Έγκαιρη πρόληψη και διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα

Γράφει ο Χρήστος Εμμανουηλίδης Παθολόγος – Ογκολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης Διεθνές Ογκολογικό Κέντρο Θεσσαλονίκης

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο πιο συχνός καρκίνος στην Ελλάδα. Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περίπου 9.000 νέα περιστατικά, με τους άνδρες να αποτελούν περίπου τα τρία τέταρτα των ασθενών. Πρόκειται για έναν από τους πιο δύσκολους καρκίνους στη θεραπεία του.

Στα αρχικά στάδια, η κύρια θεραπευτική προσέγγιση είναι η χειρουργική επέμβαση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, προηγείται χημειοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία με στόχο τη συρρίκνωση του όγκου. Σε πιο προχωρημένα στάδια, εκτός από τις παραπάνω θεραπείες, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η ακτινοθεραπεία, προσφέροντας επιπλέον δυνατότητες αντιμετώπισης.

Πώς εξελίσσεται;

Ο καρκίνος του πνεύμονα ξεκινά ως ένα μικρό ογκίδιο σε κάποιο σημείο των πνευμόνων το οποίο με τον χρόνο αυξάνεται σε μέγεθος. Στην αρχή δεν δίνει κανένα σύμπτωμα, αργότερα όμως μπορεί να προκαλέσει επίμονο βήχα, ακόμα και αιμόπτυση. Στη συνέχεια τα καρκινικά κύτταρα καταλαμβάνουν τους μεσοθωρακικούς λεμφαδένες του πνεύμονα (που βρίσκονται πίσω από το στέρνο). Σε απώτερο χρόνο εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος και δημιουργούν καρκινικές «αποικίες», τις λεγόμενες μεταστάσεις σε άλλα όργανα, όπως το ήπαρ (συκώτι), τα οστά, τον εγκέφαλο και άλλα. Σε ενδιάμεσα ή προχωρημένα στάδια ο καρκίνος αυτός είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος για την ζωή.

Κάπνισμα και καρκίνος

Το 90% των καρκίνων του πνεύμονα οφείλεται στο κάπνισμα. Ο καπνός του τσιγάρου δεν περιέχει μόνο νικοτίνη, αλλά χιλιάδες άλλες βλαπτικές ουσίες

που αποδεδειγμένα είναι καρκινογόνες. Ας σημειωθεί ότι το κάπνισμα μπορεί να ευθύνεται για πλειάδα άλλων καρκίνων, όπως του λάρυγγα, του οισοφάγου, του στομάχου, της ουροδόχου κύστης και άλλων. Ευτυχώς λόγω της αντικαπνιστικής εκστρατείας, ο καρκίνος του πνεύμονα δεν αυξάνεται πια στους άντρες, ίσως μάλιστα και να μειώνεται, αυξάνεται όμως στις γυναίκες. Τα μέλη της οικογένειας καπνιστών που δεν καπνίζουν, εμφανίζουν και αυτά αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, εφόσον εισπνέουν τον καπνό. Επομένως χρειάζεται προσοχή, να μην εκθέτει ο καπνιστής άλλα άτομα σε κίνδυνο, κυρίως τα παιδιά.

Ο πνεύμονας ενός μακροχρόνιου καπνιστή συχνά παρουσιάζει επιπλέον βλάβες, όπως εμφύσημα (καταστροφή των κυψελίδων), χρόνια βρογχίτιδα ή άσθμα. Οι παθήσεις αυτές, με την πάροδο του χρόνου, περιορίζουν σημαντικά τη λειτουργία της αναπνοής, με αποτέλεσμα το άτομο να λαχανιάζει ακόμα και με μικρή σωματική προσπάθεια.

Όπως είναι εύκολα κατανοητό, αν αναπτυχθεί καρκίνος σε έναν ήδη επιβαρυμένο και δυσλειτουργικό πνεύμονα, η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο σοβαρή και η θεραπευτική αντιμετώπιση πιο απαιτητική.

Βοηθά η διακοπή καπνίσματος;

Ασφαλώς. Αν σταματήσει κάποιος το κάπνισμα προφυλάσσεται από τον αυξημένο κίνδυνο καρκίνου. Ο κίνδυνος μειώνεται σταδιακά, αλλά δεν εξαλείφεται πλήρως, μέχρι να περάσουν 15 χρόνια. Γενικά, όσο λιγότερα τσιγάρα και για όσο μικρότερη χρονική διάρκεια καπνίζει κάποιος, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα εμφάνισης σοβαρών επιπτώσεων στην υγεία του.

