Επιλόχειος κατάθλιψη: Η μεγάλη απειλή για τις νέες μητέρες – Ποιες κινδυνεύουν περισσότερο

Σε μια συγκλονιστική ανάρτηση προχώρησε η σύζυγος του Γιάννη Αντετοκούνμπο, Μαράια, μιλώντας ανοιχτά για τη μάχη της με την επιλόχειο κατάθλιψη. Με post που έκανε στον προσωπικό της λογαριασμό στο Instagram, η Μαράια καταθέτει την εμπειρία της, περιγράφοντας τις δύσκολες στιγμές μετά τη γέννα και στέλνοντας ένα δυνατό μήνυμα για τις γυναίκες που βιώνουν το ίδιο: «Δεν είστε μόνες».

Στην ανάρτησή της αναφέρει συγκεκριμένα: 

«Τα χαμόγελα καλύπτουν τον φόβο. Η κοιλιά γελάει, καθώς κρατάς ανεξήγητα δάκρυα. Το να περιτριγυρίζεσαι από αγάπη την ώρα που ακόμα νιώθεις εντελώς μόνη… Αυτή είναι η ιστορία μου μετά τον τοκετό. Το να είσαι ευάλωτη σήμερα είναι κάπως τρομακτικό, αλλά αν μπορώ να βοηθήσω απλά ένα άτομο, μοιράζοντας την ιστορία μου, πιστεύω αξίζει.

Δεν λέω την εμπειρία μου για να με επαινέσετε. Τη μοιράζομαι, επειδή θέλω να χρησιμοποιήσω την πλατφόρμα μου, με την ελπίδα να βοηθήσω κάποιον άλλον, που ίσως παλεύει με την ψυχική του υγεία. Παρά το γεγονός ότι ιστορία μου επικεντρώνεται στην επιλόχειο κατάθλιψη, ελπίζω να μπορείτε να τη διαβάσετε και να την προσαρμόσετε σε οτιδήποτε ίσως περνάτε. Τέσσερα παιδιά μετά και θα νόμιζες ότι τα έχω λύσει όλα, αλλά δεν έχω.

Τίποτα δεν μπορεί να σε προετοιμάσει για να γίνεις μητέρα, ή στην περίπτωσή μου, μητέρα τεσσάρων παιδιών. Την ώρα που η γέννα ήταν το πιο επίπονο πράγμα που έχει αντέξει το σώμα μου, η μάχη με την ψυχική υγεία έχει αποδειχθεί επίσης πρόκληση.

Πέρασα την επιλόχειο κατάθλιψη με το πρώτο μας παιδί, αλλά αλήθεια δεν ήμουν έτοιμη για ό,τι θα ερχόταν εκείνη την περίοδο. Το άγχος ξεκίνησε πριν ακόμη γεννήσω. Παρά το γεγονός ότι δεν είχα συμπτώματα, το μυαλό μου ήταν κάπως πεπεισμένο ότι είχα μία τερματική ασθένεια, που θα με απέτρεπε από το να δω τα παιδιά μου να μεγαλώνουν.

Οι κρίσεις πανικού επιδεινώθηκαν και η εμπιστοσύνη μου στο διαδύκτυο ως διαγνωστικό μέσο με έστειλε σε σκοτεινά μονοπάτια. Ήμουν ευλογημένη με ένα υγιές μωρό. Οι πρώτες λίγες εβδομάδες της προσαρμογής σε ένα νεογέννητο και τρία μεγάλα παιδιά ήταν διασκεδαστικές, αλλά όσο χαοτικές μπορείτε να φανταστείτε. Το τέταρτο παιδί μας είναι το πιο γλυκό μικρό αγγελούδι που έχω δει.

Ταιριάζει τέλεια στην τρελή μας μικρή φούσκα. Τα χαμόγελά της μου φέρνουν ατόφια χαρά. Αλλά είτε ήταν το τέλος του ευτυχισμένου μήνα του μέλιτος, ή οι αχανείς αλλαγές που συνέβαιναν στην οικογένειά μου, η ψυχική μου υγεία πήρε μία στροφή και οι σκοτεινές σκέψει επέστρεψαν.

Έκλεισα τους πάντες και τα πάντα εκτός. Τα μηνύματα τα άφηνα στο διαβάστηκε. Για τηλεφωνήματα… ξεχάστε το. Βρήκα παρηγοριά στην απομόνωση του εαυτού μου και κρύβοντας τι πραγματικά συνέβαινε. Όπως κάθε μητέρα, το κράτησα ενωμένο, το καλύτερο που μπορούσε για τα παιδιά και τον σύζυγό μου. Κοιτώντας πίσω, στηριζόμενη στην οικογένειά μου ήταν εκείνο που πραγματικά με κράτησε όρθια.

