Σε αρκετούς η ψυχοθεραπεία προκαλεί δυσπιστία, φόβο, ερωτηματικά.
Ενώ η ψυχοθεραπεία είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς συμμάχους μας στην μάχη ενάντια στην κατάθλιψη, παραμένει για πολλούς μια θολή έννοια.
Για ένα σημαντικό ποσοστό των ανθρώπων ακόμα και σήμερα αντιπροσωπεύει κάτι άγνωστο, καινούργιο και όπως όλα τα καινούργια είναι φυσικό να προκαλεί δυσπιστία, φόβο, ερωτηματικά. Η εμπειρία έχει δείξει ότι ακόμα και αν κάποιος είναι σε θέση να υποστηρίξει οικονομικά την ψυχοθεραπεία, υπάρχουν διάφοροι μύθοι και ανασφάλειες που μπορεί να τον κάνουν να διστάζει.
Είναι σημαντικό λοιπόν, να φωτίσουμε και να αποδημήσουμε τους βασικότερους μύθους που περιβάλλουν την ψυχοθεραπεία, προκειμένου να μην αναβάλλουμε τη λύση του προβλήματος.
Μύθος Νο1 «Αν πάω σε ψυχολόγο, σημαίνει ότι τρελάθηκα /ότι είμαι αδύναμος»
Μια από τις πιο συχνές παρεξηγήσεις είναι ότι για να ζητήσεις υποστήριξη και ψυχοθεραπεία πρέπει να πάσχεις από σοβαρή ψυχική διαταραχή. Μπορεί να νιώσεις ότι το να κάτσεις στην καρέκλα εκείνου που ζητάει βοήθεια σημαίνει ότι «κάτι δεν πάει καλά».
Η αλήθεια: Εδώ και πολλά χρόνια, η ψυχοθεραπεία αντιμετωπίζει τον άνθρωπο που ζητάει βοήθεια όχι ως άρρωστο, αλλά σαν κάποιο που χρειάζεται υποστήριξη για να ανακαλύψει νέους τρόπους να σκέπτεται και να συμπεριφέρεται γύρω από τα σημαντικά θέματα της ζωής του. Εκείνοι που αποφασίζουν να κάνουν το βήμα δεν είναι αδύναμοι, αλλά αντίθετα είναι εκείνοι που βρήκαν τη δύναμη να παραδεχτούν ένα πρόβλημα και να κινηθούν προς τη λύση του.
Εδώ δεν μπορούμε να παραλείψουμε την αναφορά και στο κοινωνικά στίγμα που ακολουθεί το ψυχικό πρόβλημα. Πολλοί είναι εκείνοι που αποφεύγουν τη θεραπεία με τη σκέψη ότι οι άλλοι θα τους θεωρήσουν άρρωστους. Ευτυχώς στις μέρες μας, όλο και περισσότεροι άνθρωποι προσπερνούν αυτοί την παγίδα και βρίσκουν τη λύση ζητώντας βοήθεια.
Μύθος Νο2 «Η θεραπεία είναι μακρόχρονη και κοστίζει πολύ ακριβά»
Αυτό είναι το συχνότερο επιχείρημα που χρησιμοποιούμε για να μην μπούμε σε θεραπεία. Οι άνθρωποι φοβούνται ότι η θεραπεία έχει δυσανάλογο κόστος και δέσμευση σε σχέση με τα οφέλη.
Η αλήθεια: Η θεραπεία δεν είναι απαραίτητο να διαρκεί πολλά χρόνια. Υπάρχουν παρεμβάσεις που μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση από τα συμπτώματα σε σχετικό μικρό χρονικό διάστημα. Ωστόσο, είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι η ψυχοθεραπεία αποτελεί μια προσωπική επένδυση που απαιτεί δέσμευση.
Τις περισσότερες φορές είναι η δυσκολία μας να προχωρήσουμε στη θεωρία και να αποδεχθούμε τα πιο ευάλωτα μας κομμάτια, μεταφράζεται σε κούραση και παράπονο για το κόστος και τη διάρκεια της θεραπείας. Συχνά, οι άνθρωποι τερματίζουν τη θεραπεία πριν να την ολοκληρώσουν, είτε γιατί δυσκολεύονται να προχωρήσουν, είτε γιατί έχουν καταφέρει μια πρώτη «τακτοποίηση» των θεμάτων που τους απασχολούν.
Σε ότι αφορά το κόστος, για πολλούς ανθρώπους η θεραπεία είναι κάτι που δεν μπορούν να αντέξουν. Ωστόσο, πάρα πολλοί άνθρωποι που δεσμεύονται σε θεραπεία αντιμετωπίζουν δυσκολία να ανταπεξέλθουν. Αντιμετωπίζουν όμως τη θεραπεία σαν μια επένδυση ζωής και την τοποθετούν ως προτεραιότητα. Σήμερα, υπάρχουν μια σειρά από δημόσιες υπηρεσίες, αλλά και ιδιωτικούς φορείς που παρέχουν δωρεάν ή χαμηλού κόστους ψυχοθεραπευτικές υπηρεσίες. Τέλος, όπως και στο εξωτερικό έτσι και στην Ελλάδα οι ψυχολόγοι και οι ψυχοθεραπευτές παρέχουν κλίμακες χρεώσεων για να διευκολύνουν τους ανθρώπους που θέλουν να βοηθηθούν (για παράδειγμα σε νέους ανθρώπους, ή ανέργους).
Μύθος Νο3 «Η θεραπεία θα με κάνει χειρότερα»
Πολλοί ταυτίζουν την ψυχοθεραπεία με ατελέσφορες αναλύσεις και θεωρητικές προσεγγίσεις χωρίς μεγάλη πρακτική αξία. Ένας από τους συχνότερους μύθους μάλιστα είναι ότι η θεραπεία είναι ένα άσκοπο «σκάλισμα» δύσκολων συναισθημάτων και αναμνήσεων που τελικά δεν βοηθάει, αλλά μας κάνει να νιώθουμε χειρότερα.
Η αλήθεια: Η θεραπεία είναι μια διαδρομή που περιλαμβάνει τον πόνο, την θλίψη, το πένθος όπως άλλωστε και η ίδια η ζωή. Η διαφορά είναι ότι στη θεραπεία ο άνθρωπος ενθαρρύνεται να βιώσει τα δικά του συναισθήματα -δύσκολα ή εύκολα-μέσα σε ένα περιβάλλον αποδοχής, κατανόησης και υποστήριξης.
Η εμπειρία αυτή λειτουργεί διορθωτικά: τα δύσκολα συναισθήματα δεν μας απειλούν και δε μας μπλοκάρουν. Έτσι μαθαίνουμε να «περνάμε» μέσα από συναισθήματα που πριν μας φόβιζαν και να μην περιορίζουμε, αλλά να πολλαπλασιάσουμε τις επιλογές μας.
Γράφει η Βασιλική Ντούμου, Ψυχολόγος, Επιστημονικά υπεύθυνη του kontasou.com