μεγαλώσουν για να «ηρεμήσουν» λίγο. Ωστόσο, όταν έρχεται η στιγμή που έχουν μεγαλώσει, που πλέον οι γονείς μπορούν να ξεκουραστούν απολαμβάνοντας την αυτονομία και την ανεξαρτησία των παιδιών τους, εμφανίζεται το σύνδρομο της άδειας φωλιάς.

Ο συγκεκριμένος όρος αναφέρεται στους γονείς, ιδίως στις γυναίκες. Σχετίζεται με το αίσθημα της μοναξιάς και με μια φάση κατάθλιψης που βιώνουν, ενώ βλέπουν τα παιδιά τους να ενηλικιώνονται και να αφήνουν την πατρική οικία.

Συγκεκριμένα:

«η άδεια φωλιά» αναφέρεται ως τη χρονική περίοδο του κύκλου της ζωής της οικογένειας μετά την αναχώρηση και του τελευταίου παιδιού από το σπίτι. Η αναχώρηση μπορεί να γίνει είτε λόγω σπουδών είτε εξαιτίας μόνιμης αποχώρησης από το σπίτι.

Η συγκεκριμένη μετάβαση επιφέρει αλλαγές στο γονεϊκό ρόλο που επηρεάζουν και την ταυτότητα του γονέα, αφού ο ρόλος αυτός είναι μέρος της ταυτότητάς του. Επίσης η αποχώρηση του παιδιού από το σπίτι είναι μία ένδειξη για τους γονείς ότι μεγαλώνουν και οι ίδιοι, γεγονός που μπορεί να εγείρει εσωτερικές υπαρξιακές ανησυχίες.

Η άδεια φωλιά δημιουργεί στους γονείς αισθήματα απώλειας και αποχωρισμού. Σταδιακά αντιλαμβάνονται ότι η καθημερινότητά τους έχει μεταβληθεί, ενώ δυσκολεύονται να οργανώσουν την καθημερινότητά τους χωρίς τα παιδιά τους. Πιθανώς τον πρώτο καιρό να περνούν αρκετό χρόνο στο δωμάτιο των παιδιών τους.  

Δε βιώνουν όλοι οι γονείς τη συγκεκριμένη μετάβαση με τον ίδιο τρόπο. Γονείς που βιώνουν οδυνηρά αυτή την εμπειρία μπορεί να αισθάνονται μόνοι, παραγκωνισμένοι, ανεπιθύμητοι,  μη χρήσιμοι πλέον.

Ίσως να αισθάνονται ότι…

χάνουν την παρέα των παιδιών τους, να ανησυχούν για την ασφάλειά τους και αν εκείνα θα μπορούν να φροντίσουν τους εαυτούς τους. Ως αποτέλεσμα δυσκολεύονται να διαχειριστούν την απόφαση των παιδιών τους. Πιθανώς να τα εκβιάζουν συναισθηματικά προκειμένου να μη φύγουν, χρησιμοποιώντας εκφράσεις όπως: «Που πας και μας αφήνεις», «Δε μας αγαπάς πια» και δείχνοντας τη δυσκολία τους να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες, κυρίως αν έχουν μοναχοπαίδι.

Οι γονείς που σέβονται και εμπιστεύονται την κρίση των παιδιών τους, δέχονται πιο εύκολα την απόφασή τους για αυτονόμηση. Δε σημαίνει ότι δε στενοχωριούνται, αλλά αποδέχονται το γεγονός ότι τα παιδιά τους μεγάλωσαν και πλέον ανοίγουν τα φτερά τους. Και οι πατέρες μπορεί να βιώσουν πόνο. Συχνά μετανιώνουν που δεν αφιέρωσαν το χρόνο που ήθελαν στα παιδιά τους ή για πράγματα που δεν έκαναν μαζί τους.

• Η αποχώρηση των παιδιών από την πατρική οικία έχει και θετικά αποτελέσματα για τους γονείς

Πλέον έχουν χρόνο και ενέργεια για άλλους ρόλους πέρα του γονεϊκού. Έχουν την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν επιθυμίες που πιθανώς να έμεναν ανεκπλήρωτες για χρόνια, όπως ένα ταξίδι.

Επιπλέον, μπορούν να διευρύνουν τα ενδιαφέροντα τους και να αναδιαμορφώσουν την καθημερινότητά τους. Οι οικιακές εργασίες σαφώς περιορίζονται, ενώ το επιπλέον εισόδημα και η αποδέσμευση γενικότερα από το γονεϊκο ρόλο μπορεί να τους προσφέρει χαλάρωση.

Σημαντική επίδραση στον τρόπο που οι γονείς θα βιώσουν το συγκεκριμένο στάδιο ζωής ασκεί η μεταξύ τους σχέση. Γονείς που όλα τα προηγούμενα χρόνια είχαν αφιερωθεί εξ ολοκλήρου στα παιδιά τους με αποτέλεσμα την αμφότερη αποξένωσή τους μπορεί να δυσκολευτούν.

