Η κατάθλιψη (ή μείζων κατάθλιψη) είναι μία συχνή ψυχική νόσος, η οποία επηρεάζει μεγάλη μερίδα του πληθυσμού και εμφανίζεται σε άτομα διαφόρων ηλικιών. Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι η κακή διάθεση και η απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης στις καθημερινές δραστηριότητες, η οποία επιμένει για περισσότερο από δύο βδομάδες. Η νόσος συνοδεύεται από συμπτώματα όπως διατροφικές διαταραχές ή διαταραχές ύπνου, κόπωση, αδράνεια, αίσθημα απελπισίας ή ακόμη και αυτοκτονικές τάσεις. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι αυτά τα χαρακτηριστικά παραπέμπουν στη νόσο αν εμφανιστούν αιφνίδια και δείχνουν μια αλλαγή στη συμπεριφορά του ανθρώπου και δεν αποτελούν στοιχεία του χαρακτήρα του ή πάγια συμπεριφορά του. Ιδανικά, για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση, η οποία περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία. Επίσης, η έγκυρη ενημέρωση και η έγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστικοί παράγοντες για την αντιμετώπισή της.
Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ
Η κατάθλιψη επηρεάζει περίπου 322 εκατομμύρια ανθρώπους σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας
Η κατάθλιψη επηρεάζει περίπου 322 εκατομμύρια ανθρώπους σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας, ο κίνδυνος εμφάνισης της κατάθλιψης είναι χαμηλός μέχρι την εφηβεία ενώ μετά αρχίζει να αυξάνει.Το κοινωνικό αντίκτυπο που έχει η πάθηση αυτή καταγράφεται στη ζωή των ασθενών. Σχεδόν το 96,9% των ερωτηθέντων ασθενών ανέφερε ότι έχει αντιμετωπίσει προβλήματα ως προς τους κοινωνικούς του ρόλους λόγω της κατάθλιψης. Η πλειοψηφία ανέφερε ότι υπήρξαν δυσκολίες τόσο στην επαγγελματική τους ζωή όσο και στη διεκπεραίωση των καθημερινών τους δραστηριοτήτων.
Ποια είναι τα συμπτώματα της κατάθλιψης
Ένας ασθενής που παρουσιάζει κατάθλιψη μπορεί να εμφανίσει ψυχικά,διανοητικά αλλά και σωματικά συμπτώματα
Όλοι οι άνθρωποι μπορεί να νιώσουν λυπημένοι ή στενοχωρημένοι κάποια στιγμή. Ωστόσο, αν νιώθετε ότι κάποιο ή κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα επιμένουν για εβδομάδες και εκδηλώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας, τότε θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό. Ένας ασθενής που παρουσιάζει κατάθλιψη μπορεί να εμφανίσει ψυχικά,διανοητικά αλλά και σωματικά συμπτώματα, όπως:
- Επίμονη θλίψη/ μελαγχολία
- Μειωμένη αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Τάση για απομόνωση
- Ανηδονία (αίσθηση μειωμένης ευχαρίστησης)
- Αδικαιολόγητο αίσθημα ενοχής ή ματαιότητας
- Απελπισία
- Απώλεια μνήμης
- Μειωμένη ερωτική επιθυμία
- Τάση αυτοκαταστροφής/ αυτοτραυματισμού
- Τάση αυτοκτονίας
- Σκέψεις θανάτου
- Κόπωση
- Μειωμένη ενέργεια
- Ατονία
- Διαταραχή ύπνου (δυσκολία να κοιμηθείτε ή πολύ πρωινό ξύπνημα χωρίς να χρειάζεται)
- Δυσκολία να ολοκληρώσει τις καθημερινές σας δραστηριότητες
- Διατροφική διαταραχή/ μεταβολή σωματικού βάρους
- Ανεξήγητο πόνο
Το ιστορικό του καθώς και πρόσφατα γεγονότα που έχουν συμβεί στη ζωή του παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διάγνωση. Γι’ αυτό το λόγο μία κλινική εξέταση περιλαμβάνει και προσωπικές ερωτήσεις.
