Το παιδί μου θυμώνει… τι να κάνω;

Τα παιδιά βιώνουν και αυτά, τα συναισθήματα που βιώνουν οι ενήλικες σε διάφορες φάσεις της ζωής τους. Η διαφορά είναι ότι τα παιδιά δεν μπορούν πολλές φορές να εκφράσουν αυτό που νιώθουν με το σωστό τρόπο, καταφεύγοντας σε συμπεριφορές μη αποδεκτές από το περιβάλλον τους, ακριβώς επειδή είναι παιδιά.

Όπως μαθαίνουμε σε ένα παιδί να μιλάει, να τρώει, να διαβάζει, τόσο σημαντικό είναι να του μάθουμε να αναγνωρίζει αρχικά και στη συνέχεια να εκφράζει με σωστό τρόπο τα συναισθήματά του.

Είναι ένα θέμα συζήτησης πολύ συχνό, κυρίως από γονείς που απευθύνονται σε ειδικούς με το αίτημα να μη θυμώνει το παιδί τους τόσο πολύ. Ένα πιο σωστό και ρεαλιστικότερο αίτημα όμως θα ήταν να μάθει το παιδί πώς να διαχειρίζεται το θυμό του. Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα που αν δεν μάθει το παιδί να το εξωτερικεύει με υγιή τρόπο, θα έχει αργότερα μέχρι την ενήλικη ζωή του προβλήματα στην αλληλεπίδρασή του με τους άλλους ανθρώπους.

Η σημαντικότερη έκφραση που λέμε σε έναν γονέα είναι ότι επικυρώνουμε το συναίσθημα, αλλά όχι τη συμπεριφορά αν αυτή είναι ακραία. Για παράδειγμα, έχουμε ένα παιδί που έχει θυμώσει με έναν συμμαθητή του που του μίλησε άσχημα, και σαν αποτέλεσμα του μίλησε ύστερα και το ίδιο με άσχημα λόγια. Λέμε στο παιδί πως έχει πολύ δίκιο να θυμώνει με τη συμπεριφορά του συμμαθητή του απέναντί του, αλλά πως δεν θα έπρεπε να του μιλήσει και το ίδιο μετά άσχημα. Ενισχύουμε το συναίσθημα, αλλά όχι τη συμπεριφορά.

Πόσο εύκολο είναι να μάθουμε στο παιδί μας να εκφράζει με υγιή τρόπο το συναίσθημα του θυμού; Οι γονείς κατά κύριο λόγο λειτουργούν σαν πρότυπο, καθώς τα παιδιά μιμούνται συμπεριφορές των γονιών τους σε αντίστοιχες καταστάσεις. Ίσως πολλές φορές να μη γίνεται αντιληπτό, να φαίνεται πως το παιδί είναι απασχολημένο με ένα παιχνίδι που παίζει εκείνη τη στιγμή, ακούει όμως τα πάντα, τα φιλτράρει, και μιμείται τη συμπεριφορά, τα λόγια, τις κινήσεις των δικών του ανθρώπων.

Συνεπώς, δεν μπορούμε να λέμε στο παιδί μας να έχει μία συγκεκριμένη συμπεριφορά, ενώ στο σπίτι συμβαίνει κάτι εντελώς διαφορετικό. Αυτό θα του προκαλέσει σύγχυση και δεν θα έχει και αποτέλεσμα.

Όταν ένας γονέας αντιμετωπίζει «στρεσογόνες»  καταστάσεις με: φωνές, βωμολοχίες, χειρονομίες… το παιδί αυτό θα υιοθετήσει ως σωστό τρόπο διαχείρισης και έκφρασης αυτόν του θυμού. Κατά συνέπεια, θα του είναι πολύ δύσκολο μετά να αλλάξει αυτή του τη συνήθεια, η οποία θα γίνεται όλο και χειρότερη καθώς θα μεγαλώνει.

Το να μην επιτρέπουμε σε ένα παιδί να θυμώσει, μπορεί να του δημιουργήσει στη «μετεφηβική« και ενήλικη ζωή… ψυχοπαθολογία η οποία θα χρήζει παρακολούθησης. 

Φανταστείτε ένα ηφαίστειο που είναι έτοιμο να εκραγεί, αλλά το έχουμε σφραγίσει και δεν μπορεί να ξεσπάσει. Έτσι αισθάνεται και ένας άνθρωπος που μαζεύει μέσα του θυμό αλλά δεν τον εκφράζει. Για πόσο όμως μπορεί όλη αυτή η ένταση να μείνει συσσωρευμένη και να μην εκτονώνεται; Κάπου αλλού θα εκτονωθεί αργότερα και με πολύ πιο άσχημο τρόπο.

Από την Ψυχολόγο – Ψυχοθεραπεύτρια

Μαρία-Ελένη Γραμματικοπούλου