Η καταθλιπτική διαταραχή των Χριστουγέννων

Φαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια η δυσφορία για τις γιορτές των Χριστουγέννων έχει λάβει τέτοιες διαστάσεις που τείνει να μετατραπεί σε εποχική καταθλιπτική διαταραχή, ικανή να επηρεάσει πλέον χιλιάδες ανθρώπους. Τι είναι όμως αυτό που κάνει κάποιους να αγχώνονται ή να θλίβονται υπερβολικά όταν πλησιάζουν οι γιορτές και να αρνούνται να πάρουν μέρος στους εορτασμούς, προτιμώντας την ηρεμία του σπιτιού τους και τη μοναξιά τους;

Τα Χριστούγεννα θεωρούνται η μεγαλύτερη οικογενειακή γιορτή της χριστιανικής πίστης, η στιγμή του χρόνου όπου συγκεντρώνονται για να γιορτάσουν όλα τα μέλη της οικογένειας, γεγονός που αποτελεί αναμφίβολα πηγή χαράς αλλά και άγχους, ειδικά για όσους έχουν δύσκολες οικογενειακές σχέσεις ή διακατέχονται από αρνητικά συναισθήματα για κάποιους συγγενείς – πράγμα όχι και τόσο σπάνιο. Δεν είναι εύκολο να ανταποκριθούμε στην πίεση να είμαστε ευδιάθετοι, κοινωνικοί και γενναιόδωροι όταν περνάμε μια δύσκολη φάση στην εργασία ή την προσωπική μας ζωή. Ουσιαστικά αναγκαζόμαστε να προσποιηθούμε κρύβοντας τα αληθινά μας αισθήματα, ακόμα και αν βρισκόμαστε στη μέση ενός επώδυνου χωρισμού, έχουμε ανησυχίες για την υγεία μας ή την υγεία κάποιου οικείου μας, ή αντιμετωπίζουμε σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις η δυσαρέσκεια ή ο θυμός που μπορεί να νιώθει κάποιος για τα αδέρφια του, τα πεθερικά του, ή κάποιον από τους γονείς του, ίσως εντείνεται και από αναμνήσεις δυσάρεστων ή βίαιων περιστατικών από προηγούμενες χρονιές, οδηγώντας τον στην απόφαση να απέχει από το γιορτινό τραπέζι.

Οι ματαιώσεις, οι προσβολές, η ψυχική ή και σωματική κακοποίηση, η έλλειψη βασικών αγαθών, η απουσία κάποιου γονιού τις γιορτινές μέρες, συνθήκες ή συναισθήματα που μπορεί να έχει βιώσει κάποιος στην παιδική ηλικία και την εφηβεία του, κατακλύζουν τη μνήμη με μεγαλύτερη ένταση κατά τη διάρκεια των γιορτών δημιουργώντας του τη διάθεση απλώς να ξεφύγει από ό,τι αντιλαμβάνεται ως αναβίωση ενός τραύματος. Επιπλέον, υπάρχει πάντα ο υπόρρητος ανταγωνισμός και η πίεση να δείχνουμε λαμπεροί και πετυχημένοι, ώστε να πείσουμε συγγενείς και φίλους πως είμαστε ικανοποιημένοι από τις επιλογές μας, τη σχέση μας, την εργασία μας, τον τρόπο ζωής μας. Ας μην παραβλέπουμε επίσης ότι δεν είναι λίγοι όσοι, ακόμα αν και δεν έχουν οικονομικό πρόβλημα, διαφωνούν από πολιτική θέση με τον έντονα καταναλωτικό τρόπο που γιορτάζονται τα Χριστούγεννα, με συνέπεια να επιλέγουν εναλλακτικές μορφές ψυχαγωγίας, χωρίς ανταλλαγή ακριβών δώρων ή εντυπωσιακό στολισμό της οικίας τους.

Ο σημαντικότερος λόγος βέβαια για να νιώθει κάποιος κατάθλιψη τις μέρες των Χριστουγέννων είναι κάποια σοβαρή απώλεια, είτε αυτό αφορά σε απόλυση από τη δουλειά, ένα διαζύγιο που βρίσκεται σε εξέλιξη, τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου. Η απώλεια είναι το κατεξοχήν γεγονός που συντείνει στη μεταβολή της προσωπικής ταυτότητας, αφήνοντας το άτομο στο κενό, αλλάζοντας με βίαιο και συχνά ξαφνικό τρόπο όλα όσα θεωρούσε δεδομένα. Μέχρι να σταθεί ξανά στα πόδια του και να ολοκληρωθεί η διαδικασία του πένθους με όλα της τα στάδια, οι επέτειοι και οι γιορτές με τον συμβολισμό τους, προσθέτουν στη θλίψη και την οδύνη, αντί να βοηθούν στην επούλωση της πληγής. Το καλύτερο που μπορεί να κάνει κάποιος ο οποίος επηρεάζεται από τις γιορτές, είναι να τις ζήσει όπως ακριβώς επιτάσσει η ψυχική του κατάσταση, δίχως να υποκύπτει στην κοινωνική πίεση να είναι πάντα χαρούμενος και δοτικός, μα και χωρίς να κλείνει την πόρτα στους δικούς του ανθρώπους, οικογένεια και φίλους, και φυσικά στους ειδικούς της ψυχικής υγείας.

Δεν χρειάζεται να υποκρινόμαστε ή να επιβάλλουμε στον εαυτό μας τη σιωπή. Αντίθετα, όσο πιο γρήγορα αρχίσουμε να μιλάμε για την κατάθλιψη που νιώθουμε στις γιορτές, τόσο πιο γρήγορα θα υποχωρήσει η ντροπή μας για αυτού του είδους τα αρνητικά συναισθήματα, καθώς θα συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είμαστε οι μόνοι.

Πηγή: athensvoice.gr