Πώς γίνεται η διάγνωση της κατάθλιψης
Για την επίτευξη μιας σωστής διάγνωσης θα πρέπει να πραγματοποιηθούν κάποια τεστ και να αποκλειστούν άλλες παθήσεις που μπορεί να εκδηλώνονται με τα ίδια συμπτώματα
Για την επίτευξη μιας σωστής διάγνωσης θα πρέπει να πραγματοποιηθούν κάποια τεστ και να αποκλειστούν άλλες παθήσεις που μπορεί να εκδηλώνονται με τα ίδια συμπτώματα. Για αυτό το σκοπό, αρχικά θα πρέπει να γίνουν κλινικές ή και εργαστηριακές εξετάσεις έτσι ώστε να καταλάβει ο ιατρός τι νιώθει ο ασθενής και ποια είναι η κατάσταση της υγείας του. Σε κάποιες περιπτώσεις, υπάρχει και συνοδό νόσημα που μπορεί να ευθύνεται για τα συμπτώματα. Γι’ αυτό πριν προχωρήσει στη διάγνωση της κατάθλιψης, θα πρέπει να έχει αποκλειστεί αυτό το ενδεχόμενο.
Ακολουθεί η ψυχιατρική εκτίμηση και τα ψυχολογικά τεστ, κατά τα οποία ο ιατρός αξιολογεί τα συμπτώματα, τα συναισθήματα και τις σκέψεις του ασθενούς, ώστε να γίνει ακριβής διάγνωση και να λάβει την κατάλληλη θεραπεία.
Ποια είναι τα αίτια της κατάθλιψης
Όπως και με πολλές άλλες ψυχικές διαταραχές, είναι πολλοί οι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη της νόσου
Τα αίτια της κατάθλιψης δεν είναι σαφή. Όπως και με πολλές άλλες ψυχικές διαταραχές, είναι πολλοί οι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη της νόσου. Κάποια από τα αίτια που αναφέρονται είναι οι βιολογικές διαφορές στη δομή και τη χημεία του εγκεφάλου, οι ορμόνες και τα γονίδια.
Οι διαφορές στη βιολογία του εγκεφάλου αναφέρονται στις φυσικές διαφορές του εγκεφάλου των ατόμων που παρουσιάζουν κατάθλιψη. Οι διαφορές αυτές δεν έχει αποδειχθεί ακόμη σε τι βαθμό επηρεάζουν, ωστόσο εικάζεται ότι είναι σημαντικές για την ανάπτυξη της νόσου.
Οι νευροδιαβιβαστές είναι χημικές ουσίες του εγκεφάλου που παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της κατάθλιψης. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι οι αλλαγές στη λειτουργία αυτών των νευροδιαβιβαστών και το πώς αλληλεπιδρούν με τo νευρικό σύστημα επηρεάζουν τη σταθερότητα της ψυχικής διάθεσης και την εξέλιξη της νόσου.
Επίσης, οι ορμονικές αλλαγές που ανατρέπουν την ισορροπία του σώματος μπορεί να παίξουν ρόλο στην εμφάνιση της κατάθλιψης για παράδειγμα κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης ή της εμμηνόπαυσης μια γυναίκα έχει αυξημένες πιθανότητες να βιώσει συμπτώματα κατάθλιψης.
Και τα γονίδια όμως παίζουν σημαντικό ρόλο, καθώς πολλές φορές προκαθορίζουν την κατάσταση υγείας ενός ατόμου. Ωστόσο, οι επιστήμονες βρίσκονται ακόμη στη διαδικασία αναζήτησης σχέσης ανάμεσα στα γονίδια και στην εξέλιξη της νόσου.
Πώς αντιμετωπίζεται η κατάθλιψη
Η φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά χάπια αποκαθιστά την ισορροπία στα επίπεδα των χημικών ουσιών στον εγκέφαλο και ανακουφίζει από τα συμπτώματα της κατάθλιψης
Ο ιδανικός τρόπος αντιμετώπισης της κατάθλιψης είναι ένας συνδυασμός φαρμακοθεραπείας και ψυχοθεραπείας.
Η ψυχοθεραπεία θα βοηθήσει στην κατανόηση της νόσου όσο και των συμπτωμάτων, στην ανεύρεση τρόπων αντιμετώπισης αλλά και λύσεων στα προβλήματα που πιθανόν να την προκαλούν ή να την επιδεινώνουν.
Η φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά χάπια αποκαθιστά την ισορροπία στα επίπεδα των χημικών ουσιών στον εγκέφαλο και ανακουφίζει από τα συμπτώματα της κατάθλιψης.
Για την εύρεση της καταλληλότερης θεραπείας είναι απαραίτητη η συνεργασία με τον ιατρό, ο οποίος θα βασιστεί στην κλινική εικόνα και θα συνταγογραφήσει εξατομικευμένη θεραπεία.
Είναι σημαντική η συμμόρφωση στην αγωγή που έχει υποδείξει ο ιατρός, ως προς τη δοσολογία, αλλά και ως προς τη διακοπή της αγωγής. Η θεραπεία ολοκληρώνεται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του ιατρού και διακόπτεται σταδιακά.
