Με τον όρο αυτό (επίσης γνωστή ως ινοκυστική νόσος των μαστών) περιγράφεται μια φυσιολογική παραλλαγή στην κατάσταση των μαστών που σχετίζεται με την ανταπόκριση αυτών στις μεταβολές των γυναικείων ορμονών (των οιστρογόνων και της προγεστερόνης) στη διάρκεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου.
Η ορμονική διέγερση προκαλεί διόγκωση των γαλακτοφόρων πόρων και κατακράτηση υγρών, με αποτέλεσμα το στήθος να είναι οιδηματώδες, βαρύ, επώδυνο στην ψηλάφηση και γεμάτο μικρούς όζους σαν χάντρες λόγω πάχυνσης των ιστών του μαστού καθώς και μικρές ή μεγάλες πολυάριθμες κύστεις που δημιουργούνται λόγω απόφραξης ή διάτασης των γαλακτοφόρων πόρων.
Συνήθως ο πόνος εμφανίζεται και στους δύο μαστούς, ενώ πολλές γυναίκες πονούν τόσο που είναι αδύνατο ακόμα και να αγγίξουν το στήθος τους!
Η μαστοδυνία έχει κυκλικό χαρακτήρα, ενισχύεται χαρακτηριστικά κατά το δεύτερο μισό του εμμηνορρυσιακού κύκλου (μετά την 15η ημέρα) και φτάνει στη μέγιστη έντασή της τις τελευταίες ημέρες πριν από την περίοδο. Στη συνέχεια παρουσιάζει ύφεση και ο κύκλος ξαναρχίζει, ακολουθώντας τις μηνιαίες ορμονικές μεταβολές του γυναικείου συστήματος.
Επίσης η γυναίκα μπορεί να εμφανίζει από κανένα, ένα, ή πολλαπλά οζίδια στο άνω έξω τεταρτημόριο του ενός ή και των δύο μαστών, όπου είναι αυξημένος ο αδενικός ιστός. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να παρατηρηθεί πράσινο ή σκούρο καφέ έκκριμα θηλής.
Ποιες γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο να εμφανίσουν αυτή την κατάσταση;
Η ινοκυστική μαστοπάθεια παρουσιάζεται τουλάχιστον δέκα χρόνια μετά την έναρξη της περιόδου και πιο συχνά σε γυναίκες από 30 έως 50 ετών. Η κατάσταση αυτή συνήθως εμφανίζει ύφεση μετά την εμμηνόπαυση. Τα αίτια είναι ορμονικά, στρεσογόνα και σε μεγάλο ποσοστό διατροφικά.
Οι γυναίκες που κινδυνεύουν να αποκτήσουν κυρίως την προχωρημένη κατάσταση της ινοκυστικής μαστοπάθειας είναι όσες δεν έχουν αποκτήσει παιδί, είχαν καθυστερημένη εμμηναρχή, έχουν ορμονικά προβλήματα ή παίρνουν για κάποιο λόγο ορμόνες (παρατεταμένη υπεροιστρογοναιμία).
Η ινοκυστική μαστοπάθεια συνδέεται επίσης με το άγχος, γι αυτό και εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες των πόλεων σε σχέση με εκείνες που κατοικούν στην επαρχία αλλά και σε όσες έχουν σπουδάσει για πολλά χρόνια και έχουν περάσει από πολλές εξετάσεις.
Επίσης, υπάρχουν συγκεκριμένες τροφές που επιβαρύνουν την κατάσταση και ιδιαίτερα τη μαστοδυνία. Είναι αυτές που περιέχουν μεθυλξανθίνες όπως δηλαδή ο καφές, το τσάι, η σοκολάτα και τα αναψυκτικά τύπου cola, επίσης η αυξημένη κατανάλωση ζωικών λιπών και αλκοόλ.
Πως διαγιγνώσκεται;
Η διάγνωση γίνεται κυρίως με την κλινική εξέταση και συμπληρωματικά με κάποιες άλλες εξετάσεις, αλλά η επιβεβαίωση της κατάστασης γίνεται μόνο με τη βιοψία.
Κατά την απλή εξέταση των μαστών ψηλαφώνται πολλαπλές, επώδυνες και ευκίνητες μικρές στρογγυλές μάζες (όζοι). Αυτές οι μάζες έχουν συνήθως σαφή, ομαλά όρια και ζυμώδη υφή, δηλαδή είναι εύπλαστες και όχι σκληρές, παρ’ όλο που μπορεί να είναι συμπαγείς.
Η διάγνωση ενισχύεται με τη μαστογραφία, όπου στην προχωρημένη ινοκυστική μαστοπάθεια οι μαστοί είναι πυκνοί, με πολλαπλές οζώδεις σκιάσεις. Λόγω των ινοκυστικών αλλοιώσεων όμως και ειδικά αν οι κύστεις είναι πολύ μικρές, πολλές φορές η μαστογραφία δεν είναι ξεκάθαρη, οπότε συμπληρώνεται από υπερηχογράφημα.
Σε ειδικές περιπτώσεις, όπου παρατηρούνται μεγάλοι όζοι ή κύστεις, η διάγνωση επιβεβαιώνεται με παρακέντηση ή εφ’ όσον υπάρχουν ενδείξεις (αν το υπερηχογράφημα δείξει συμπαγή περιοχή) με βιοψία.
Σ’αυτήν την περίπτωση θα εντοπιστούν παθολογοανατομικά τα ευρήματα που αντιστοιχούν στην ινοκυστική μαστοπάθεια, δηλαδή απλή ή σκληρυντική αδένωση, μικροκύστεις, θηλωμάτωση, υπερπλασία πόρων και λοβών με ή χωρίς ατυπία.
