Πώς ο άνδρας κολλάει τον ιό HPV;

Οι περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) επικεντρώνονται στις γυναίκες  καθώς συγκεκριμένοι τύποι του ιού μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου. Ο HPV ωστόσο μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας και στους άνδρες.

Ο HPV έχει πάνω από  100 στελέχη που επηρεάζουν το δέρμα και τους βλεννογόνους. Αν και οι περισσότεροι άνδρες που έχουν προσβληθεί από τον ιό δεν εμφανίζουν συμπτώματα, κάποιοι μπορεί να εμφανίσουν κονδυλώματα  στο πέος, στους όρχεις, στον πρωκτό, στο όσχεο και τους μηρούς, στη μέση ή στο λαιμό.

Διαφορετικοί τύποι HPV επηρεάζουν διαφορετικές περιοχές του σώματος. Τα – στελέχη 6 και 11 – προκαλούν πάνω από το 90% των κονδυλωμάτων στα γεννητικά όργανα ανδρών και γυναικών, ενώ οι – τύποι 16 και 18 – προκαλούν τους περισσοτέρους τύπους καρκίνου που συνδέονται με τον ιό.  

Οι άνδρες μπορεί να προσβληθούν από τον HPV με τον ίδιο τρόπο που προσβάλλονται οι γυναίκες μέσω της οικείας σωματικής επαφής οπού συμπεριλαμβάνεται το στοματικό, το κολπικό και το πρωκτικό σεξ καθώς και η στενή επαφή δέρμα με δέρμα.

Εάν ένα άτομο φέρει τον ιό μπορεί να τον μεταδώσει ακόμα κι αν δεν εμφανίζει ορατά συμπτώματα. Η πιθανότητα μετάδοσης αυξάνεται όταν το άτομο:

• Έχει πολλούς σεξουαλικούς συντρόφους
• Είναι νέος ή  έφηβος
• Έχει αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα εξαιτίας μεταμόσχευσης οργάνου, λοίμωξης από HIV ή άλλες καταστάσεις που αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα
• Δεν έχει κάνει περιτομή
• Έχει τραυματισμένο δέρμα

Είναι πολύ σημαντικό ο άνδρας να συμβουλευτεί τον ιατρό του εάν εμφανίσει κονδυλώματα στα γεννητικά όργανα ή εάν τα κονδυλώματα σε οποιαδήποτε περιοχή προκαλούν δυσφορία ή πόνο.

Ο HPV συνήθως υποχωρεί χωρίς θεραπεία μέσα σε ένα διάστημα δυο ετών. Στην πραγματικότητα το 90% των λοιμώξεων από τον ιό αντιμετωπίζονται με επιτυχία από το ανοσοποιητικό χωρίς να προκαλέσουν καμία βλάβη.

Υπάρχουν όμως και τα στελέχη του HPV  που μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο. Περίπου  38,793  καρκίνοι που συνδέονται με τον HPV διαγιγνώσκονται στις ΗΠΑ κάθε χρόνο. Από αυτούς οι 23000  διαγιγνώσκονται σε γυναίκες και οι 15793 σε άνδρες.

Στους άνδρες ο HPV θεωρείται υπεύθυνος για:

• Πάνω από το 90%  των περιστατικών πρωκτικού καρκίνου που επηρεάζουν 1500 άνδρες κάθε χρόνο
• Το 60 % των καρκίνων του πέους που επηρεάζουν 400 άνδρες κάθε χρόνο.
• Το στοματοφαρυγγικό καρκίνο που εντοπίζεται στο πίσω μέρος του λαιμού, στη βάση της γλώσσας και τις αμυγδαλές. Επηρεάζει περίπου  3,920 άνδρες κάθε χρόνο και το 70% των περιπτώσεων οφείλεται στον HPV.

Σε σύγκριση με τους άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές μόνο με γυναίκες, οι άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες είναι 17 φορές  πιο πιθανό να εμφανίσουν πρωκτικό καρκίνο που συνδέεται με τον HPV.