Πρόληψη της κατάθλιψης
Υπάρχουν στρατηγικές οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη των συμπτωμάτων της κατάθλιψης.
Η πρόληψη της κατάθλιψης δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί. Εξαρτάται από το αίτιο στο οποίο οφείλεται η εμφάνισή της, το οποίο κατά κανόνα είναι άγνωστο και γι’ αυτό και οι τρόποι πρόληψης δεν είναι σίγουρο ότι θα λειτουργήσουν. Ωστόσο, οι παρακάτω στρατηγικές, οι οποίες βασίζονται στην πρόληψη των συμπτωμάτων και την έγκαιρη αντιμετώπισή τους μπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση.
Αναγνωρίστε νωρίς τα σημάδια: Η κατάθλιψη εκδηλώνεται με συγκεκριμένα συμπτώματα. Είναι σημαντικό να ενημερωθείτε γι’ αυτά, να τα αναγνωρίσετε νωρίς και να μπορέσετε να αναζητήσετε βοήθεια εγκαίρως.
Προσπαθήστε να περιορίσετε το άγχος: Μην αφήνετε τα προβλήματα της καθημερινότητας να σας κυριεύσουν και να σας οδηγήσουν σε χρόνιο στρες. Προσπαθήστε να τονώσετε την αυτοπεποίθησή σας και να νιώσετε σίγουρος για τον εαυτό σας. Έτσι, θα ελαττώσετε και το άγχος που συνήθως προέρχεται από την ανάγκη μας να ανταπεξέλθουμε σε όλες τις απαιτήσεις. Η μείωση του άγχους δεν εξασφαλίζει την πρόληψη της νόσου, ωστόσο βελτιώνει την ποιότητα ζωής.
Ζητήστε βοήθεια από τους οικείους σας: Η οικογένεια και οι φίλοι είναι αυτοί που θα είναι δίπλα σας όταν τους χρειαστείτε, ειδικά σε περιόδους κρίσης ή αγωνίας. Ζητήστε τη συμπαράσταση και τη συμβουλή τους και θα νιώσετε πιο δυνατός και έτοιμος να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες.
Απευθυνθείτε άμεσα σε ειδικό: Αν εντοπίσετε τα πρώτα συμπτώματα απευθυνθείτε άμεσα σε ειδικό χωρίς να νοιώθετε κάποιο ταμπού. Πλέον, πρόκειται για μία πολύ συχνή πάθηση. Μην προσπαθείτε να το θεραπεύσετε μόνος σας. Αν ζητήσετε ιατρική συμβουλή εξαρχής έχετε περισσότερες πιθανότητες να απαλλαγείτε από την κατάθλιψη.
Επιπλοκές της κατάθλιψης
Με την κατάλληλη και έγκαιρη θεραπεία η πρόγνωση είναι σε γενικές γραμμές καλή. Οι περισσότεροι ασθενείς ανταποκρίνονται στην αρχική αγωγή της οξείας φάσης
Η κατάθλιψη στην πιο σοβαρή της μορφή επηρεάζει άμεσα εκτός τον πάσχοντα και τους οικείους του. Η πιο σοβαρή και επικίνδυνη επιπλοκή που έχει αναφερθεί είναι η αυτοκτονία. Η βαριά μορφή κατάθλιψης συνδέεται με συννοσηρότητα και μπορεί να παρεμποδιστεί η ανάρρωση από άλλα νοσήματα.
Πέραν του αντίκτυπου που έχει στον ίδιο τον ασθενή, η νόσος αυτή επηρεάζει και το στενό του περιβάλλον, όπως τον/την σύζυγο, τα παιδιά ή άλλους στενούς συγγενείς. Αν ο ασθενής είναι γονέας η κατάθλιψη επηρεάζει την ικανότητά του να ανταποκριθεί στο ρόλο του ενώ παράλληλα μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα να παρουσιάσουν και τα παιδιά του κατάθλιψη.
Η νόσος συνδέεται επίσης με μειωμένη αποδοτικότητα ή όρεξη για δουλειά, κοινωνική απομόνωση, στροφή προς τις καταχρήσεις, διατροφικές διαταραχές και διαταραγμένες σχέσεις τόσο με την οικογένεια όσο και με τους φίλους.
Με την κατάλληλη και έγκαιρη θεραπεία η πρόγνωση είναι σε γενικές γραμμές καλή. Οι περισσότεροι ασθενείς ανταποκρίνονται στην αρχική αγωγή της οξείας φάσης. Κατόπιν, η αγωγή συντήρησης καθώς και συμμόρφωση στη θεραπεία μειώνουν τον κίνδυνο υποτροπής ή επιπλοκών.
Πηγή: lilly.gr
