«Μαμά τι έχεις;». Είναι η συχνή επωδός που επαναλαμβάνεται, το σύνηθες ερώτημα που βρίσκεται στα χείλη του παιδιού σας και το καθημερινό άγχος του. Η κατάθλιψη ακόμα και όταν δεν συζητιέται είναι παρούσα, ηχηρή, αισθητή. Τα παιδιά βιώνουν τις συνέπειες τις κατάθλιψης και πολλές φορές τείνουν να κατηγορούν τον εαυτό τους για αυτό. Είναι λοιπόν καλύτερο να μιλήσουμε με απλό και κατανοητό τρόπο για αυτό που συμβαίνει.
1. Προσαρμοστείτε στην ηλικία του παιδιού
Αν ένα παιδί βιώνει το γονιό του αποσυρμένο, παραιτημένο. κατηφή & απόμακρο τότε είναι πιο ανακουφιστικό να μάθει ότι αυτό είναι στα πλαίσια μια ασθένειας που επιδέχεται θεραπείας. Ωστόσο, για ένα παιδί στην εφηβεία, η λέξη «κατάθλιψη» μπορεί να είναι οικεία, αλλά για ένα μικρότερο παιδί μπορεί να μην γίνει κατανοητή.
Δεν είναι απαραίτητο να εξηγήσετε με λεπτομέρειες και με ιατρικούς όρους το τι συμβαίνει. Είναι ευκολότερο να παρομοιάσετε την κατάθλιψη με άλλες καταστάσεις με τις οποίες το παιδί είναι εξοικειωμένο (πχ. ένας σωματικός πόνος). Εξηγήστε στο παιδί ότι αυτό είναι κάτι που μπορεί να μην φαίνεται, αλλά ότι αποτελεί πραγματικό πρόβλημα το οποίο χρήζει άμεσης αντιμετώπισης και ότι σε αυτήν την προσπάθεια χρειάζεστε την αγάπη, την κατανόηση, την υποστήριξη του.
2. Να είστε ειλικρινείς αλλά θετικοί
Μην υποσχεθείτε στο παιδί σας κάτι που δεν μπορεί να συμβεί, ούτε να υποτιμήσετε τη σοβαρότητα του προβλήματος. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναδείξετε και τις θετικές πλευρές. Μερικές χρήσιμες φράσεις είναι : «Έμαθα να ζητάω βοήθεια», «έμαθα να μιλάω για το πώς νιώθω», «ξέρω ότι με επιμονή μπορώ να γίνω καλά».
3. «Δεν φταις εσύ»
Κάθε παιδί που βιώνει ένα γονιό με κατάθλιψη, μεταφράζει την γονική ανεπάρκεια ως δικό του λάθος. «Η μητέρα μου δεν μπορεί να με φροντίσει, μάλλον δεν είμαι αρκετά καλό παιδί», είναι μια από τις συνηθέστερες σκέψεις των παιδιών σε αυτή την περίπτωση. Για αυτό είναι πολύ σημαντικό να εξηγήσουμε στο παιδί μας ότι δεν είναι υπεύθυνο για αυτό που συμβαίνει. Πρέπει επίσης να το ενισχύουμε να μιλάει για τις ανάγκες και για τα συναισθήματά του.
4. «Σε αγαπώ και θα σε αγαπώ πάντα»
Ένα παιδί ακόμα και αν βιώνει συστηματικά την απουσία ενός ενεργητικού γονέα, χρειάζεται πάνω από όλα να ξέρει ότι θα συνεχίσει να έχει την ασφάλεια και την αγάπη του και ότι συνεχίζει να αξίζει την αγάπη του ακόμα και όταν η θλίψη επικρατεί.
5. «Η κατάθλιψη θεραπεύεται»
Είναι πολύ σημαντικό για ένα παιδί να ακούσει ότι η κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο γονιός του είναι θεραπεύσιμη. Αυτό του επιτρέπει να διατηρήσει το αίσθημα ασφάλειας και ελέγχου.
6. Ακούστε το παιδί σας
Ακόμα και αν δυσκολεύεστε, δώστε χώρο στο παιδί σας να σας μιλήσει για το πώς νιώθει. Τα παιδιά μπορεί να έχουν απορίες ή και έντονα συναισθήματα γύρω από την κατάθλιψη και να τα εκφράζουν σε διαφορετικό χρόνο. Να είστε ανοιχτοί και να ακούτε με προσοχή αυτό που θέλει να σας πει το παιδί σας, όταν θέλει να το πει.
του Λάσκαρη Κωνσταντίνου