Επίσης αυξημένη πιθανότητα έχουν και οι άνδρες που έχουν πιο αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα εξαιτίας του  HIV ή άλλου λόγου. Οι άνδρες με HIVμάλιστα έχουν πιο σοβαρά κονδυλώματα στα γεννητικά όργανα τα οποία είναι δυσκολότερο να θεραπευτούν.

Στην παρούσα φάση δεν υπάρχει τρόπος προληπτικού ελέγχου για τη διάγνωση της λοίμωξης του  HPV στους άνδρες. Ένα ιατρός όμως μπορεί να διαγνώσει τη λοίμωξη εξετάζοντας τα κονδυλώματα εφόσον αυτά έχουν εκδηλωθεί. Εάν ένας άνδρας θεωρείται ότι έχει αυξημένο κίνδυνο να έχει προσβληθεί από τον ιό, ο ιατρός μπορεί να πάρει επίχρισμα από το πρωκτό και να το εξετάσει για τον ιό.

Τα κονδυλώματα μπορεί να είναι μικρά ή μεγάλα, επίπεδα ή να έχουν σχήμα κουνουπιδιού. Συνήθως δεν πονούν ενώ συχνά μπορεί να είναι δύσμορφα.

Μια λοίμωξη από  HPV δεν είναι καρκίνος, αλλά μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στο σώμα που μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση καρκίνου. Ο καρκίνος μπορεί να μη διαγνωστεί, παρά χρόνια μετά τη λοίμωξη γιατί η εξέλιξη είναι πολύ αργή.

• Κάποια από τα συμπτώματα των καρκίνων που συνδέονται με τον HPV είναι…

Για τον καρκίνο του πρωκτού:

• Αιμορραγία, εκκρίσεις, πόνος ή κνησμός στην περιοχή του πρωκτού
• Οίδημα στην περιοχή του πρωκτού ή του όσχεου
• Αλλαγές στην κίνηση του εντέρου ή στο σχήμα των κοπράνων.

Για τον καρκίνο του πέους:

• Αλλαγές στον ιστό του πέους (χρώμα, πάχος)
• Επώδυνα ή μη έλκη ή κονδυλώματα στο πέος που μπορεί να αιμορραγούν

Για τον καρκίνο της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας:

• Συνεχής πόνος στο λαιμό ή το αυτί
• Επίμονος βήχας
• Πρόβλημα στην αναπνοή ή την κατάποση
• Απώλεια βάρους
• Αλλαγές στη φωνή ή βραχνάδα
• Εξογκώματα στην περιοχή του λαιμού.

Δεν υπάρχει τρόπος να προβλέψει κανείς εάν μια λοίμωξη από HPV θα είναι προσωρινή ή θα εξελιχθεί σε καρκίνο.

Δεν υπάρχουν θεραπείες για τον HPV, αλλά για τα συμπτώματα που προκαλεί η λοίμωξη. Για την αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων  μπορεί να χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή, να γίνει χειρουργική αφαίρεση, κρυοπηξία ή καυτηριασμός ανάλογα με το μέγεθος την τοποθεσία και το σχήμα.

Η αφαίρεση των κονδυλωμάτων δε σημαίνει ότι ο ιός δεν μπορεί να μεταδοθεί στο σεξουαλικό σύντροφο.

Εάν τα κονδυλώματα στα γεννητικά παγανά δε θεραπευτούν σπάνια εξελίσσονται σε καρκίνο. Συνήθως είτε υποχωρούν, είτε μεγαλώνουν ή πολλαπλασιάζονται είτε παραμένουν ως έχουν.

Ο καρκίνος του πρωκτού, του πέους καθώς και της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας αντιμετωπίζονται συνήθως με συνδυασμό χειρουργείου και ακτινοθεραπείας.

Ο εμβολιασμός καθώς και η συνεπής χρήση προφυλακτικού μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο προσβολής από τον HPV. Τα προφυλακτικά ωστόσο δεν παρέχουν πλήρη προστασία καθώς ο ιός προσβάλλει περιοχές που δεν καλύπτονται από το προφυλακτικό.

