Το τελευταίο διάστημα φοβάμαι συνέχεια ότι θα αρρωστήσω, γιατί μου συμβαίνει αυτό;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Υποχονδρία είναι μια κατάσταση άγχους, υπερβολικής ανησυχίας σε σχέση με την υγεία μου. Η κατάσταση αυτή καταλήγει σε μία χρόνια αγωνία που αναστατώνει πλήρως την καθημερινή μου ζωή.

Η υποχονδρία μπορεί να αφορά μια ανησυχία είτε για την τωρινή μου υγεία, η οποία θεωρώ ότι ανά πάσα στιγμή θα χειροτερέψει, είτε τη μελλοντική μου υγεία για την οποία αναπτύσσω αβάσιμους φόβους συνδεδεμένους συνήθως με την ξαφνική εκδήλωση μίας ανίατης ασθένειας.

• Έχει παρατηρηθεί ότι τα υποχονδριακά άτομα μπορεί να φτάσουν σε δύο ακραίες καταστάσεις:

1) Αναζητούν μανιωδώς και διαρκώς πληροφορίες σχετικά με την υγεία με στόχο να βεβαιωθούν ότι τα υποτιθέμενα συμπτώματα που νιώθουν είναι ακίνδυνα. 2) Αποφεύγουν «σαν ο διάβολος το λιβάνι» καθετί που αφορά ζητήματα υγείας από φόβο μήπως επιβεβαιωθούν οι χειρότερες ανησυχίες τους.

Μία τέτοια αρνητική στάση μπορεί να περιλαμβάνει ακόμη και την συστηματική αποφυγή μιας απλής επίσκεψης στον γιατρό κτλ. Καμία από τις δύο παραπάνω στρατηγικές δεν αρκεί για να απαλλάξει το υποχονδριακό  άτομο από τις ανησυχίες του. Αντίθετα, καθεμία από τις δύο είναι το αποτέλεσμα ενός φαύλου κύκλου, ο οποίος εν τέλει μπορεί να αποβεί πραγματικά επικίνδυνος για την υγεία του ατόμου.

– Ποια είναι όμως τα αίτια της υποχονδρίας;

Η υποχονδρία μπορεί να αναπτυχθεί σε μία συγκεκριμένη περίοδο της ζωής του ατόμου που συνήθως ακολουθεί μία ασθένεια ή έναν θάνατο μέσα στο οικογενειακό ή στενό κοινωνικό περιβάλλον.

Η προσωπικότητα επίσης του ατόμου μπορεί να είναι ένας επιβαρυντικός παράγοντας για την εκδήλωση της υποχονδρίας.

Παραδείγματος χάριν, ένα άτομο από την φύση του αγχώδες και ανήσυχο μπορεί ευκολότερα να αναπτύξει υποχονδριακή συμπεριφορά.

Επίσης άτομα που δυσκολεύονται να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και τείνουν να υπερδραματοποιούν τις καταστάσεις κινδυνεύουν περισσότερο από την υποχονδρία.

Τέλος, σε ορισμένες περιπτώσεις η υποχονδρία μπορεί να οφείλεται στην κατάθλιψη ή να είναι το σύμπτωμα μία γενικευμένης αγχώδους κατάστασης. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει η αιτία της ψυχικής διαταραχής να εντοπιστεί και να αντιμετωπιστεί το συντομότερο, ώστε να αποσοβηθεί η περαιτέρω ανάπτυξη της υποχονδρίας.

Η ηλικία επίσης μπορεί να αποτελέσει παράμετρο ευνοϊκή για την ανάπτυξη της υποχονδρίας. Πράγματι. με το πέρασμα του χρόνου το άτομο γίνεται όλο και πιο ευαίσθητο απέναντι σε πραγματικά ή φανταστικά παθολογικά συμπτώματα, ιδίως όταν η εκδήλωσή τους συνδέεται με τον φόβο του θανάτου.

– Ποια είναι τα συμπτώματα της υποχονδρίας;

Τα συμπτώματα της υποχονδρίας μπορεί να είναι ιδιαίτερα οξεία… Έχουν παρατηρηθεί υποχονδριακές κρίσεις ή ακόμη μια χρόνια κατάσταση άγχους που διατηρείται απεριόριστα.

• Συνήθως υπάρχουν ορισμένα ψυχοσωματικά σημάδια που συνδέονται με την υποχονδριακή κατάσταση, όπως:

πόνοι σε διάφορα μέρη του σώματος, κράμπες, αυξομειώσεις του καρδιακού ρυθμού, εμφάνιση επιδερμικών αλλοιώσεων, καθυστερήσεις στην περίοδο κτλ.

Στα άτομα που πάσχουν από υποχονδρία τα παραπάνω συμπτώματα μεγεθύνονται ως προς τη σημασία τους και γίνονται πηγές μίας ακραίας ανησυχίας, διότι ερμηνεύονται ως προμηνύματα σοβαρών ασθενειών.

• Επίσης, ο φόβος που αισθάνεται το υποχονδριακό άτομο για κάθε τύπου αρρώστια μπορεί από μόνος του να προκαλέσει ψυχοσωματικά συμπτώματα, όπως:

ιλίγγους, κεφαλαλγίες, συναίσθημα ασφυξίας κτλ. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί ορισμένες φορές να φτάσουν μέχρι και την εκδήλωση μίας ανεξέλεγκτης κρίσης πανικού.

– Πώς θεραπεύεται η υποχονδρία;

Από την στιγμή που με τις κατάλληλες ιατρικές εξετάσεις αποκλειστεί το ενδεχόμενο τα συμπτώματα που ανησυχούν το υποχονδριακό άτομο να έχουν παθολογικό υπόβαθρο, τα αίτια της υποχονδρίας θα πρέπει να αναζητηθούν στην κατεύθυνση του ψυχισμού του ατόμου.

Θα πρέπει δηλαδή να διερευνηθεί αν και κατά πόσο το άτομο είναι καταθλιπτικό, διακατέχεται από αδικαιολόγητη αγωνία κτλ. Στην περίπτωση που η διάγνωση είναι ότι πρόκειται για μία ανησυχία καθαρά ψυχολογικής φύσης και αιτιολογίας, θα πρέπει το άτομο το συντομότερο να αποτανθεί σε έναν ψυχολόγο και να ζητήσει την θεραπευτική του βοήθεια.

Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα, όπως π.χ. κάποια ήπια αντικαταθλιπτικά, μπορεί προσωρινά να μειώσουν την ένταση των υποχονδριακών συμπτωμάτων. Σε καμία όμως περίπτωση δεν συμβάλλουν στην θεραπεία του ατόμου, διότι δεν κατορθώνουν να αγγίξουν τα βαθύτερα αίτια της υποχονδριακής κατάστασης.

Η Μάρω Μπέλλου είναι ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια. Κατά την κλινική της πρακτική ακολουθεί την αυτοσχεδιαστική μέθοδο. Έχει λάβει ειδίκευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία, έχει εμβαθύνει με διατριβή στην Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία και τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί στην Ψυχανάλυση. 

Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο της με τίτλο: «Ο γκατζετ-Eros: ο έρωτας στα χρόνια της τεχνολογίας» από τις εκδόσεις Ι. Σιδέρης.

(Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε: http://www.marobellou.gr/el/)