Αναμφισβήτητα το διαδίκτυο έχει διευκολύνει σε πολύ μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα των περισσότερων ανθρώπων, καθώς η πρόσβαση που δίνει σε εκατοντάδες χιλιάδες πληροφορίες σε ελάχιστο χρόνο είναι ανεκτίμητη. Επιπρόσθετα, μας έχει δώσει τη δυνατότητα να κρατάμε επαφή με άτομα και φίλους που μένουν μακριά μας.
Από τη στιγμή λοιπόν που αποτελεί ένα καθημερινό εργαλείο χρήσης από τους περισσότερους ενήλικες, τα τελευταία χρόνια βλέπουμε να αυξάνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς και η χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά.
- Τι γίνεται όμως όταν η χρήση αυτή γίνεται κατάχρηση; Όταν δηλαδή αρχίσει να παρακωλύει τις καθημερινές μας ασχολίες, ακόμα και να καταστρέφει διαπροσωπικές σχέσεις; Ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια που πρέπει να ανησυχήσουν τους γονείς;
Αρχικά, ως εξάρτηση από το διαδίκτυο ή τον υπολογιστή ορίζεται η υπερβολική χρήση αυτών. Το άτομο δηλαδή δεν μπορεί να μην «σερφάρει» στο ίντερνετ, δεν πάει πουθενά χωρίς το κινητό του ή τον υπολογιστή, είναι συνεχώς online, δεν ενδιαφέρεται για ό,τι συμβαίνει γύρω του και εάν επισκεφτεί ένα μέρος που δεν έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο γίνεται επιθετικό και ευερέθιστο.
“Πρόσφατες επιστημονικές μελέτες τονίζουν ότι ένα στα τέσσερα παιδιά σήμερα είναι εθισμένο στο διαδίκτυο…”
Και οι έφηβοι όμως είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε αυτήν την εξάρτηση, καθώς η ενασχόληση με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και το διαδίκτυο τους προσφέρει πολλές δυνατότητες μάθησης, εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας.
Το διαδίκτυο είναι ιδιαίτερα γοητευτικό για τους εφήβους μιας και τους δίνει τη δυνατότητα να:
– γνωρίσουν άτομα που δεν ξέρουν,
– να παίξουν διαδικτυακά παιχνίδια
– και να κρατάνε επαφή με φίλους τους με τη βοήθεια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
- Ποια είναι λοιπόν τα πρώιμα σημάδια που πρέπει να σας απασχολήσουν για ενδεχόμενη προβληματική χρήση του διαδικτύου από το παιδί σας;
Η κατάχρηση στο διαδίκτυο εμφανίζεται τόσο με σωματικά όσο και με συναισθηματικά συμπτώματα, τα οποία πιο συγκεκριμένα είναι:
– Ο υπερβολικός χρόνος ενασχόλησης με τον υπολογιστή, το ταμπλετ ή/και το κινητό
– Η παραμέληση των υποχρεώσεων και των άλλων ασχολιών του παιδιού
– Η απότομη πτώση της σχολικής επίδοσης
– Η απομόνωση και η μείωση του χρόνου που αφιερώνεται σε εξωσχολικές δραστηριότητες και σε φίλους
– Η επιθετικότητα
– Η απώλεια της αίσθησης του χρόνου (το παιδί δεν μπορεί να καταλάβει τι ώρα είναι)
– Η απότομη μεταβολή της συμπεριφοράς
– Η αδιαφορία για πράγματα που παλιά προκαλούσαν ευχαρίστηση
– Οι πονοκέφαλοι, ο πόνος στην πλάτη και η ξηρότητα των οφθαλμών
– Οι διαταραχές στον ύπνο ή/και την όρεξη
– Τα πολλά ψέματα στους γονείς
Εάν οι γονείς έχουν παρατηρήσει ορισμένα από τα παραπάνω συμπτώματα στο παιδί τους καλό είναι να απευθυνθούν άμεσα σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Ο ειδικός είναι αυτός που θα μπορέσει να καταλάβει τη σοβαρότητα της χρήσης/κατάχρησης και να αναγνωρίσει αν το παιδί χρήζει βοήθειας.
Στόχος των παρεμβάσεων που γίνονται στο παιδί είναι να περιοριστεί ο χρόνος που καταναλώνεται μπροστά στον υπολογιστή και το διαδίκτυο για να μπορέσει το παιδί να βρει ξανά ενδιαφέρον στον πραγματικό κόσμο και όχι τον εικονικό. Επίσης, οι παρεμβάσεις στοχεύουν να βοηθήσουν το παιδί να διαχειριστεί αποτελεσματικά τις δυσκολίες της ηλικίας του και τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζει.
Γράφει η Ελευθερία Μελ. Μουστάκα – Κλινικός Ψυχολόγος MSc, εξειδικευμένη στη Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία, την Ψυχολογία της Υγείας και τις Ψυχολογικές Παρεμβάσεις στις διατροφικές διαταραχές και την Παχυσαρκία.
Γιατί πολλοί έφηβοι έχουν κατάθλιψη;
Μήπως η φίλη σου είναι “φίδι”;