Αν και δεν υπάρχει θεραπεία για τον HPV, υπάρχουν τρία αποτελεσματικά εμβόλια που βοηθούν στην πρόληψη του. Και τα τρία εμποδίζουν την προσβολή από τα – στελέχη 6 και 18 – που συνδέονται με την εμφάνιση καρκίνου. Ένα από τα εμβόλια προστατεύει και από τα στελέχη 6 και 11 που συνδέονται περισσότερο με την εμφάνιση κονδυλωμάτων στα γεννητικά όργανα.

Πιο συγκεκριμένα το εμβόλιο τριών δόσεων για την προστασία από τον HPV συστήνεται σε όλα τα αγόρια ηλικίας 11-12 ετών.  Σε κάποιες ομάδες ανδρών συστήνεται επίσης ο εμβολιασμός αν δεν έκαναν τις τρεις δόσεις κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας.

Οι ομάδες αυτές είναι:

• Όλοι οι άνδρες μέχρι 21 ετών
• Οι άνδρες μεχρι 26 ετών που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες
• Οι άνδρες μέχρι 26 που έχουν αδύναμο ανοσοποιητικό ή έχουν προσβληθεί από τον HIV.

Από τη στιγμή που ο συστηματικός εμβολιασμός ξεκίνησε στις ΗΠΑ , ο αριθμός των γυναικών που προσβάλλονται  από τα 4 κύρια στελέχη του HPV έχει μειωθεί από 11.5% στο 4.3% στις γυναίκες ηλικίας 14-19 και από 18.5% στο 12.1% στην ηλικιακή ομάδα 20-24.  

Το εμβόλιο είναι ασφαλές και αποτελεσματικό ενώ δεν έχουν αναφερθεί σοβαρές παρενέργειες. Δεν προστατεύει από άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, ούτε θεραπεύει τη λοίμωξη από  HPV σε άτομα που έχουν ήδη προσβληθεί.

Σε γενικές γραμμές η θεραπεία των ιών είναι δύσκολη γιατί ο οργανισμός τους αντιμετωπίζει με τη βοήθεια του ανοσοποιητικού συστήματος κάτι που μπορεί να χρειαστεί μήνες ή και χρόνια. Ένα άτομο μπορεί να φέρει τον ιό για χρονιά μέχρι να διαγνωστεί ή να εκδηλώσει συμπτώματα. Δεν υπάρχει λοιπόν τρόπος να μάθει κάνεις ποιος από τους δυο συντρόφους σε μια σχέση μετέδωσε τον ιό στον άλλο.

Εάν ένα άτομο έχει κονδυλώματα στα γεννητικά όργανα θα πρέπει να αποφύγει τη σεξουαλική επαφή μέχρι τα κονδυλώματα να αφαιρεθούν ή να υποχωρήσουν.  Δεν είναι όμως γνωστό πόσος χρόνος χρειάζεται μετά την εξάλειψη των κονδυλωμάτων έτσι ώστε ο ιός να μη μεταδίδεται. Σε κάθε περίπτωση η συνεπής χρήση προφυλακτικού μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης.

Αν και η λοίμωξη από  HPV είναι πολύ συχνή, τα προβλήματα που προκαλούνται από τον ιό δεν είναι το ίδιο συχνά.

Ο Δρ. Χρήστος Φλιάτουρας  είναι Χειρουργός  Ουρολόγος – Ανδρολόγος. Η κύρια ενασχόληση του αφορά την ανδρολογία με ιδιαίτερο αντικείμενο την στυτική δυσλειτουργία, την υπογονιμότητα και την χειρουργική του ουρογεννητικού. Ο ιατρός  αποφοίτησε από την ιατρική σχολή του πανεπιστήμιου της L΄ Aquila στην Ιταλία και ολοκλήρωσε την ειδίκευση του στην ουρολογία στην ουρολογική κλινική του ογκολογικού νοσοκομείου των Αθηνών ο “Άγιος Σάββας”. 

Στοιχεία επικοινωνίας:

Ανδρολογικό Ινστιτούτο – Κηφισίας 180 – 182, Νέο Ψυχικό

210 6749349, 210 6743711