Συναισθήματα «απογοήτευσης» και… τρόποι διαχείρισης τους!

Η πρώτη στιγμή που παραδίδεται κανείς στην απογοήτευση & την αποδέχεται γιατί απλά δεν μπορεί να κάνεις αλλιώς υπάρχει σοκ, έκπληξη, ματαιότητα, αίσθημα κενού, βαρυθυμία, πικρία, θυμός, φόβος, οδύνη, ίσως η αίσθηση της κατάρρευσης. Οι περισσότεροι άνθρωποι ανατρέχουν στο κοντινό ή το μακρινό παρελθόν τους όπου μπορούν να εντοπίσουν τουλάχιστον μια περίπτωση κατά την οποία αισθάνθηκαν μεγάλη απογοήτευση.

Συνήθως όταν μιλάμε για «απογοήτευση» οι περισσότεροι από εμάς την συγχέουμε συνειρμικά με την ερωτική απογοήτευση, αλλά σίγουρα αυτό δεν είναι το μόνο είδος απογοήτευσης που υπάρχει. Γενικά, υπάρχει η κατηγορία των «συναισθηματικών» απογοητεύσεων και εδώ περιλαμβάνονται: οι «ερωτικές», οι «οικογενειακές» οι «φιλικές» απογοητεύσεις. Έχουμε όμως και την απογοήτευση που σχετίζεται με τον επαγγελματικό τομέα ή τα οικονομικά ζητήματα και έχουμε μικρές ή μεγάλες απογοητεύσεις που σχετίζονται λίγο-πολύ με κάθε ευαίσθητο σημείο & πτυχή της ζωής.

 Η φυσιολογία της απογοήτευσης…

Η απογοήτευση είναι το συναίσθημα που πηγάζει από απότομη μεταστροφή δεδομένων της ζωής μας προς το χειρότερο. Η αντίθεση ανάμεσα σε αυτό που ίσχυε ή που πιστεύαμε και σε αυτό που ξαφνικά συμβαίνει… νέες συνθήκες (ανεργία, απώλεια αγαπημένου προσώπου, προδοσία, υπονόμευση από φίλο, αγαπημένο ή και οικείο πρόσωπο εμπιστοσύνης). Έτσι, όταν η σιγουριά και ασφάλεια που αισθανόμαστε για ένα πρόσωπο, μια κατάσταση ή ένα πράγμα και ξαφνικά αυτό αντιστρέφεται ή καταρρέει… τότε γεννιέται η απογοήτευση.

Πώς διαχειριζόμαστε μια απογοήτευση;

Τι γίνεται λοιπόν μετά το πρώτο σοκ; Τα συναισθήματα της απογοήτευσης σε καταλαμβάνουν εξ’ απήνης, είναι τόσο επώδυνα & αβάσταχτα γίνονται ένα αδιαπέραστο τείχος το οποίο μας αποκόβει από τον υπόλοιπο κόσμο και μας οδηγεί σε κοινωνική απομόνωση, απόσυρση, αποξένωση, περιθωριοποίηση.

Αυτό σημαίνει ότι το απογοητευμένο άτομο εξασθενεί ψυχονοητικά, αδυνατεί να δει καθαρά τα πράγματα εγκλωβίζεται σε έναν κυκεώνα από αρνητικά συναισθήματα και μαύρες σκέψεις κλυδωνίζουν τον άνθρωπο. Ο απογοητευμένος άνθρωπος υιοθετεί έναν μοιρολατρικό τρόπο αντίληψης της πραγματικότητας ή ακόμα αδυνατεί να λάβει υπόψη του άλλες πληροφορίες μέσα στις οποίες θα μπορούσε να βρει τις λύσεις του, να τις επεξεργαστεί προκειμένου να απεμπλακεί & να ανακουφιστεί…να λυτρωθεί.

Το απογοητευμένο άτομο εν ολίγοις… είναι περιχαρακωμένο στον μικρόκοσμο των δεινών του, των οδυνών του & της τραγικότητας στην οποία έχει περιέλθει πολλές φορές χωρίς να φταίει ή να έχει προκαλέσει με λόγο ή πράξη του…

Ο θυμός, το αίσθημα αδικίας & αγανάκτησης που βιώνει το απογοητευμένο άτομο, τόσο προς τον εαυτό του όσο και προς τους άλλους, αποτελεί ένα μεγάλο πρόσκομμα & απροσπέλαστο εμπόδιο στο να ξεπεράσει την άσχημη κατάσταση και να περάσει στην αντιπέρα όχθη…

Αυτό που χρειάζεται λοιπόν είναι να εξετάσει κανείς τα δεδομένα & να προσπαθήσει να αναλογιστεί: τι έγινε; γιατί πιστεύει ότι συνέβη έτσι; ποια είναι η γενεσιουργός αιτία; πώς βλέπει το συγκεκριμένο συμβάν κάποιο άλλο εμπλεκόμενο άτομο; και υπό πιο πρίσμα θα προσέγγιζε την κατάσταση ένας τρίτος;

«Ο αυτοσεβασμός και η αξιοπρέπεια…» 

… είναι έννοιες – κλειδί είναι επίσης κομβικό και κρίσιμο σημείο στο πώς να χειριστεί κανείς μια δύσκολη κατάσταση χωρίς δραματικές εκδηλώσεις, ακραίες συναισθηματικές εξάρσεις & υπερβολές… δίχως δηλώσεις, παρεκτροπές, και σπασμωδικές αντιδράσεις για τις οποίες ίσως μετανιώσει το άτομο & που οι οποίες μπορούν να το περιπλέξουν, να συγχύσουν…(να μπερδέψουν…) ακόμα περισσότερο…

Με αυτό τίθενται κάποια όρια στον πόνο αλλά και τα θεμέλια για να ξεπεράσει το όποιο πρόβλημα του ή τουλάχιστον να έρθει πιο κοντά στη λύση που αποζητά… για να απεμπλακεί από το φαύλο κύκλο της ματαιοπονίας, της αυτο – θυματοποίησης & ψυχοσωματικής αυτοκαταστροφής…

«Ο ρεαλισμός…» 

είναι επίσης σημαντικός αφού μας βοηθά να αντιληφθούμε την πραγματικότητα στις σωστές της διαστάσεις. Μας βοηθάει στο να συνειδητοποιήσουμε κυρίως ότι δεν είναι πάντα δυνατό να πετυχαίνουν και να ευοδώνονται  όλα τα σχέδια και να εκπληρούνται όλες οι προσδοκίες μας, οπότε δεν υπάρχει λόγος να λειτουργεί κανείς πιστεύοντας ότι όλα θα πάνε κατ’ευχήν γιατί είναι… ο σίγουρος τρόπος για να απογοητευτεί κάποιος και πιο γρήγορα από ότι νομίζει.

Τέλος, μια δόση αισιοδοξίας είναι πάντα απαραίτητη αφού το άτομο μπορεί να αποτιμήσει την αρνητική κατάσταση, να υπολογίσει πιθανές διορθωτικές κινήσεις, να αναπτύξει άμυνες & τακτικές για μελλοντικούς χειρισμούς παρόμοιων καταστάσεων και να πιστέψει ότι θα παρουσιαστούν και νέες ευκαιρίες εν ευθέτω χρόνω αρκεί να επιδιώκει… να τις ανακαλύπτει για να τις αδράξει και να τις αξιοποιήσει εποικοδομητικά και κυρίως υπέρ του.

του Λάσκαρη Κωνσταντίνου