Η ζωή χωρίς τα παιδιά στο σπίτι θα αποκαλύψει τα συζυγικά προβλήματα που τόσα χρόνια «κουκουλώνονταν» από τη μετατόπιση του βάρους της προσοχής στα παιδιά.

Είναι υψίστης σημασίας το ζευγάρι να περνά χρόνο χωρίς τα παιδιά και να αναπτύσσει κοινά ενδιαφέροντα καθ’ όλη τη διάρκεια του συζυγικού βίου, ειδάλλως σε στιγμές που η σχέση τους επαναπροσδιορίζεται, όπως σε αυτή της άδειας φωλιάς, θα ανακαλύψουν ότι πλέον είναι δύο ξένοι.

Ως αποτέλεσμα, θα ενταθούν οι συζυγικές συγκρούσεις. Επιπλέον, ο γονέας που είχε διαμορφώσει όλη του τη ζωή γύρω από το παιδί, με την απομάκρυνση αυτού, χάνει τη σταθερά του. Πιθανώς να βιώσει καταθλιπτικά αισθήματα και υπονομεύοντας κάθε απόπειρα αυτονομίας του παιδιού, να προσπαθήσει να το ξαναφέρει στην πατρική οικία.  

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ:

• Αποδεχτείτε το γεγονός. Πλέον το παιδί σας έχει το δικαίωμα να φτιάξει τη ζωή του όπως επιθυμεί το ίδιο. Το γεγονός ότι αποφάσισε να απομακρυνθεί από το σπίτι δε σημαίνει ότι σας απορρίπτει, αλλά ότι πλέον μπορεί να αναλάβει υπεύθυνους ρόλους ενηλίκων. Αν είστε γονέας μονογονεϊκής οικογένειας πιθανώς το αίσθημα της απόρριψης να είναι εντονότερο.

• Σεβαστείτε τις επιλογές του. Ίσως τα σχέδια σας για τα παιδιά σας να ήταν διαφορετικά. Ωστόσο, η ζωή είναι δική του και έχει το δικαίωμα να αποφασίσει το ίδιο πως θα ζήσει.

• Φτιάξτε μία λίστα με πράγματα που θα θέλατε να κάνετε και δεν είχατε χρόνο.

• Αποφύγετε να μεταφέρετε  με υπερβολικό τρόπο τη δυσκολία σας στα παιδιά σας. Θα τους δημιουργηθούν ενοχές, δυσκολεύοντας την προσαρμογή τους στη νέα κατάσταση. Πιθανώς να δεχθεί πλήγμα και η μεταξύ σας σχέση αφού θα νοιώσουν ότι παρεμποδίζονται στο νέο τους ξεκίνημα.

• Διατηρήστε θετική στάση απέναντι στη νέα ζωή των παιδιών σας. Αποφύγετε να τους «κρατήσετε μούτρα» ή να τους μεταφέρετε φόβους και ανησυχίες σας σχετικά με τις δυνατότητες τους να ανταπεξέλθουν επιτυχώς στο νέο τους ξεκίνημα.

• Περάστε χρόνο με το σύντροφό σας. Μοιραστείτε τα συναισθήματα και τις ανησυχίες σας.

• Αναζητήστε τη συντροφιά φίλων. Θα μπορείτε να συζητήσετε μαζί τους και να μοιραστείτε τα συναισθήματά σας, ενώ αν έχουν ζήσει παρόμοιες εμπειρίες θα σας βοηθήσουν στην καλύτερη προσαρμογή.

• Μη μένετε στο σπίτι. Το σπίτι φαντάζει άδειο χωρίς τα παιδιά. Είτε είστε μόνοι σας, είτε ζευγάρι, ασχοληθείτε με κοινωνικές δραστηριότητες. Περπατήστε, ανακαλύψτε νέα ενδιαφέροντα που θα σας βοηθήσουν να απαλύνετε τη μοναξιά.

• Αναζητήστε τη βοήθεια ειδικού σε περίπτωση που δυσκολεύεστε να διαχειριστείτε τη νέα κατάσταση.

Με την αποχώρηση των παιδιών από το σπίτι ξεκινά μία νέα εποχή τόσο για εκείνα όσο και για εσάς. Μία εποχή αναζωογόνησης, χαλάρωσης και έρωτα. Υποδεχτείτε με χαμόγελο το νέο αυτό ξεκίνημα!

Γράφει η Ανδριάννα Γεροντή – Συστημική και Εναλλακτική Θεραπεύτρια του ΚΕ.ΘΕ.ΣΥ (Ανασυνδιασμένη Ψυχοθεραπεία).

(Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε: https://www.kethesy.gr/)