Η μουσική επηρεάζει αναμφισβήτητα τα συναισθήματά μας, όπως επίσης και η διάθεση μας αντικατοπτρίζεται στο είδος της μουσικής που ακούμε.
Όταν είμαστε χαρούμενοι συνήθως ακούμε μουσική που να συνάδει με την ψυχική διάθεση που μας διακατέχει τη δεδομένη στιγμή. Όταν είμαστε περίλυπη ή μας διακατέχει έντονο αίσθημα κατήφειας και δυσθυμίας συνήθως ακούμε πιο αργά και συγκινησιακά μουσικά κομμάτια, όταν είμαστε θυμωμένοι, κακόθυμοι και ευέξαπτοι έχουμε έντονη ροπή προς πιο επιθετική, δυναμική και σκοτεινή(dark) μουσική με βαριά ηλεκτρική κιθάρα, κρουστά και φωνητικά που αντικατοπτρίζουν την ψυχοσυναισθηματική μας διάθεση.
Μπορεί να μην ξέρουμε για ποιο λόγο ακριβώς προτιμούμε τους καλλιτέχνες που ακούμε, όμως αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι αποκτούμε ψυχική ταύτιση με τη μουσική τους. Είναι γεγονός ότι μπορούμε να μάθουμε πολλά για το συναισθηματικό κομμάτι του εαυτού μας μέσα από τα μουσικές μας τάσεις και επιλογές.
Σκεφτείτε τα επόμενα παραδείγματα:
Ένας ευχάριστος άνθρωπος περίπου 40 χρονών, περιγράφει κατά την διάρκεια ψυχανάλυσης τον εαυτό του στην ηλικία των 20 ως κάποιον που έψαχνε να βρει τη θέση του στη ζωή. Εκείνη την εποχή, ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του απρόσιτο, ντροπαλό, με πολύ εσωτερικευμένο άγχος, με καλούς τρόπους και ευαίσθητο. Αλλά η μουσική που προτιμούσε να ακούει ήταν σκοτεινή και επιθετική. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα στη ψυχοθεραπεία, συνειδητοποίησε ότι είχε απωθήσει τα συναισθήματα του θυμού και της επιθετικότητας, τα οποία πήγαζαν από συναισθηματική και σωματική κακοποίηση που είχε δεχθεί κατά την διάρκεια της παιδικής του ηλικίας. Η μουσική είχε γίνει η φωνή του και η διέξοδος του. Κατά μία έννοια, η μουσική μπορούσε να αγγίξει και να διεγείρει λανθάνοντα και μη εκδηλούμενα συναισθήματα που ο ίδιος δεν τολμούσε να εξωτερικεύσει.
Μια γυναίκα με χρόνια κατάθλιψη γύρω στα 30 θυμάται τον εαυτό της να ακούει μουσική η οποία αντικατόπτριζε την θλίψη και το συναισθηματικό πόνο που ένιωθε. Ωστόσο, σημείωσε ότι είχε πάθος για την αισιόδοξη, ενεργητική μουσική που την έκανε να θέλει να χορέψει και να αισθάνεται ελεύθερη από τη συναισθηματική καταπίεση και φόρτιση. Αλλά σπάνια μπορούσε να αισθανθεί αυτά τα αισιόδοξα συναισθήματα χωρίς συνοδεία μουσικής. Τελικά αποδείχθηκε ότι στα παιδικά της χρόνια υπήρξε ένα ενεργητικό και χαρούμενο παιδί το οποίο απολάμβανε τη συναισθηματική σύνδεση με τους άλλους και ότι ήταν γενικά ένα πολύ ανοιχτό άτομο. Η κατάθλιψη ξεκίνησε στην ηλικία των 11 ετών, μετά το θάνατο της μητέρας της από κάποια ασθένεια. Εξαιτίας αυτού του τραγικού γεγονότος άρχισε σιγά σιγά να αποσυνδέεται και αλλοτριώνεται από τον παιδικό της εαυτό.
Ως ενήλικας, μέσω της μουσικής κατάλαβε ότι ο πυρήνας του εαυτού της, προσπαθούσε να επανασυνδεθεί. Πριν από αυτή τη συνειδητοποίηση, εκλάμβανε τη μουσική απλά ως ένα τρόπο ανακούφισης της καταθλιπτικής της διάθεσης. Έτσι λοιπόν κατάφερε με τη βοήθεια της μουσικής και της θεραπείας να διαπεράσει το στρώμα της κατάθλιψης που είχε επικαλύψει και εγκλωβίσει τον συναισθηματικό της εαυτό λόγο της απώλειας της μητέρας της.
Η μουσική μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως μια αποτελεσματική στρατηγική, για να προκαλέσουμε τα συναισθήματα που θέλουμε να νιώσουμε σε μια δεδομένη στιγμή. Αν αισθανόμαστε ραθυμία, ατονία και νωθρότητα, ίσως μια λίστα από διασκεδαστικά τραγούδια είναι ένας έξυπνος τρόπος για μεταβολή της διάθεσή σας. Θα μπορούσατε να δημιουργήσετε λίστες αναπαραγωγής, βάσει των διάφορων συναισθημάτων και να επιλέγετε ανάλογα με τη διάθεση στην οποία θέλετε να περιέλθετε.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η μουσική μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να φέρει στην επιφάνεια υποκείμενα και θελκτικά για εμάς συναισθήματα, αλλά και να μας διδάξει για τα ασυνείδητα στοιχεία της συναισθηματικής μας δομής. Αν παρατηρήσετε ένα είδος μουσικής που εγείρει ερωτήματα σχετικά με την τρέχουσα ψυχολογική σας κατάσταση, θα μπορούσε να είναι μια αξιόλογη ευκαιρία για την εξερεύνηση του εαυτού σας.