Η οριακή ή μεταιχμιακή διαταραχή προσωπικότητας & τρόποι αντιμετώπισης!

Η οριακή ή μεταιχμιακή διαταραχή προσωπικότητας , (Borderline Personality Disorder), χαρακτηρίζεται από ασταθή ψυχική διάθεση και συμπεριφορά καθώς και από χαώδης διαπροσωπικές σχέσεις.

Κύρια δηλαδή, συμπτώματα της οριακής διαταραχής, τα οποία αρχίζουν στην ενήλικη ζωή, είναι ένα επίμονο μοτίβο αστάθειας, στην ρύθμιση των συναισθημάτων, των διαπροσωπικών σχέσεων, της αυτοεικόνας και του έλεγχου των παρορμήσεων . Oι οριακοί ασθενείς κάνουν απεγνωσμένες προσπάθειες για να  αποφύγουν τον κυρίαρχο φόβο τους που είναι η πραγματική ή φανταστική εγκατάλειψη, ενώ συχνά, πραγματοποιούν αυτοκαταστροφικές πράξεις, όπως αυτοτραυματισμούς .

Ισχυρή εντύπωση προκαλεί, η τάση αυτών τον ασθενών, να μεταπηδούν από την μια συναισθηματική κατάσταση στην άλλη . Μπορεί να εμφανίζονται την μια στιγμή παρορμητικοί, την άλλη θυμωμένοι ή ευάλωτοι , δίνοντας την εντύπωση ότι κάθε φορά έχεις να αντιμετωπίσεις έναν διαφορετικό άνθρωπο .

Πώς μπορούμε όμως να κατανοήσουμε την έντονη μεταβαλλόμενη φύση αυτών των ατόμων;

Προκειμένου να εξηγηθεί η μεταβαλλόμενη ψυχική κατάσταση αυτών των ασθενών έχει αναπτυχθεί η έννοια των επιπέδων λειτουργίας  . Οι οριακοί ασθενείς δηλαδή, ως απάντηση, στα εκάστοτε στρεσσογόνα γεγονότα ζωής που τυχόν αντιμετωπίζουν, λειτουργούν κάτω από πέντε κύρια επίπεδα λειτουργίας

1)  Το «εγκαταλελειμμένο» παιδί : Το επίπεδο λειτουργίας του εγκαταλελειμμένου παιδιού είναι το εσωτερικό παιδί που υποφέρει. Αυτό το παιδί είναι λυπημένο, τρομαγμένο και αναζητά έντονα φροντίδα και αγάπη φοβούμενο ότι θα εγκαταλειφθεί .

2) Το  «θυμωμένο» και «παρορμητικό» παιδί :  Σε αυτό το επίπεδο λειτουργίας έρχεται στο προσκήνιο το παιδί που αγωνιά να καλυφθούν οι συναισθηματικές του ανάγκες εκτονώνοντας την οργή που περιόριζε με «εκρηκτικό» τρόπο. Το θυμωμένο παιδί δείχνει ένα εξαγριωμένο, απαιτητικό και βίαιο πρόσωπο προκειμένου να τραβήξει την προσοχή και το ενδιαφέρον που επιθυμεί. Πολύ συχνά,  μπορεί να εκδηλώσει αυτοκτονικές συμπεριφορές.

 3) Το «απόμακρο» παιδί : Αυτό είναι το επίπεδο λειτουργίας που περνούν οι οριακοί ασθενείς το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής τους . Όταν βρίσκονται σε αυτό το επίπεδο είναι αποκομμένοι από τις συναισθηματικές τους ανάγκες , αποφεύγουν τις συναισθηματικές σχέσεις και τείνουν να καλύπτουν τις ανάγκες των άλλων προκειμένου να κερδίσουν την επιδοκιμασία τους

4) Το «τιμωρητικό» παιδί » : Είναι το επίπεδο λειτουργίας που το παιδί λειτουργεί σαν να είναι ένας «τιμωρητικός γονέας » . Ο οριακός ασθενής επικρίνει και απεχθάνεται το ίδιο του τον εαυτό και επιδίδεται σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.

 Ποιός είναι ο κύριος στόχος της θεραπείας των οριακών ασθενών ;

 Ο πιο σημαντικός στόχος της θεραπείας είναι να αναπτυχθεί στον οριακό ασθενή το επίπεδο του υγιούς ενήλικα Έτσι, ο θεραπευτής, υποκαθιστά σε ένα βαθμό το γονεϊκό πρότυπο

• Δίνοντας τρυφερότητα και προστασία στο ευάλωτο παιδί

• Διδάσκοντας στο θυμωμένο παιδί πιο λειτουργικοί τρόποι έκφρασης και διαχείρισης του θυμού

• Βοηθώντας τον ασθενή να αποβάλλει το τιμωρητικό κομμάτι του εαυτού του

• Στοχεύοντας στο να αντικαταστήσει τον « απόμακρο »  επίπεδο λειτουργίας.

Μαρία Λαΐου -κλινική και κοινοτική ψυχολόγος – τηλ 6986823375
Email: Maria.p.laioupsychology@gmail.com