Το άγχος προκαλεί ψωρίαση;

Η ψωρίαση είναι μια χρόνια φλεγμονώδης δερματική ασθένεια με ανοσολογικό υπόστρωμα, που επικρατεί περίπου στο 1-3 % του πληθυσμού σε παγκόσμιο επίπεδο. 

Γράφει η Μαρία Λαΐου –  Ψυχολόγος (MSc)

Δεν οφείλεται σε μικροβιακή λοίμωξη επομένως δεν είναι μεταδοτική. Ο οποιοσδήποτε μπορεί να νοσήσει από ψωρίαση σε οποιαδήποτε ηλικία ( η πιο συνηθισμένη είναι μεταξύ 20-25 ετών) ενώ προσβάλλονται το ίδιο συχνά άντρες και γυναίκες. Η ψωρίαση προσβάλλει επιφανή σημεία του ανθρώπινου σώματος όπως χέρια και πρόσωπο αλλά και ευαίσθητες περιοχές όπως τα γεννητικά όργανα. Πρόκειται στις περισσότερες περιπτώσεις για κάποιες λευκές ή κόκκινες κηλίδες στο δέρμα οι οποίες καλύπτονται από λεπτές πλάκες με «λεπιδώδη» μορφή.

Φυσιολογικά…

κάθε μήνα τα κύτταρα της επιδερμίδας μας αποβάλλονται και αντικαθίστανται με νέα. Στους ασθενείς με ψωρίαση η αντικατάσταση αυτή συμβαίνει σε… ταχύτερο βαθμό.

Η αιτιολογία της ψωρίασης δεν είναι πλήρως κατανοητή αλλά από έρευνες που έχουν διεξαχθεί κατά καιρούς φαίνεται να είναι μια «πολυπαραγοντική» νόσος. Η κληρονομικότητα και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της νόσου.

Τέτοιοι παράγοντες μπορεί να είναι:

• λοιμώξεις

• τραυματισμοί

• αλλαγές στο κλίμα

• λήψη φαρμάκων

• το στρες

Σύμφωνα με έρευνες – σε σχέση με τους παραπάνω παραγόντες – το στρες (άγχος) φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στην εμφάνιση και επιδείνωση της ψωρίασης. Το ποσοστό των ασθενών με ψωρίαση που πιστεύουν ότι το στρες επηρεάζει την ασθένεια τους κυμαίνεται στο 37-78%. 

Οι μελέτες τονίζουν τρεις καταστάσεις έντονου στρες που πιθανόν να επηρεάζουν την πορεία της ασθένειας:

• τραυματικά γεγονότα στην ζωή του ασθενή

• δυσκολίες σε προσωπικά ζητήματα

• έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης

Το στρες δηλαδή επιδεινώνει την κατάσταση του ασθενή και είναι πιθανό να μεγεθύνει την διάρκεια ίασης της ασθένειας. Είναι σημαντικό όμως να τονιστεί ότι η ίδια η εμφάνιση της δημιουργεί σε πολλούς ασθενείς με ψωρίαση έντονο άγχος-στρες. Αυτό συμβαίνει διότι η ψωρίαση σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να γίνει μια παραμορφωτική δερματική νόσος.

Δυστυχώς το «κοινωνικό στίγμα» που συνοδεύει τους νοσούντες από ψωρίαση είναι αρκετά ισχυρό λόγω της άγνοιας περί υποτιθέμενης μεταδοτικότητας πράγμα το οποίο δύναται να επιφέρει διαπροσωπικές δυσκολίες στην ζωή τους. Η ίδια η παθολογική κατάσταση προκαλεί… ψυχολογική πίεση στους ασθενεις καθώς το δέρμα παίζει σημαντικό ρόλο στις κοινωνικές επαφές και ιδιαίτερα στις ερωτικές.

Οι ορατές βλάβες στο δέρμα είναι πιθανό να επηρεάσουν την «αυτοεικόνα» του ασθενή εμφανίζοντας έντονο άγχος και καταθλιπτικά συμπτώματα. Τότε είναι που ξεκινά ο ¨φαύλος κύκλος¨που χαρακτηρίζει την συγκεκριμένη ασθένεια καθώς η ψυχολογική επιβάρυνση του ασθενούς προκαλεί εξάρσεις της ψωρίασης και αντίστροφα.

Επομένως…

κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό να διερευνηθεί από την πλευρά του δερματολόγου αν ο ασθενής παρουσιάζει έντονο στρες και καταθλιπτικά συμπτώματα.

Σε περίπτωση που επιβεβαιωθεί η παραπάνω υπόθεση είναι πολύτιμο να ενημερωθεί σχετικά με τα οφέλη της μείωσης του στρες ως προς την βελτίωση της πορείας της ασθένειας και να παραπεμφθεί σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας. Η ψυχοθεραπεία σύμφωνα με έρευνες μπορεί να ωφελήσει σε εξαιρετικό βαθμό τους ασθενείς με ψωρίαση.

Για παράδειγμα:

η ομαδική θεραπεία φαίνεται να είναι ιδιαίτερα βοηθητική σε ασθενείς με ψωρίαση. Η συγκεκριμένη θεραπεία προσφέρει ενημέρωση σχετικά με την φύση και την πορεία της ασθένειας αλλά και εφόδια ώστε να μπορέσουν οι νοσούντες να την αντιμετωπίσουν με άλλη οπτική.

Ακόμη – σύμφωνα με έρευνες – σημαντικό κομμάτι της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας αποτελεί η εκπαίδευση των ασθενών σε τεχνικές χαλάρωσης και μείωσης του στρες.

Όπως μπορούμε εύκολα να συμπεράννουμε από τα παραπάνω η ολιστική αντιμετώπιση της ψωρίασης είναι γεγονός. Αυτός είναι ο λόγος που οι επαγγελματίες (δερματολόγοι, ψυχολόγοι, ψυχίατροι) οφείλουν να συνεργάζονται στοχεύοντας στην αποτελεσματικότερη ίαση των συμπτωμάτων αλλά και την εξασφάλιση της ποιότητας  ζωής που τόσο επιθυμούν.

Η Μαρία Λαΐου – Ψυχολόγος BSc- MSc. Σπούδασε Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Στην συνέχεια ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό της πρόγραμμα στο Πανεπιστήμιο της Αγγλίας, University of East London, με τίτλο MSc Clinical and Community Psychology.