Πόσο εύκολο όμως είναι να διαχειριστούμε το παθολογικό άγχος…;

Καθημερινά ερχόμαστε σε επαφή με πολλές καταστάσεις που μπορούν να μας προκαλέσουν άγχος, άλλες σε μικρότερο βαθμό, άλλες σε μεγαλύτερο.

Πόσο εύκολο όμως είναι να διαχειριστούμε το παθολογικό άγχος, αυτό που μας κατατρύχει, μας προκαλεί δυσφορία, μας προξενεί σωματικά συμπτώματα και μας κάνει να μην μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στις καθημερινές μας υποχρεώσεις;

Πολύ συχνά ακούμε «το άγχος μου κόβει τα πόδια» και η αλήθεια είναι πως αυτό το συναίσθημα το βιώνουν πολλοί περισσότεροι άνθρωποι απ’ότι νομίζουμε. Όσο συχνή είναι αυτή η φράση, τόσο συχνή είναι και η φράση «μην έχεις άγχος». Σίγουρα ο καθένας από εμάς αν το σκεφτεί λίγο, θα συνειδητοποιήσει ότι έχει δώσει αυτή την απάντηση σε κάποιον που του λέει ότι αγχώνεται.

Ακούγεται αστείο, καθώς είναι σαν να λέμε σε κάποιον που έχει κρυολογήσει, «μη βήχεις». Υπάρχουν άτομα που ιδιοσυγκρασιακά είναι πιο αγχώδη, και άλλα που αγχώνονται σε φυσιολογικά επίπεδα, τόσο ώστε να μην βιώσουν δυσάρεστα συμπτώματα όπως κρίσεις πανικού. Τα αγχώδη άτομα εκλαμβάνουν τα αγχογόνα ερεθίσματα πολύ πιο έντονα απ’ότι τα υπόλοιπα άτομα.

Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί που προσέρχονται για ψυχοθεραπεία, ζητούν βοήθεια στη διαχείρηση του καθημερινού άγχους καθώς οι υποχρεώσεις είναι πολλές και δεν μπορούν να τις βάλουν σε μία σειρά. Πολλοί επίσης που προσέρχονται για θεραπεία, έχουν σαν αίτημα «να μην έχω άγχος». Αυτό πρέπει να καταλάβουμε πως δεν είναι εφικτό, δεν είναι ρεαλιστικό. Το άγχος πρέπει να υπάρχει σε μικρή ποσότητα ώστε να είναι δημιουργικό, εποικοδομητικό, να μας κινητοποιεί αλλά όχι να μας δυσλειτουργεί.

Πιο σωστό λοιπόν αίτημα, θα ήταν «να μπορέσω να ελέγξω το άγχος μου». Αυτό μάλιστα, είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί. Πότε όμως εκδηλώνεται το άγχος; Είναι σε όλες τις καταστάσεις στα ίδια επίπεδα ή έχει διακυμάνσεις; Δεν μας αγχώνουν όλες οι καταστάσεις με τον ίδιο τρόπο, γι’αυτό και πολλές φορές λέμε «εγώ δεν αγχωνόμουν έτσι ποτέ». Έρχεται κάποια στιγμή στη ζωή μας που οι υποχρεώσεις αυξάνονται, και προσπαθώντας να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα, ο οργανισμός μας αντιδρά καθώς τον υπερφορτώνουμε με καινούργια ερεθίσματα. Όλα αυτά ενεργοποιούν την αδρεναλίνη στον οργανισμό μας.

Η αδρεναλίνη αναλογα με την ποσότητα στην οποία εκκρίνεται, καθορίζει το αν το άγχος θα είναι δημιουργικό και θα μείνουμε να αντιμετωπίσουμε τη δύσκολη κατάσταση ή αν θα προσπαθήσουμε να την αποφύγουμε καθώς το άγχος δεν θα είναι διαχειρίσιμο. Είναι πολύ λογικό να μας αγχώνουν οι αλλαγές, οι καινούργιες καταστάσεις στη ζωή μας.

Κανένας δεν γεννήθηκε να προσαρμόζεται αμέσως όταν αναγκάζεται να βρεθεί σε άγνωστα μονοπάτια, θέλει το χρόνο του. Είναι αλήθεια πως δεν είναι αρκετή από μόνη της μία κατάσταση να μας προκαλέσει αυξημένα επίπεδα άγχους. Όπως προανέφερα, η ιδιοσυγκρασία του ατόμου κατέχει σημαντικό ρόλο, η κληρονομικότητα επίσης, οι παρούσες συνθήκες της ζωής του, το υποστηρικτικό του δίκτυο. Ειδικά στην Ελλάδα εν έτει 2017 με τις συνθήκες που επικρατούν, 9 στους 10 ανθρώπους έχουν άγχος σε αυξημένα επίπεδα.

Πώς μπορείς να διαχειριστείς το άγχος σου;

Υπάρχουν κατηγορίες αγχολυτικών φαρμάκων που μπορούν να δράσουν κατασταλτικά, και να φέρουν το άγχος σε φυσιολογικά επίπεδα. Κατά τη γνώμη μου όμως, δεν χρειάζονται όλοι οι άνθρωποι φάρμακα, τουλάχιστον όχι ως πρώτη λύση. Έρευνες έχουν δείξει, πως η Γνωσιακή- Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία είναι το καταλληλότερο είδος θεραπείας που μπορεί να σε βοηθήσει να διερευνήσεις τις καταστάσεις που σε δυσκολεύουν, το λόγο που σε δυσκολεύουν και να τις διαχειριστείς αποτελεσματικά, καθώς αυτό το είδος θεραπείας ενδείκνυται για την αντιμετώπιση αγχωδών διαταραχών.

Είναι μία συνεργατική διαδικασία, όπου θεραπευτής και θεραπευόμενος συνεργάζονται ώστε να θέσουν στόχους και να τους πραγματοποιήσουν. Κάνε το άγχος σύμμαχό σου, και να θυμάσαι ότι εσύ το ελέγχεις, όχι αυτό εσένα!

Από την Ψυχολόγο-Ψυχοθεραπεύτρια Μαρία – Ελένη Γραμματικοπούλου