Η κατάθλιψη βάζει παγίδες και για τους δύο συντρόφους.
Λόγω των αλλαγών που συμβαίνουν στη σκέψη και τη συμπεριφορά του ανθρώπου που υποφέρει, τα πάντα μπορούν να αλλάξουν γρήγορα στη σχέση. Είναι πολύ σημαντικό να είμαστε σε θέση να εντοπίσουμε τις αλλαγές αυτές το συντομότερο δυνατόν, προκειμένου να προφυλάξουμε τη σχέση μας.
Παρακάτω θα βρείτε τους πιο συχνούς τρόπους με τους οποίους η κατάθλιψη σαμποτάρει σταδιακά της σχέσης σας και την αίσθηση οικειότητας με το σύντροφό σας.
Η άγρια πλευρά της κατάθλιψης
Η εικόνα που έχουμε για την κατάθλιψη είναι τις περισσότερες φορές η εικόνα της απόσυρσης, της αδυναμίας, της έλλειψης της ζωτικότητας. Όμως, καθόλου σπάνια η κατάθλιψη «βγαίνει» και με έναν επιθετικό τρόπο.
Μπορεί να δυσκολεύεσαι να διαχειριστείς τα δύσκολα συναισθήματά σου. Μπορεί να σου είναι δύσκολο να αντέξεις την αίσθηση ότι δεν αξίζεις, την αυστηρή κριτική απέναντι στον εαυτό σου. Όταν αυτή η δυσκολία υπερβαίνει ένα όριο μπορεί να έχεις την τάση να εξωτερικεύεις αυτό το πρόβλημα προς το περιβάλλον σου. Η επιθετικότητα αυτή κατευθύνεται προς τον άνθρωπο που αισθανόμαστε πιο κοντά μας, που τον νιώθουμε πιο δυνατό και που θεωρούμε ότι «μας αντέχει». Δεν είναι σπάνιο αυτός ο άνθρωπος να είναι ο σύντροφός μας.
Δυστυχώς, υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους αυτή η επιθετικότητα μπορεί να υπονομεύει της σχέσης μας:
• «Εσύ φταις για όλα». Πολλές φορές είναι πιο εύκολο να χρεώνουμε τους άλλους για ό, τι συμβαίνει. Είναι πράγματι πιο ανακουφιστικό να μην πάρουμε τη ευθύνη για το συναίσθημα δυσφορίας που νιώθουμε, την έλλειψη ερωτικής επιθυμίας, την έλλειψη διάθεσης για ζωή. Το πρόβλημα είναι αν κάθε φορά «στέλνουμε το λογαριασμό» στον σύντροφο ή τη σύντροφό μας, τότε είναι σίγουρο ότι τον απομακρύνουμε, αφού συνέχεια βρίσκεται σε μια θέση να απολογείται ή να αισθάνεται ότι δεν είναι επαρκής. Κάπως έτσι στρώνουμε το έδαφος για μειωμένη οικειότητα και εγγύτητα στη σχέση.
• «Έχω νεύρα!». Ο θυμός, η ευερεθιστότητα, η δυσφορία είναι πολύ συχνά συναισθήματα ενός ανθρώπου που υποφέρει από κατάθλιψη. Στο επίπεδο της σχέσης, ο ένας σύντροφος βρίσκεται να κριτικάρει συνεχώς τον άλλον ακόμα και για τα πιο ασήμαντα πράγματα. Ο «εσωτερικός κριτής», η φωνή που λέει ότι δεν είμαστε αρκετοί και ότι δεν κάνουμε τα πράγματα καλά προβάλλεται πάνω στον σύντροφό μας. Στην ουσία, μην μπορώντας να αντέξουμε τη δική μας δυσφορία, την αποδίδουμε στον άνθρωπο που αισθανόμαστε πιο κοντά. Μια τέτοια συμπεριφορά όμως αποτελεί πρώτης γραμμής παγίδα για τη σχέση μας: όσο περισσότερο βλέπουμε το σύντροφό μας να γίνεται το αντικείμενο του θυμού μας, τόσο περισσότερο θυμώνουμε μαζί του.
• «Αυτό που σου λέω εγώ»! Εν μέρει είναι φυσιολογικό να στρεφόμαστε στους ανθρώπους που αγαπάμε, για να ανακτήσουμε την αίσθηση του ελέγχου που μπορεί να νιώθουμε ότι δεν έχουμε. Και στην περίπτωση της κατάθλιψης μπορεί να νιώθουμε ότι τίποτα δεν πάει καλά, ότι δεν μπορούμε να διαχειριστούμε τίποτα, ότι κανείς δεν μπορεί να μας βοηθήσει. Η δυσλειτουργική λύση που βρίσκουμε, είναι να προσπαθούμε να ελέγξουμε το σύντροφό μας, να επιμένουμε στο δικό μας τρόπο να γίνονται τα πράγματα, συνήθως με έναν παθητικό-επιθετικό τρόπο. Μπορεί να γκρινιάζουμε, να «μουτρώνουμε», να αποσυρόμαστε προκειμένου να νιώσουμε ότι μπορούμε να ελέγξουμε τον άνθρωπο που έχουμε δίπλα μας. Αυτό μπορεί να μας ανακουφίζει προσωρινά, αλλά στην ουσία αποδυναμώνει την ισορροπία στην σχέση μας και αποξενώνει το σύντροφό μας.
• Συναισθηματική Οχύρωση. Πολλές φορές, κάποιος που υποφέρει από κατάθλιψη μπορεί να νιώθει ότι κανείς δεν δίνει αρκετή σημασία στο ψυχικό πόνο και τη δυσκολία που έχει. Είναι ένα βίωμα που ίσως κουβαλάμε από μικροί, ότι το δικό μας συναίσθημα δεν ακούγεται, δε γίνεται αντιληπτό. Ένας «στρεβλός» τρόπος να διαχειριστούμε αυτή τη δυσκολία είναι να οχυρωθούμε, να απομονωθούμε συναισθηματικά: «αφού δεν με ακούει κανείς, δε μιλάω και δεν ακούω κανένα». Με αυτό τον τρόπο, σαμποτάρουμε την επικοινωνία και τη γνήσια επαφή με τους γύρω μας και πολύ περισσότερο με το σύντροφό μας.
Αυτά είναι μερικοί μόνο από τους τρόπους με τους οποίους η κατάθλιψη μπορεί να δηλητηριάζει τις συντροφικές μας σχέσεις. Αυτές οι συμπεριφορές δεν είναι πάντα εύκολο να τις εντοπίσουμε ή να τις αλλάξουμε. Είναι όμως σημαντικό, να έχουμε ανοιχτό το νου και το συναίσθημά μας, προκειμένου να αποφύγουμε να λειτουργούμε τοξικά για τις σχέσεις μας, σχέσεις που είναι πολύ σημαντικές για την ψυχική μας ισορροπία και την ευτυχία μας.
Γράφει η Βασιλική Ντούμου, Ψυχολόγος, Επιστημονική Υπεύθυνη του kontasou.com.