Μήπως πάσχετε από σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής;

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας μπορεί πολύ συχνά να μην διαγνωστεί στην παιδική ηλικία και να επηρεάσει δυσμενώς το άτομο στην ενήλική του ζωή.

   Συμπτώματα απροσεξίας…

– Το άτομο με ΔΕΠΥ συχνά δεν καταφέρνει να εστιάσει την προσοχή του/της σε λεπτομέρειες ή κάνει λάθη απροσεξίας στα σχολικά μαθήματα, στη δουλειά ή σε άλλες δραστηριότητες.

– Συχνά δυσκολεύεται να διατηρήσει την προσοχή του/της ή να συμμετάσχει σε δραστηριότητες και παιχνίδια.

– Συχνά φαίνεται να μην ακούει όταν του μιλάει κάποιος.

– Συχνά δεν ακολουθεί τις οδηγίες και δεν καταφέρνει να αντεπεξέλθει στα μαθήματα, στις δουλειές του σπιτιού ή στα καθήκοντά του στο χώρο εργασίας (όχι λόγω εναντιωματικής συμπεριφοράς ή έλλειψης κατανόησης των οδηγιών).

– Συχνά δυσκολεύεται να οργανώσει δουλειές και δραστηριότητες.

– Συχνά αποφεύγει, αντιπαθεί ή είναι απρόθυμος να ασχοληθεί με δουλειές που απαιτούν παρατεταμένη διανοητική προσπάθεια (όπως σχολικά μαθήματα και μελέτη).

– Συχνά χάνει πράγματα που είναι απαραίτητα για δουλειές ή δραστηριότητες.

– Η προσοχή του/της διασπάται συχνά από εξωτερικά ερεθίσματα.

– Ξεχνάει συχνά πράγματα που σχετίζονται με καθημερινές δραστηριότητες.

– Συχνά κινεί νευρικά τα χέρια ή τα πόδια του ή στριφογυρνάει στην καρέκλα του.

– Σηκώνεται συχνά από τη θέση του σε περιστάσεις όπου απαιτείται να παραμείνει καθισμένος (κινηματογράφος, σεμινάριο κτλ.).

Ψυχολογικά χαρακτηριστικά ενηλίκων με ΔΕΠΥ

Οι ενήλικες με ΔΕΠΥ εμφανίζουν συχνά:

• χαμηλή αυτοεκτίμηση
• έκπτωση της διάθεσης
• συναισθηματική αστάθεια και ευερεθιστότητα.

Αυτά τα συμπτώματα  συχνά  συγχέονται με δυσθυμία, κυκλοθυμία, διπολική διαταραχή ή με οριακή διαταραχή  της προσωπικότητας. Oι καθημερινές αλλαγές της διάθεσης στη ΔΕΠΥ είναι πολύ συχνές και αντιπροσωπεύουν μια κακώς ρυθμιζόμενη, ωστόσο φυσιολογική μεταβολή της διάθεσης και όχι τα άκρα της κατάθλιψης και της υπερθυμίας που παρατηρούνται στη διπολική διαταραχή.

Οι ενήλικες με ΔΕΠΥ αναμένουν πολλές φορές χωρίς να το συνειδητoποιούν την αποτυχία λόγω της κριτικής και της ντροπής που εισέπραξαν ως παιδιά.

Δυσκολεύονται να προσαρμοστούν και συχνά παραιτούνται από δουλειές, εναλλάσσουν τακτικά τις διαπροσωπικές τους σχέσεις, ή προσκολλώνται σε δουλειές που είναι κάτω από τις δυνατότητες τους και έτσι δεν φτάνουν τις πραγματικές τους δυνατότητες (χαμηλές προσδοκίες).

Τυπικά οι ενήλικες με ΔΕΠΥ αγνοούν ότι έχουν αυτό το σύνδρομο. Ωστόσο νοιώθουν ότι είναι αδύνατον να οργανώσουν το χρόνο τους και τον εαυτό τους, να παραμείνουν σε μια δουλειά ή σε μια σχέση ή να είναι συνεπής σε ένα ραντεβού. Το καθημερινό ξύπνημα, να σηκωθεί από το κρεβάτι, να ντυθεί και να ετοιμαστεί για τη δουλειά, να είναι στην ώρα του στην εργασία του και να είναι παραγωγικός κατά τη διάρκεια της μέρας μπορούν να είναι μεγάλες προκλήσεις για ένα άτομο με ΔΕΠΥ.

Στους ενήλικες η συνεννόηση είναι ο κανόνας (με ποσοστό 75%) των ατόμων να έχουν τουλάχιστον μία διαταραχή. Οι συχνότερες είναι: οι συναισθηματικές και οι αγχώδεις διαταραχές, οι διαταραχές της προσωπικότητας και οι αναπτυξιακές διαταραχές.

Η ΔΕΠΥ έχει επίσης συσχετιστεί με πρώιμη έναρξη κατάχρησης ουσιών, ενώ ο τζόγος καθώς και άλλες εξαρτήσεις είναι επίσης πολύ συχνές. Αυτό συνδέεται ενίοτε με το γεγονός ότι η ΔΕΠΥ συνυπάρχει με μια ακόμη διαταραχή, η οποία κάποιες φορές δεν έχει διαγνωστεί.

Η θετική πλευρά είναι ότι τα άτομα με ΔΕΠΥ μπορούν να είναι… ενεργητικά, δημιουργικά και τολμηρά στη ζωή τους. Αυτά τα χαρίσματα μπορούν να έρθουν στην επιφάνεια μόνο μετά από – αυτογνωσία μέσω ειδικής συμβουλευτικής και υποστήριξης – όπου θα μάθει το άτομο να διοχετεύει την ενέργεια και τη δημιουργικότητα του θετικά και να εκφράσει τα ταλέντα του.

Πουλημενέα Γεωργία – Κλινική Ψυχολόγος/Ψυχολόγος Υγείας (MSc)

(www.mentalcare.gr)