Η PTSD διαγιγνώσκεται όταν ένα άτομο βιώνει τα συμπτώματα για τουλάχιστον ένα μήνα μετά από ένα τραυματικό γεγονός
Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν σε μερικούς μήνες ή ακόμη και χρόνια αργότερα. Η διαταραχή χαρακτηρίζεται από τρία κύρια είδη των συμπτωμάτων:
•Επαναληπτικό βίωμα του τραύματος μέσα από οδυνηρές αναμνήσεις, αναδρομές στο παρελθόν και εφιάλτες.
•Συναισθηματικό μούδιασμα και αποφυγή του τόπου, των ανθρώπων, και των δραστηριότητων που του υπενθυμίζουν το τραύμα.
•Η αυξημένη διέγερση, όπως δυσκολία στον ύπνο και στη συγκέντρωση, αίσθημα νευρικότητας, ερεθισμός και νεύρα.
Διαγνωστικά κριτήρια που ισχύουν για τους ενήλικες, εφήβους και παιδιά ηλικίας άνω των έξι περιλαμβάνουν τα παρακάτω.
Έκθεση σε πραγματικό ή δυνητικό θάνατο, σοβαρό τραυματισμό ή σεξουαλική κακοποίηση, τα άτομα:
•Βιώνουν άμεσα τα τραυματικά γεγονότα
•Είναι μάρτυρες των γεγονότων
•Μαθαίνουν ότι οι τραυματικά γεγονότα συνέβησαν σε ένα στενό μέλος της οικογένειας ή στενό φίλο.
•Βιώνουν επαναλαμβανόμενη ή ακραία έκθεση στις λεπτομέρειες των τραυματικών γεγονότων (παραδείγματα είναι οι άνθρωποι που έχουν ώς επάγγελμα τη συλλογή ανθρώπινων λείψανων, οι αστυνομικοί που εκτίθενται συνεχώς σε λεπτομέρειες της κακοποίησης των παιδιών και γυναικών,κτλ)
Η παρουσία ενός ή περισσοτέρων από τα ακόλουθα:
•αυθόρμητη ή επαναλαμβανόμενες, ακούσιες και οδυνηρές αναμνήσεις από τα τραυματικά γεγονότα (Σημείωση: Σε παιδιά μπορεί να εμφανιστούν στο επαναλαμβανόμενο παιχνίδι στο οποίο τα θέματα ή οι πτυχές των τραυματικών γεγονότων εκφράζονται)
•Επαναλαμβανόμενα, θλιβερά όνειρα των οποίων το περιεχόμενο τους μπορεί να επηρεάσει αν έχει σχέση με τα γεγονότα. (Σημείωση: τα παιδιά μπορεί να βλέπουν τρομακτικά όνειρα χωρίς αναγνωρίσιμο περιεχόμενο)
•αναδρομές στο παρελθόν ή άλλες αντιδράσεις στις οποίες το άτομο αισθάνεται ή ενεργεί όπως και στο τραυματικό γεγονός. (Σημείωση: Στα παιδιά η αναπαράσταση του τραύματος μπορεί να συμβεί στο παιχνίδι)
•έντονη ή παρατεταμένη ψυχολογική δυσφορία κατά την έκθεση σε εσωτερικές ή εξωτερικές νύξεις που συμβολίζουν ή μοιάζουν με κάποια πλευρά του τραυματικού γεγονότος
•φυσιολογικές αντιδράσεις στις υπενθυμίσεις των τραυματικών γεγονότων
Σκέψεις, αισθήσεις:
•ανικανότητα να θυμηθεί μια σημαντική πτυχή των τραυματικών γεγονότων (όταν δεν οφείλεται σε ατυχήματα στο κεφάλι, το αλκοόλ, ή τα ναρκωτικά)
•επίμονες και υπερβολικές αρνητικές πεποιθήσεις ή προσδοκίες για τον εαυτό του, τους άλλους ή τον κόσμο (π.χ. « είμαι κακός “, ” Κανείς δεν μπορεί να είναι αξιόπιστος », « Ο κόσμος είναι πολύ επικίνδυνος» ) .
•επίμονο, παραμορφωμένο φταίξιμο στον εαυτό του ή τους άλλους σχετικά με την αιτία ή τις συνέπειες των τραυματικών γεγονότων
•επίμονος φόβος, φρίκη, θυμός, ενοχή, ντροπή
•σημαντικά μειωμένο ενδιαφέρον ή συμμετοχή σε σημαντικές δραστηριότητες
•συναισθήματα απομάκρυνσης ή αποξένωσης από τους άλλους
•επίμονη αδυναμία να βιώσουν θετικά συναισθήματα
Αλλαγές στη διέγερση και δραστικότητα:
•οξυθυμία ή επιθετική συμπεριφορά
•απερίσκεπτη ή αυτοκαταστροφική συμπεριφορά
•υπερεγρήγορση
•υπερβολική αντίδραση ξαφνιάσματος – τρόμου
•προβλήματα με τη συγκέντρωση
•δυσκολία στον ύπνο ή διατήρησης του ύπνου ή ανήσυχος ύπνος
Επίσης, κλινικά σημαντική δυσφορία στους κοινωνικούς, επαγγελματικούς ή σε άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας όταν δεν αποδίδεται στις άμεσες φυσιολογικές επιδράσεις των φαρμάκων, ναρκωτικών, αλκοόλ ή άλλη ιατρική κατάσταση, όπως κρανιοεγκεφαλική κάκωση μπορεί να προέρχονται από μια τέτοια διαταραχή.