Ο φόβος μπροστά στην ψυχοθεραπεία

Οι άνθρωποι εκφράζουν τη δυσκολία να μπουν στην ψυχοθεραπεία με διάφορους τρόπους.

Οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται χρόνο πριν αποφασίσουν και δεσμευτούν για μια σημαντική αλλαγή στη ζωή τους. Όπως συμβαίνει στη φύση, έτσι και στον ανθρώπινο ψυχισμό, πριν από κάποια μεταβολή, επιδρά ένα ιδιότυπο είδος «αδράνειας». Η αδράνεια έχει διάφορες «χρησιμότητες»: μας βοηθά να διατηρήσουμε τις ισορροπίες μας, αλλά και να κατευνάσουμε προσωρινά το άγχος που έχει η εξέλιξη και το μεγάλωμά μας.

Είναι σίγουρα (αν και προσωρινά) λιγότερο αγχωτικό να μένουμε «στα ίδια». Με αυτό τον τρόπο, όμως, παγιδευόμαστε σε αναπόδραστα σχήματα και επαναλαμβανόμενα μοτίβα συμπεριφοράς πολλές φορές με τίμημα υψηλό, όπως είναι η συνεχόμενη θλίψη, το άγχος, η έλλειψη ευχαρίστησης ή μη ικανοποίηση από τις διαπροσωπικές μας σχέσεις.

Οι άνθρωποι εκφράζουν τη δυσκολία να μπουν στην ψυχοθεραπεία με διάφορους τρόπους. Πολλοί λένε ότι δεν πιστεύουν ότι μπορούν να βοηθηθούν, ότι δεν μπορεί κάποιος άλλος να τους πει τι να κάνουν, ότι δεν μπορούν/δε θέλουν να ανοιχτούν σε έναν άγνωστο, ότι δεν έχουν τα χρήματα, ότι η ψυχοθεραπεία δείχνει ότι έχουν κάποιο πρόβλημα. Σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, πίσω από αυτές τις σκέψεις κρύβεται ο φόβος για την αλλαγή.

Αυτή η «αδράνεια» είναι μια από τις βασικότερες αντιστάσεις ενός ανθρώπου που διαπραγματεύεται το ενδεχόμενο να επιλέξει την ψυχοθεραπεία για να βοηθηθεί. Είναι η -υποσυνείδητη θα λέγαμε- γνώση ότι προκειμένου να κάνω τη ζωή μου καλύτερή, θα πρέπει να επαναδιαπραγματευτώ τις ισσοροπίες, τις συμβάσεις , τα «συμβόλαια» που έχω συνάψει με τους άλλους, αλλά και με τον εαυτό μου.

Πράγματι, η ψυχοθεραπεία δεν είναι ένα ταξίδι αναψυχής. Είναι μια διαδρομή με δύσκολα σημεία. Χρειάζεται να παραδεχτείς, να αποδεχθείς τα θετικά και τα αρνητικά σου και τελικά να μεγαλώσεις.

Η ασφάλεια της θεραπευτικής διαδικασίας, ωστόσο, είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να γίνει αυτό, να αναπτυχθούμε ψυχοσυναισθηματικά, να προχωρήσουμε την ψυχική μας άμυνα και τελικά να βελτιώσουμε πολύ σημαντικά τις διαπροσωπικές μας σχέσεις και την σχέση με τον εαυτό μας. Στην πράξη, η ψυχοθεραπεία μας βοηθά να καταλάβουμε καλύτερα πως σχετιζόμαστε με τους γύρω μας, να αντιληφθούμε το ρόλο μας και τη συμμετοχή μας σε όσα συμβαίνουν και μας δυσαρεστούν, να δοκιμάσουμε νέες πιο λειτουργικές συμπεριφορές και τρόπους αλληλεπίδρασης και τελικά να βελτιώσουμε πολύ αισθητά και σε μακροχρόνια την ποιότητα της ζωής μας σε κάθε επίπεδο.

Γράφει η Βασιλική Ντούμου, Ψυχολόγος και επιστημονικά υπεύθυνη του kontasou.com.