Αγοραφοβία – Τι είναι και που οφείλεται;

Συνήθως, η αγοραφοβία συνοδεύει μια διαταραχή άγχους όπως είναι η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή.

Η αγοραφοβία είναι μια ψυχική δυσκολία που περιλαμβάνει έντονο φόβο και άγχος σε περιστάσεις ή μέρη όπου η διαφυγή μπορεί να είναι δύσκολη. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από αγοραφοβία μπορεί να αποφύγουν καταστάσεις όπως το ταξίδι με αεροπλάνο ή αυτοκίνητο, τα πολυσύχναστα μέρη, το ασανσέρ.

Συνήθως, η αγοραφοβία συνοδεύει μια διαταραχή άγχους, όπως είναι η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή. Για παράδειγμα, ένα άτομο που υποφέρει από γενικευμένη αγχώδη διαταραχή μπορεί υπό συγκεκριμένες περιστάσεις να εκδηλώσει μια κρίση πανικού (πχ. όταν βρεθεί με πολύ κόσμο). Ένα τέτοιο ενδεχόμενο μπορεί να δημιουργήσει εκ νέου άγχος που συνδέεται με συγκεκριμένες περιστάσεις και έτσι το άτομο να αρχίσει να αποφεύγει να βρίσκεται μόνο του έξω από το σπίτι.

Η αγοραφοβία επηρεάζει περίπου το ένα τρίτο όλων των ανθρώπων με διαταραχή πανικού. Συνήθως, οι άνθρωποι με αγοραφοβία περιορίζονται σε μια «ζώνη ασφαλείας» που δεν επεκτείνεται μακριά από το σπίτι τους. Η επιβάρυνση από την αγοραφοβία είναι σημαντική στην καθημερινότητα και τη λειτουργικότητα του ανθρώπου που υποφέρει.

Το άτομο με αγοραφοβία μπορεί να δυσκολεύεται να δουλέψει και να κοινωνικοποιηθεί. Σταδιακά, η αυτονομία του ατόμου περιορίζεται και αυξάνεται η εξάρτηση του από τους άλλους, καθώς χρειάζεται όλο και περισσότερο την οικογένεια ή τους δικούς του ανθρώπους για να εκτεθεί σε καταστάσεις που τον δυσκολεύουν.

Τα αίτια της διαταραχής δεν είναι επαρκώς εξακριβωμένα. Φαίνεται ότι μια σειρά παράγοντες-γενετικοί, οικογενειακοί, εμπειρίες ζωής- συμβάλλουν στη δημιουργία τους προβλήματος. Πολύ συχνά, οι άνθρωποι που αναπτύσσουν αγοραφοβία έχουν τάση να θέλουν να ικανοποιούν πολύ τους άλλους, δυσκολεύονται να βάλουν όρια και τείνουν να θέλουν να είναι «καλοί» σε όλα. Άλλοτε, η αγοραφοβία σχετίζεται και με ένα υπερπροστατευτικό οικογενειακό περιβάλλον και την αίσθηση ότι το άτομο δεν είναι ικανό να καταφέρει νέα πράγματα μόνος του.

Η θεραπεία της αγοραφοβίας έχει ως βασικό στόχο να βοηθήσει τον ασθενή από τη μια να αντιληφθεί τις σκέψεις που τον οδηγούν στο να φοβάται συγκεκριμένες καταστάσεις και από την άλλη στο να μπορέσει σταδιακά να εκτεθεί στις καταστάσεις αυτές. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν το άγχος παρεμποδίζει σοβαρά την καθημερινότητα του ατόμου, η ενδεδειγμένη θεραπεία μπορεί να είναι και η φαρμακευτική αγωγή.

Παράλληλα, έχει βρεθεί ότι η ομαδική ψυχοθεραπεία και οι ομάδες υποστήριξης μπορεί να συμβάλλουν σημαντικά στην αντιμετώπιση της αγοραφοβίας και την αντιστροφή των συνεπειών της στην λειτουργικότητα του ατόμου.