Η έγκαιρη διάγνωση σώζει

Όσο νωρίτερα διαγνωστεί ο καρκίνος του πνεύμονα, όπως και κάθε μορφή καρκίνου, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες πλήρους ίασης. Εάν η διάγνωση γίνει σε αρχικό στάδιο, όταν ο όγκος είναι ακόμη μικρός και εντοπισμένος μέσα στον πνεύμονα, πριν προλάβει να δώσει μεταστάσεις, τότε μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά και να επιτευχθεί πλήρης θεραπεία.

Για τον λόγο αυτό έχει αναπτυχθεί μια τεχνική πρώιμης διάγνωσης του καρκίνου του πνεύμονα, με τη χρήση αξονικής τομογραφίας θώρακος χαμηλής δόσης. Η συγκεκριμένη αξονική έχει σχεδιαστεί ώστε να χρησιμοποιεί σημαντικά χαμηλότερη δόση ακτινοβολίας σε σύγκριση με την

κλασική αξονική τομογραφία, διατηρώντας παράλληλα υψηλή διαγνωστική ακρίβεια.

Η εξέταση πραγματοποιείται χωρίς τη χρήση σκιαγραφικού, διαρκεί λιγότερο από ένα λεπτό και είναι διαθέσιμη σχεδόν σε όλα τα διαγνωστικά κέντρα.

Σε άτομα υψηλού κινδύνου, όπως είναι οι μακροχρόνιοι καπνιστές, συνιστάται να διενεργείται προληπτικά μία φορά τον χρόνο. Σκοπός είναι, εάν εμφανιστεί καρκίνος, να διαγνωστεί εγκαίρως, σε στάδιο όπου μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, ακόμη και πριν την εκδήλωση οποιουδήποτε συμπτώματος.

Ποιοι πρέπει να ενταχθούν σε ένα πρόγραμμα έγκαιρης διάγνωσης;

Άτομα ηλικίας 50-80 ετών που καπνίζουν (ένα πακέτο ή περισσότερο ημερησίως) τουλάχιστον για 20 χρόνια ή έχουν διακόψει το κάπνισμα έως και 15 χρόνια προηγουμένως. Δηλαδή ακόμα και αν η διακοπή έχει γίνει πριν από π.χ. 5 έτη, πρέπει να γίνεται η αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης για 10 χρόνια ακόμα.

Επομένως, είναι εξαιρετικά σημαντικό οι καπνιστές να συνεννοηθούν με τους γιατρούς τους και να ενταχθούν σε ένα πρόγραμμα έγκαιρης διάγνωσης. Η τεχνική είναι διαθέσιμη στα πιο πολλά ακτινολογικά κέντρα και είναι σχετικά οικονομική.

Σήμερα, είναι πραγματικά κρίμα να χάνονται ζωές, όταν μια τόσο απλή και γρήγορη διαγνωστική μέθοδος μπορεί να κάνει τη διαφορά.

Και βέβαια, η καλύτερη πρόληψη είναι πάντα η διακοπή του καπνίσματος. Ακόμα πιο σημαντικό είναι να προστατεύουμε τους νέους από το να ξεκινήσουν αυτή τη βλαβερή συνήθεια, πριν υπονομεύσουν την υγεία τους.

Νέα εποχή στην Ογκολογία σηματοδοτεί η έναρξη λειτουργίας του Διεθνούς Ογκολογικού Κέντρου του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών στη Θεσσαλονίκη. Το πρότυπο Διεθνές Ογκολογικό Κέντρο, λειτουργεί με προδιαγραφές εφάμιλλες των κορυφαίων ογκολογικών κέντρων παγκοσμίως, προσφέροντας ολιστική φροντίδα σε κάθε ασθενή, από την έγκαιρη διάγνωση, την εξατομικευμένη θεραπεία και τη συνεχή παρακολούθηση, σε υπερσύγχρονους, ειδικά σχεδιασμένους χώρους, υψηλής ασφάλειας αλλά και αισθητικής.

Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγεία σας, εδώ