-
Αντιμετώπιση
Εξαρτάται από το μέγεθος της ανωμαλίας που θα διαπιστωθεί και από την ένταση του πόνου. Συνήθως αρκεί η συντηρητική αντιμετώπιση της κατάστασης. Στις γυναίκες που εμφανίζουν απλή κυκλική μαστοδυνία η θεραπεία αρχίζει με τη βελτίωση του διαιτολογίου. Πρέπει να αποφεύγεται, ιδιαίτερα τις τελευταίες ημέρες του κύκλου, η κατανάλωση καφέ, τσαγιού, σοκολάτας, ανθρακούχων αναψυκτικών και τροφίμων που ευνοούν την κατακράτηση υγρών όπως οι αλμυρές τροφές. Έτσι περιορίζονται οι ενοχλήσεις στο στήθος.
Οταν παρ’ όλα αυτά ο πόνος είναι έντονος, μπορεί να βοηθήσει η χορήγηση αντιφλεγμονωδών αναλγητικών, η τοποθέτηση θερμών επιθεμάτων (κομπρέσες) και η καλή υποστήριξη των μαστών με ενισχυμένο στηθόδεσμο στο σωστό μέγεθος, ο οποίος να φοριέται και το βράδυ.
Συχνά το πρόβλημα βελτιώνεται με την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε Ω3 και Ω6 λιπαρά (Primrose Oil, λίπος σολομού ή τόνου), βιταμινών Ε (μπρόκολο, αμύγδαλα, φυστίκια, ηλιόσπορους, αβοκάντο, μάνγκο) και Β6 (μπανάνες, πατάτες, αναποφλοίωτο ρύζι, αβοκάντο, κριθάρι, ηλιόσπορους, τόνο, σολομό, ρεβύθια, γαλοπούλα), καθώς και ιωδίνης (σολομό, τόνο, θαλάσσια φύκια) και μαγνησίου (σπανάκι, αβοκάντο, κριθάρι, σίκαλη, ηλιόσπορους, σπόροι κολοκύθας).
Επίσης τα αντισυλληπτικά χάπια μπορούν να προκαλέσουν ύφεση των συμπτωμάτων, ενώ σε πολύ βαριές περιπτώσεις μπορεί να συσταθεί από το γυναικολόγο τεχνητή διακοπή του εμμηνορρυσιακού κύκλου με χορήγηση ειδικών ορμονικών σκευασμάτων.
Σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις, εάν υπάρχουν ογκίδια ψηλαφητά ή συμπαγή, καλό θα είναι να αφαιρεθούν χειρουργικά. Εάν πρόκειται για μεμονωμένες κύστεις, απλώς κάνουμε παρακέντηση. Τις αφαιρούμε μόνο αν η ίδια κύστη υποτροπιάσει πολλές φορές στο ίδιο σημείο. Σε πολύ προχωρημένες καταστάσεις η χειρουργική αντιμετώπιση μπορεί να φτάσει και στην πλήρη υποδόρια αφαίρεση του αδένα και αντικατάστασή του με πρόθεση.
-
Η ινοκυστική μαστοπάθεια αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του μαστού;
Η απλή ινοκυστική μαστοπάθεια, δεν αυξάνει τις πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
Στη μόνη ομάδα που αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του μαστού είναι σε εκείνη που με τη βιοψία διαπιστώνεται ότι εκτός των ινοκυστικών στοιχείων υπάρχει και υπερπλαστική δραστηριότητα που συνδυάζεται με ατυπία.
Σ’ αυτές τις περιπτώσεις έχει βρεθεί ότι υπάρχει τέσσερις φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτυχθεί καρκίνος στο μαστό απ’ ό,τι στις υπόλοιπες, κίνδυνος που γίνεται εξαπλάσιος όταν αναφέρεται περίπτωση καρκίνου του μαστού στην οικογένεια.
-
Τι να προσέχετε
Λόγω της αυξημένης πυκνότητας που έχει ο μαζικός αδένας γυναικών με ινοκυστική μαστοπάθεια, πολλές φορές είναι δύσκολο να ανιχνευθούν εγκαίρως αρχόμενες καρκινωματώδεις βλάβες. Γι’ αυτό θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικές κατά τη μηνιαία αυτοεξέταση του στήθους σας, να μην την αμελείτε ποτέ και αν παρατηρήσετε οποιαδήποτε αλλαγή στη γνωστή σας υφή των μαστών, να ενημερώσετε το γιατρό σας.
Αν πάσχετε από ινοκυστική μαστοπάθεια, διατηρήστε την ψυχραιμία σας, αποφύγετε το άγχος και προσπαθήστε να αντιμετωπίζετε θετικά «εκείνες» τις ημέρες. Η καλή ψυχολογία έχει ευνοϊκή επίδραση και σε σωματικά συμπτώματα, οδηγώντας ακόμη και σε ελάττωση της έντασής τους. Να θυμάστε ότι η ινοκυστική μαστοπάθεια δεν είναι νόσος, αλλά μία κατάσταση με την οποία θα πρέπει να μάθετε να ζείτε.
(Πηγή: https://maternacare.gr/)
Το άρθρο υπογράφει ο Γρυπάρης Στ. Ιωάννης Μαιευτήρας – Χειρουργός / Γυναικολόγος. Εξειδικευθείς στην Υπογονιμότητα και την Αισθητική Γυναικολογία.
(αναλυτικότερα βιογραφικά στοιχεία του ιατρού θα βρείτε εδώ: http://bit.ly/2FxnB4o)
Στοιχεία επικοινωνίας:
Άλλα άρθρα
