Εδώ και χρόνια, οι έρευνες έχουν δείξει ότι η τακτική άσκηση δεν ωφελεί μόνο τη σωματική υγεία, αλλά ενισχύει και την εγκεφαλική λειτουργία. Είναι γνωστό ότι οι συνεπείς, μακροχρόνιες ρουτίνες άσκησης οξύνουν τη νόηση, ενώ υποστηρίζουν ακόμη και τη νευρογένεση, δηλαδή την ανάπτυξη νέων νευρώνων στον εγκέφαλο. Μπορεί, όμως, σύντομες «εκρήξεις» άσκησης να έχουν παρόμοιο αντίκτυπο; Μια ομάδα επιστημόνων από το UC Santa Barbara ξεκίνησε να διερευνήσει αυτό το ερώτημα στην πρόσφατη μελέτη της, ρίχνοντας φως στο πώς μικρής διάρκειας, έντονες συνεδρίες άσκησης μπορούν να ενισχύσουν τις γνωστικές επιδόσεις.

Στη μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο Communications Psychology, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα άσκησης δεκαετιών, με στόχο να εντοπίσουν μοτίβα στον τρόπο με τον οποίο οι σύντομες, έντονες προπονήσεις επηρεάζουν το μυαλό. «Οι παρεμβάσεις άσκησης -όπως τα προγράμματα που περιλαμβάνουν γυμναστική 3 φορές την εβδομάδα για αρκετούς μήνες ή χρόνια- βελτιώνουν σταθερά τη γνωστική λειτουργία και προάγουν ακόμη και τη νευρογένεση. Ωστόσο, οι μελέτες σχετικά με τις επιδράσεις μεμονωμένων, οξέων περιόδων άσκησης έχουν δείξει πιο ανάμεικτα αποτελέσματα», δήλωσε ο Barry Giesbrecht, καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογικών και Εγκεφαλικών Επιστημών στο UC Santa Barbara.

Πώς οι σύντομες προπονήσεις μπορούν να ακονίσουν το μυαλό

Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον δρα Jordan Garrett, επικεντρώθηκε σε άτομα ηλικίας 18-45 ετών. Οι μελετητές επανεξέτασαν χιλιάδες μελέτες άσκησης που διεξήχθησαν μεταξύ 1995 και 2023, με στόχο να εντοπίσουν σταθερές τάσεις. Η ανάλυσή τους αποκάλυψε ότι οι δραστηριότητες υψηλής έντασης, όπως η ποδηλασία και η διαλειμματική προπόνηση υψηλής έντασης (HIIT), παρείχαν τις πιο σημαντικές βελτιώσεις στις γνωστικές ικανότητες, όπως η μνήμη, η προσοχή, η εκτελεστική λειτουργία και η επεξεργασία πληροφοριών.

«Διαπιστώσαμε ότι οι έντονες δραστηριότητες είχαν τα πιο σημαντικά αποτελέσματα», εξήγησε ο Giesbrecht. Η μελέτη έδειξε, μάλιστα, ότι τα οφέλη ήταν πιο αισθητά όταν τα γνωστικά τεστ διεξάγονταν μετά την άσκηση και όχι κατά τη διάρκειά της. Επιπλέον, οι μικρότερες συνεδρίες άσκησης -αυτές που διαρκούσαν λιγότερο από 30 λεπτά- φάνηκε να αποφέρουν μεγαλύτερα γνωστικά οφέλη από τις μεγαλύτερες.

Το βασικό όφελος της έντονης άσκησης

Μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις ήταν η επίδραση της έντονης άσκησης στην εκτελεστική λειτουργία, ένα σύνολο νοητικών δεξιοτήτων που εμπλέκονται στη διαχείριση των καθηκόντων, τη λήψη αποφάσεων και τον έλεγχο των παρορμήσεων. Οι ερευνητές σημείωσαν ότι οι προπονήσεις HIIT φάνηκε να ενισχύουν σημαντικά αυτόν τον συγκεκριμένο γνωστικό τομέα.

Τα ευρήματα υποδηλώνουν, συμπερασματικά, ότι ακόμη και μια απλή έκρηξη σωματικής δραστηριότητας θα μπορούσε να δώσει στη γνωστική σας λειτουργία μια γρήγορη και αποτελεσματική ώθηση. Οι ερευνητές σχεδιάζουν να διερευνήσουν στο μέλλον περαιτέρω πώς ο συνδυασμός σωματικών δραστηριοτήτων με γνωστικά καθήκοντα θα μπορούσε να ενισχύσει ακόμη περισσότερο την εγκεφαλική λειτουργία. «Νομίζω ότι ένα άλλο ενδιαφέρον αποτέλεσμα είναι ότι η συνολική επίδραση μιας μεμονωμένης άσκησης ήταν γενικά περιορισμένη», δήλωσε ο δρ. Giesbrecht, αποκαλύπτοντας ότι ο ίδιος και η ομάδα του σχεδιάζουν να διεξάγουν πειράματα, χρησιμοποιώντας ένα μείγμα ελεγχόμενων εργαστηριακών εργασιών και πραγματικών δραστηριοτήτων, για να δουν αν αυτή η προσέγγιση ενισχύει τα γνωστικά οφέλη που παρατηρούνται μετά την άσκηση.