Για να καταλάβουμε πόσο σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η ιδιοσυγκρασία του ατόμου στην υγεία του, αρκεί να θυμηθούμε τη στενή σχέση ανάμεσα στο μυαλό και στο σώμα.
Ο Καρτέσιος απαρίθμησε τους κανόνες απόκτησης της γνώσης, της παρατήρησης, ανάλυσης και της σύνθεσης και μας τους γνωστοποίησε μέσω της γνωστής σε όλους φράσης «Σκέπτομαι, άρα υπάρχω». Υποστήριξε πως το μυαλό (φορέας άϋλων στοιχείων – νόησης, συλλογισμών, φαντασιώσεων κλπ) και το σώμα αποτελούν δυο διακριτά στοιχεία της ανθρώπινης ύπαρξης. Η παράξενη αυτή ιδέα πήγε τη μελέτη της σχέσης μυαλού και σώματος αρκετά χρόνια πίσω.
Σήμερα η άποψη πάνω στο ζήτημα σύνδεσης από επιστημονικής άποψης έχει διαρρήδην αλλάξει. Γνωρίζουμε την ύπαρξη της αμφίδρομης σχέσης, , αλληλοσύνδεσης & αλληλεπίδρασης μυαλό & σώματος μέσω του νευρικού και του ενδοκρινικού συστήματος.
Ανέκαθεν ήταν κοινώς παραδεκτό ότι το πρόσωπο είναι ο καθρέφτης της ψυχής. Πράγματι οι εκφράσεις του προσώπου υποδηλώνουν συγκεκριμένη συναισθηματική κατάσταση υπό την οποία βρίσκεται ένας άνθρωπος. Το γέλιο, το κλάμα ακόμη κι αν προκαλούνται τεχνητά απορρέουν μέσα από μια διαδικασία συναισθηματικής φόρτισης που προκαλείται από τις αισθητηριακές προσλαμβάνουσες και που που εν συνεχεία προκαλούν αλυσιδωτή ψυχο-συναισθηματική αντίδραση (οδύνη, θλίψη, βαρυθυμία, κλονισμό) και ενδοκρινική (κλάμα …).
Αυτή η αιτιώδης συσχέτιση ανάμεσα στα συναισθήματα και τη σωματική τους έκφραση, είχε ήδη γίνει αντιληπτή από το φυσιολόγο Κάρολο Δαρβίνο και τον ψυχολόγο Γουίλιαμ Τζειμς. Ο τελευταίος μάλιστα αντιλήφθηκε ότι το σφύριγμα μιας χαρούμενης μελωδίας μες στο σκοτάδι μετριάζει το φόβο και αυξάνει την αυτοπεποίθηση του ατόμου.
Ο εγκέφαλος λαμβάνει πολλά ερεθίσματα που επηρεάζουν την ισορροπία των νευροδιαβιβαστών. Αυτοί λειτουργούν ως αγγελιοφόροι ανάμεσα στους νευρώνες που είναι υπεύθυνοι για τη διαμόρφωση της συναισθηματικής μας κατάστασης και διέγερση του νευρικού συστήματος, που ελέγχει -ανεξάρτητα – από τη συνείδησή μας – το ρυθμό της καρδιάς, την αρτηριακή πίεση, την έκκριση ορμονών, την ευκινησία του πεπτικού συστήματος, τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και άλλες ζωτικές λειτουργίες.
Στις ιατρικές διαγνώσεις αναγνωρίζονται μια σειρά από σωματικές διαταραχές που μπορούν να συνδεθούν κατά κύριο λόγο μόνο με ψυχολογικά αίτια. Τα συμπτώματα αυτών των παθήσεων, γνωστών και ως ψυχοσωματικών, περιλαμβάνουν: εκδήλωση γενικευμένων πόνων, ενοχλήσεων στο γαστρεντερικό σύστημα και νευρολογικά προβλήματα ή ακόμα και προβλήματα στο αναπαραγωγικό σύστημα. Οι περισσότερες καθημερινές αγχογόνες καταστάσεις όπως: ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου ή ο χωρισμός… μας καθιστούν ευάλωτους σε: μολύνσεις, πεπτικές διαταραχές και καρδιακά νοσήματα & παθήσεις.
Έρευνα του Ρέντφορντ Γουίλιαμς, καθηγητή Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Ντιουκ, για τους ψυχολογικούς παράγοντες που αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα και συμβάλλουν στην εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι: η χρόνια έριδα, η μνησικακία, η κατάθλιψη, ο φόβος και το άγχος προκαλούν σε ορισμένα άτομα: υπέρταση ακόμα και απόφραξη των στεφανιαίων αρτηριών. Ο λόγος είναι ότι αυτά τα συναισθήματα… αλλοιώνουν τη λειτουργία των “εγκεφαλικών κέντρων” που ρυθμίζουν το ορμονικό σύστημα & τα πιο σημαντικά όργανα του σώματος.
Από την άλλη πλευρά, πολυάριθμες έρευνες αποδεικνύουν ότι καταστάσεις που ευνοούν την ηρεμία & την συναισθηματική αποφόρτιση που προκαλεί η κουβέντα, η επικοινωνίας, η λεκτική έκφραση & εξωτερίκευση των προβλημάτων & των δυσκολιών, ενισχύουν τις άμυνες του οργανισμού μας και μας ισχυροποιούν απέναντι σε κάθε είδους παθήσεις ή άλλα προβλήματα υγείας.
Γενικά, όταν μιλάμε για καλή υγεία, εννοούμε την υποκειμενική αίσθηση ότι το σώμα μας λειτουργεί φυσιολογικά & εκτελεί κανονικά και απροβλημάτιστα όλες τις λειτουργίες του. Η αισιόδοξη ή απαισιόδοξη στάση του ατόμου είναι άλλος ένας σημαντικός παράγοντας όσον αφορά την πρόβλεψη της μακροζωίας. Ο εμπειρικός ψυχολόγος Κρίστοφερ Πίτερσον μελέτησε αυτή τη σχέση σε τουλάχιστον χίλιους άντρες και γυναίκες επί πενήντα περίπου χρόνια. Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύτηκαν το 1998, αποκάλυψαν ότι οι απαισιόδοξοι (πεσιμιστές, μεμψίμοιροι) πέθαιναν πρόωρα σε σχέση με τους αισιόδοξους, και σ’ αυτό συνυπολογίζονταν και τα ατυχήματα & οι αιφνίδιοι και βίαιοι θάνατοι (αυτοκτονίες)
Εν τέλει αυτό το οποίο μένει σαν δίδαγμα είναι ότι θετική στάση απέναντι στη ζωή διαμορφώνει όλες εκείνες τις απαραίτητες προϋποθέσεις για μια ζωή βιώσιμη, ποιοτική, ευτυχισμένη.
του Λάσκαρη Κωνσταντίνου
Άλλα άρθρα
Οι επιπτώσεις των «τοξικών» συγγενικών σχέσεων στην ψυχική μας υγεία!
Πέντε είδη προσωπικότητας, πέντε «διαφορετικά» εγκεφαλικά “προφίλ”!
