Τα άτομα που πάσχουν από «ορθορεξία» ξεκινούν κάνοντας δίαιτα και προσπαθώντας να προσέξουν την ποιότητα της διατροφής τους. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις η προσπάθεια αυτή του ατόμου γίνεται εμμονή και εκεί δημιουργείται το πρόβλημα».
Η Ακαδημία Διατροφής και Διαιτολογίας περιγράφει την ορθορεξία ως «την παθολογική εμμονή με την κατανάλωση υγιεινών και καθαρών τροφών». Το άτομο δηλαδή αποφεύγει όλες εκείνες τις τροφές που θεωρούνται επιβλαβείς και ανθυγιεινές. Ως όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1997 από – τον StevenBratman – για να περιγράψει ένα σύνολο συμπτωμάτων που μοιάζουν με τα αντίστοιχα άλλων διατροφικών διαταραχών (π.χ. ψυχογενής ανορεξία, ψυχογενής βουλιμία, διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας).
“Αυτή τη στιγμή η ορθορεξία δεν αναγνωρίζεται επισήμως ως “διατροφική διαταραχή”, αποτελεί όμως ένα σύνολο συμπτωμάτων που – οι διατροφολόγοι και οι ψυχολόγοι – έχουν αρχίσει να συναντούν όλο και συχνότερα σε ποσοστό ατόμων…”
Ο λόγος που τα συμπτώματα αυτά έχουν αρχίσει να εμφανίζονται όλο και συχνότερα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις διάφορες δίαιτες και διατροφές που κυκλοφορούν στα περιοδικά και το ίντερνετ. Η δίαιτα αποτελεί μια εξαιρετικά γνωστή συνήθεια της πλειοψηφίας των γυναικών και δεν είναι λίγες οι φορές που ανάλογα με τη δίαιτα που κάνουμε υπάρχουν και αντιφατικές διατροφικές συμβουλές.
“Συνήθως τα άτομα που πάσχουν από ορθορεξία ξεκινούν κάνοντας δίαιτα προσπαθώντας να προσέξουν την ποιότητα της διατροφής τους…“
Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις η προσπάθεια αυτή του ατόμου γίνεται εμμονή και εκεί δημιουργείται το πρόβλημα. Αρχίζουν να περνούν όλο και περισσότερο χρόνο στο… ψάξιμο της ποιότητας των τροφών και στις συνέπειες κάθε τροφής για τον οργανισμό. Αυτό σε καμία περίπτωση δε σημαίνει πως όλα τα άτομα που αρχίζουν δίαιτα θα εμφανίσουν συμπτώματα ορθορεξίας.
Σημαντικό όμως είναι να παρατηρήσετε τα παρακάτω σημάδια σε εσάς ή κάποιο δικό σας πρόσωπο:
- Καταναλώνετε πολύ χρόνο στο να… ψάχνετε τι συστατικά έχει η κάθε τροφή πριν την καταναλώσετε;
- Αποφεύγετε φαγητά που ενδέχεται να… προκαλέσουν αλλεργίες χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη ιατρική συμβουλή;
- Έχει μειωθεί το εύρος των φαγητών που καταναλώνετε;
- Αποφεύγετε να τρώτε έξω γιατί δε θέλετε να χαλάσετε τη «σωστή» διατροφή σας;
- Αποφεύγετε δραστηριότητες που κάνατε στο παρελθόν (π.χ. φαγητό σε εστιατόρια) μόνο και μόνο γιατί έχουν να κάνουν με το φαγητό;
- Βιώνετε πολύ έντονο άγχος αναφορικά με τον τρόπο που μαγειρεύεται το κάθε φαγητό;
- Αισθάνεστε πολλές ενοχές όταν… ξεφεύγετε από αυτά που θα «έπρεπε» να φάτε;
- Έχετε απομακρυνθεί από τους δικούς σας ανθρώπους γιατί… περνάτε όλο και περισσότερο χρόνο ψάχνοντας τα συστατικά των τροφών;
- Νιώθετε ότι έχετε τον έλεγχο όταν… δεν ξεφεύγετε καθόλου από την υγιεινή διατροφή και αυτό σας δίνει ικανοποίηση;
- Μπαίνετε συχνά στη διαδικασία να αναρωτηθείτε πώς… μπορούν οι γύρω σας να τρώνε ανθυγιεινά φαγητά;
Οι συνέπειες της ορθορεξίας είναι «χρόνιες», «σοβαρές» και μπορούν να πάρουν πολύ μεγάλες διαστάσεις. Η “εμμονή” με το υγιεινό φαγητό μπορεί να φτάσει σε τέτοιο σημείο που να δυσκολέψει την καθημερινότητά του ατόμου, να καταστρέψει τις διαπροσωπικές του σχέσεις αλλά και να δημιουργήσει προβλήματα στην κατάσταση της υγείας του.
Όταν λοιπόν οι συνέπειες είναι τόσο μεγάλες… η ορθορεξία δε διαφέρει καθόλου από τις υπόλοιπες διατροφικές διαταραχές. Στις περιπτώσεις αυτές συνίσταται η θεραπεία του ατόμου σε ειδικό ψυχολόγο εξειδικευμένο στις διατροφικές διαταραχές. Η θεραπεία έχει ως στόχο την αλλαγή του τρόπου σκέψης για τον εαυτό αλλά και το φαγητό.
Γράφει η Ελευθερία Μελ. Μουστάκα – Κλινικός Ψυχολόγος MSc, εξιδικευμένη στη Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία, την Ψυχολογία της Υγείας και τις Ψυχολογικές Παρεμβάσεις στις διατροφικές διαταραχές και την Παχυσαρκία.
Άλλα άρθρα