Δεν ήμουν ο εαυτός μου, εμφανιζόμουν και νοιαζόμουν για την οικογένειά μου, αλλά το μυαλό μου δεν ήταν παρόν. Είναι ένα τρομακτικό και μοναχικό συναίσθημα να είσαι πνευματικά κάπου αλλού. Αγαπώ τους ανθρώπους μου, αλλά δεν ήθελα να τους επιβαρύνω. Ένιωθα εγωιστικά να ανοιχτώ.

Ήμουν πεπεισμένη ότι απλώς προσέθετα βάρος σε ανθρώπους που ήδη κουβαλούσαν το δικό τους. Οπότε, για αρκετούς μήνες, έκρυβα τον πόνο και τα δάκρυά μου. Παρόλο που ακόμα παλεύω, τώρα έχω πίστη ότι υπάρχει ένα φως στο τέλος του τούνελ.

Το να μοιραστώ την εμπειρία μου είναι ένα βήμα στην θεραπευτική μου πορεία. Είναι από τις πρώτες φορές που έχω παραδεχθεί τις σιωπηλές μάχες που έχω δώσει, αλλά αυτό ειλικρινά φαίνεται απελευθερωτικό. Δεν είμαι αυτή που συνήθιζα να είμαι, αλλά είμαι στον δρόμο να γίνω αυτή που είναι γραφτό να γίνω.

Τι έμαθα σε αυτή την περίοδο;

• Έμαθα να είμαι ευάλωτη με τους ανθρώπους που με αγαπούν και πως δεν χρειάζεται να φοβάμαι να είμαι ‘βάρος’, ό,τι κι αν ενδεχομένως περνούν. Ο πόνος είναι πόνος και οτιδήποτε είναι βάρος στην καρδιά σου μετράει.
• Έμαθα ότι δεν πρέπει να τα κάνω όλα μόνη μου και ότι είναι εντάξει να ζητήσω βοήθεια.
• Έμαθα ότι πρέπει να ανατρέφω την ψυχική μου υγεία, επειδή είναι εξίσου σημαντική, αν όχι πιο σημαντική, από την σωματική.

Επιτέλους καταλαβαίνω ότι πρέπει να δίνω προτεραιότητα στον εαυτό μου, χωρίς ενοχή, έτσι ώστε να γίνω η καλύτερη σύζυγος, μητέρα, κόρη, αδελφή και φίλη που μπορώ.

Αν η ιστορία μου έχει αντίκτυπο σε σένα, σε παρακαλώ μάθε: Δεν είσαι μόνος. Υπάρχουν άνθρωποι στη γωνιά σου, ίσως κάποιοι που ίσως δεν γνωρίζεις καν.

Ας δουλέψουμε μαζί να σηκώσουμε εκείνους γύρω μας. Πραγματικά ποτέ δεν ξέρεις τι κουβαλάει κανείς μέσα του».

Τι είναι η επιλόχειος κατάθλιψη

Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι μια αρκετά συχνή πάθηση, που εμφανίζεται στις γυναίκες που μόλις έχουν γεννήσει. Υπολογίζεται ότι, μόνο στις ΗΠΑ, 1 στις 8 νέες μητέρες υποφέρουν από αυτήν.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία, καμία γυναίκα δεν μπορεί να εξαιρεθεί από τον κίνδυνο της επιλόχειας κατάθλιψης. Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένοι παράγοντες που, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο. Ένας από τους παράγοντες αυτούς είναι το οικογενειακό ιστορικό, υποστηρίζει νέα ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο JAMA Psychiatry.

Η ανάλυση εξέτασε 26 σχετικές μελέτες από όλο τον κόσμο, με περισσότερες από 100.000 περιπτώσεις γυναικών με επιλόχειο κατάθλιψη, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι έγκυες με ιστορικό οποιασδήποτε ψυχιατρικής διάγνωσης διατρέχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να έρθουν αντιμέτωπες με την κατάθλιψη μετά τη γέννα. Ως οικογενειακό ιστορικό ορίστηκε οποιαδήποτε διάγνωση ψυχικής διαταραχής είχε γίνει σε ένα μέλος του στενού ή ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος των γυναικών, σύμφωνα με πληροφορίες που οι ίδιες παρείχαν πριν διαγνωστούν με επιλόχειο κατάθλιψη.

