Αίτια της κατάθλιψης στην «τρίτη» ηλικία!

Η μετάβαση στην  «τρίτη»  ηλικία αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης νοσημάτων ψυχικής υγείας, όπως είναι η κατάθλιψη. Η κλινική κατάθλιψη είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας. Ωστόσο, σε μεγάλο ποσοστό δεν διαγιγνώσκεται και για αυτό δεν θεραπεύεται. Ο λόγος είναι ότι οι ηλικιωμένοι εκδηλώνουν διαφορετικά την κατάθλιψη καθώς και ότι πολλές φορές τα συμπτώματα της κατάθλιψης καλύπτονται πίσω από τις παρενέργειες των πολλών ασθενειών που συνήθως υπάρχουν σε αυτή τη φάση.

Το συχνότερο σύμπτωμα της κατάθλιψης στους ηλικιωμένους είναι η αϋπνία: υπάρχει δυσκολία στην επέλευση του ύπνου ή/και ο ύπνος είναι ιδιαίτερα άστατος. Πολλοί ηλικιωμένοι ξυπνούν πολύ νωρίς, χωρίς να αισθάνονται ξεκούραστοι. Άλλα συμπτώματα είναι το καταθλιπτικό συναίσθημα, η απώλεια του ενδιαφέροντος για τις καθημερινές δραστηριότητες, η ελλιπής φροντίδα εαυτού.

Οι ηλικιωμένοι μπορεί να αποφεύγουν να βγαίνουν από το σπίτι, να μην αναζητούν παρέα και να φαίνονται εκνευρισμένοι και ιδιόρρυθμοι, να κλαίνε πολύ εύκολα ή και να εκφράζουν υπερβολική ανησυχία για οικονομικά θέματα και θέματα υγείας.

Το πρόβλημα είναι ότι αυτές οι συμπεριφορές συχνά θεωρούνται συνηθισμένες στους ανθρώπους μεγαλύτερων ηλικιών. Αυτό είναι επικίνδυνο καθώς η παρουσία της κατάθλιψης επηρεάζει αρνητικά την εξέλιξη των σωματικών ασθενειών και δυσκολεύει τη θεραπεία. Έχει μάλιστα βρεθεί ότι η παρουσία κατάθλιψης συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών ασθενειών και με αυξημένα επίπεδα θνησιμότητας από αυτές τις νόσους.

Σε σπανιότερες περιπτώσεις, η κατάθλιψη που δεν έχει αντιμετωπιστεί μπορεί να οδηγήσει και στην αυτοκτονία. Χρειάζεται επομένως μια δεύτερη ματιά γιατί εάν υπάρχει κατάθλιψη είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπιστεί.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που συμβάλλουν στην κατάθλιψη στην Τρίτη ηλικία; 

Ένας πρώτος παράγοντας που ευνοεί την κατάθλιψη στην Τρίτη ηλικία είναι η επιβάρυνσης της σωματικής υγείας. Τόσο το σώμα όσο και ο νους ασθενούν και πολλές σοβαρές ασθένειες συνυπάρχουν. Συχνά, αυτές οι ασθένειες αλλά και η αντίστοιχη φαρμακευτική αγωγή μπορεί να περιορίζουν την κινητικότητα, την αυτονομία και την ποιότητα ζωής του ηλικιωμένου. Η ψυχική ισορροπία διαταράσσεται καθώς ο άνθρωπος βλέπει της ζωή του να περιορίζεται.

Η ευαλωτότητα των ηλικιωμένων στην κατάθλιψη επίσης σχετίζεται και με την αποδυνάμωση του υποστηρικτικού τους δικτύου. Καθώς προχωράνε στην επόμενη φάση του κύκλου ζωής βιώνουν την απώλεια του συντρόφου, των αδερφών ή και των φίλων, συνταξιοδοτούνται ή αλλάζουν τόπο διαμονής. Υπάρχουν όλο και λιγότεροι άνθρωποι στους οποίους μπορούν να στηριχθούν και να μιλήσουν.

Είναι γεγονός ότι οι γυναίκες, οι άνθρωποι που έχουν χάσει τον σύντροφό τους ή αυτοί που δεν έχουν σύντροφο είναι πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη. Εξάλλου, σε αυτή τη φάση της ζωής του ο άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με βαθιές αγωνίες για το μέλλον αλλά και το τέλος της ζωής του. Ο φόβος του θανάτου κυριαρχεί πολλές φορές και μπορεί να καταβάλλει έναν άνθρωπο που δεν έχει επαρκεί ψυχικά αποθέματα.

Οι ηλικιωμένοι που είναι πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη είναι οι γυναίκες, οι διαζευγμένοι κ οι χήροι, όσοι είναι οι κοινωνικά απομονωμένοι, οι άνθρωποι με πολύ σοβαρές ασθένειες ή αναπηρίες και όσοι υποφέρουν από χρόνιο πόνο. Επίσης, η απώλεια ενός πολύ κοντινού προσώπου μπορεί να είναι αρκετή για την εμφάνιση κατάθλιψης

Ωστόσο, η κατάθλιψη στην Τρίτη ηλικία θεραπεύεται αποτελεσματικά στις μέρες μας μέσω φαρμακευτικής αγωγής ή/και ψυχοθεραπείας. Η θεραπεία σε αυτές της ηλικίες δεν πρέπει να θεωρείται ταμπού ή πολυτέλεια γιατί μπορεί πραγματικά να αλλάξει δραματικά την ποιότητα της ζωής του ατόμου αλλά και του περιβάλλοντός του.