Η σχέση του οικογενειακού ιστορικού με καταστάσεις ψυχικής υγείας είναι ήδη γνωστή. Μελέτες που εξέτασαν διάφορους ψυχιατρικούς παράγοντες διαπίστωσαν μια συνεπή σύνδεση με το οικογενειακό ιστορικό. Σύμφωνα με την Anna Bauer, βοηθό καθηγήτρια Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή Chapel Hill του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια, κανείς δεν μπορεί να αλλάξει το οικογενειακό ιστορικό του, είναι όμως σημαντικό να κατανοήσει τον ρόλο του ως παράγοντα κινδύνου.

Οι ειδικοί διευκρίνισαν, ωστόσο, πως τα ευρήματα δεν υπονοούν ότι οι γυναίκες με ιστορικό είναι καταδικασμένες να πάθουν επιλόχειο κατάθλιψη. Ο αυξημένος παράγοντας κινδύνου «δεν σημαίνει αυτόματα ότι θα προκαλέσει επιλόχειο κατάθλιψη», είπε η επικεφαλής ερευνήτρια, Mette-Marie Zacher Kjeldsen του Πανεπιστημίου Aarhus της Δανίας. Τόνισε, ωστόσο, ότι είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ποιοι παράγοντες και κατά πόσο μπορούν να καταστήσουν μια γυναίκα πιο επιρρεπή σε αυτή τη συνθήκη.

Τα νέα ευρήματα βοηθούν να «ποσοτικοποιήσουμε» την επίδραση του οικογενειακού ιστορικού στον κίνδυνο εμφάνισης επιλόχειας κατάθλιψης, λέει η Δρ. Bauer.

Προσπαθώντας να εξηγήσει το ρόλο του ιστορικού στην επιλόχειο κατάθλιψη, η Δρ. Kjeldsen είπε ότι, σύμφωνα με τις υπάρχουσες μελέτες, πρόκειται για έναν συνδυασμό γονιδίων και περιβάλλοντος. Τα μέλη μιας οικογένειας ενδέχεται να έχουν κοινά γονίδια, με αποτέλεσμα να είναι πιο επιρρεπείς στις ίδιες ψυχιατρικές παθήσεις. Μπορεί, επιπλέον, να μοιράζονται κοινές εμπειρίες, οι οποίες λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο. Η ίδια υπογράμμισε, επιπλέον, τον ρόλο της υποστήριξης του οικογενειακού περιβάλλοντος. Εάν οι συγγενείς μιας γυναίκας αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα, τότε ενδεχομένως δεν θα λάβει την υποστήριξη που χρειάζεται αφότου γεννήσει.

Οι ειδικοί προτείνουν σε μαιευτήρες και παιδιάτρους να υποβάλλουν τις νέες μητέρες σε σχετικές εξετάσεις. Η Δρ. Bauer τονίζει, επιπλέον, ότι υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες, τόσο με φαρμακευτική αγωγή, όσο και με συμβουλευτικής από ειδικό.

«Είναι φυσιολογικό να νιώθετε κούραση ή να έχετε διακυμάνσεις στην διάθεσή σας μετά τη γέννα», είπε, εξηγώντας ότι μια νέα μητέρα φροντίζει διαρκώς ένα νεογέννητο, κοιμάται λίγο, βιώνει αλλαγές στο σώμα της και προσπαθεί να προσαρμοστεί σε μια μεγάλη αλλαγή ζωής. Ωστόσο, ορισμένες αλλαγές στη διάθεση και τη συμπεριφορά μπορεί να αποτελούν προειδοποιήσεις.

Για παράδειγμα:

• Αν νιώθετε πολύ καταβεβλημένες για να σηκωθείτε από το κρεβάτι.
• Αν δε μπορείτε να κοιμηθείτε.
• Αν αντιμετωπίζετε έντονα συναισθήματα άγχους και θλίψης.
• Αν έχετε απώλεια όρεξης.
• Αν έχετε έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που κάποτε σας προκαλούσαν χαρά.

Η μελέτη υποστηρίζει, συμπερασματικά, ότι είναι σημαντικό οι νέες μητέρες και οι οικογένειές τους να γνωρίζουν πως η επιλόχειος κατάθλιψη είναι μια κοινή ψυχιατρική κατάσταση και όχι μια προσωπική αποτυχία. Ορισμένες γυναίκες νιώθουν ενοχές για την κατάθλιψη που βιώνουν σε μια στιγμή που υποτίθεται πως θα έπρεπε να ήταν ευτυχείς. «Μια νέα μητέρα δεν θα έπρεπε να ντρέπεται για την επιλόχειο κατάθλιψη», ξεκαθάρισε η Δρ. Bauer.

πηγή: ygeiamou.gr