Η ακτινοβολία που δεχόμαστε επηρεάζει την εμφάνιση καρκίνου του θυρεοειδούς

Μια μεγάλη αύξηση παρουσιάζει στις μέρες μας ο καρκίνος του θυρεοειδή αδένα. Και παρότι δεν είναι συνήθως από τις μορφές του καρκίνου που οδηγεί στο θάνατο, παρόλα αυτά, χρήζει της προσοχής τόσο των γιατρών όσο και όλων μας.

• Ακτινοβολία

Είναι γνωστό από τα μέσα του 20ού αιώνα πως η ακτινοβολία επηρεάζει την εμφάνιση του καρκίνου (Duffy & Fitzegerald 1930) όταν οι γιατροί διαπίστωσαν τότε για πρώτη φορά πως πολλά από τα παιδιά που για ιατρικούς-θεραπευτικούς λόγους είχαν ακτινοβοληθεί, (ευμεγέθης θύμος, ακμή, νευροβλάστωμα, όγκος Wilm’s), παρουσίασαν στη συνέχεια μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του θυρεοειδούς. Αν και τότε υπήρχαν αρχικά αμφιβολίες για τέτοιου είδους αιτιολογική σύνδεση, ακολούθησαν πολλές μελέτες που επισημοποίησαν πια τα εν λόγω αποτελέσματα.

Οι μελέτες συνεχίζονται έως και σήμερα…

και το ενδιαφέρον αυτό προήλθε από την αύξηση των κρουσμάτων που οφείλονται όχι μόνο στην ιατρική ακτινοβολία αλλά και εκείνη του περιβάλλοντος.

Οι πυρηνικές δοκιμές όπλων στην έρημο της Nevada, οι βόμβες της Hiroshima και Nagasaki, τα πυρηνικά ατυχήματα σε σταθμούς παραγωγής ενέργειας όπως Chernobyl και Fukushima, προκάλεσαν μια απίστευτη έκρηξη των κρουσμάτων διαφόρων μορφών κακοήθειας, μεταξύ των οποίων και του θυρεοειδούς. 

Ο αριθμός των ιατρικών ερευνών σήμερα πια είναι μεγάλος και δεν υπάρχει καμία μα καμία αμφιβολία πως τα ραδιενεργά ισότοπα του Ιωδίου που απελευθερώθηκαν με την πυρηνική ενέργεια προκαλούν αύξηση του καρκίνου αλλά όχι μόνο. Ακόμη και η εμφάνιση όζων στον αδένα συνδέεται πλέον με την ακτινοβολία.

“Αλλά δεν είναι μόνο τα ισότοπα του Ιωδίου καθώς και η ακτινοβολία γάμμα φαίνεται να είναι ακόμη πιο επικίνδυνη…”

Η κυκλοφορία των ραδιενεργών στοιχείων μέσω των ρευμάτων της ατμόσφαιρας και των τροφικών αλυσίδων, τόσο στην Ευρώπη όσο και συνολικά στον πλανήτη προκάλεσε την έξαρση στα κρούσματα του καρκίνου του θυρεοειδούς. Στις χώρες όπως ΗΠΑ, Λευκορωσία, Ιαπωνία που επλήγησαν άμεσα, πολλές και ενδελεχείς ιατρικές μελέτες κατέληξαν πως η αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης καρκίνου συνδέεται άμεσα με τη δόση της ακτινοβολίας, προσδιορίζοντας περίπου την εμφάνιση 11 νέων περιστατικών καρκίνου/rad /έτος/1 εκ πληθυσμού.

Καταλήγοντας από όλη αυτή τη γνώση που πλέον διαθέτουμε, αξίζει να αναφέρουμε τα πιο ενδιαφέροντα συμπεράσματα που σχετίζονται με τον καρκίνο του θυροειδούς και τη ραδιενέργεια. 

“Όσο μικρότερη είναι η ηλικία των ατόμων που εκτίθενται τόσο χειρότερα είναι τα αποτελέσματα…”

Η πιθανότητα καρκίνου αυξάνει εντελώς αναλογικά με τη δόση ραδιενέργειας που ο καθένας μας εκτίθεται. Η περίοδος εμφάνισης καρκίνου αντιστοιχεί περίπου στα 3-5 έτη μετά την έκθεση μας σε αυτήν και μπορεί να κρατήσει ακόμη και μετά από 40 χρόνια χωρίς εμφανή μείωση. 

“Η εξωτερική ακτινοβολία γάμμα είναι η πιο βλαβερή αλλά και τα ραδιενεργά ισότοπα του Ιωδίου επίσης…”

Σχεδόν πάντα ο ιστολογικός τύπος του καρκίνου που εμφανίζεται είναι το θηλώδες καρκίνωμα που είναι άλλωστε σήμερα και το πιο συχνό.

Καταλαβαίνουμε όλοι μας πως η γενιά των παιδιών που εκτέθηκε στην ακτινοβολία του Chernobyl (1986) έχει σήμερα μια ηλικία που εγκυμονεί πραγματικά τον κίνδυνο του καρκίνου του θυρεοειδούς.

Να τονίσουμε όμως πως μόνο το 10% των συνολικών κρουσμάτων καρκίνου του θυρεοειδούς οφείλεται στην έκθεση ακτινοβολίας. Το υπόλοιπο 90% μπορεί να οφείλεται σε άλλους λόγους όπως: η κληρονομικότητα, η διατροφή, η χρήση στεροειδών ορμονών, η παχυσαρκία και τα λεγόμενα «σποραδικά» περιστατικά που δε συνδέονται με κανέναν από τους γνωστούς παράγοντες κινδύνου.

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που συντέλεσε σε αύξηση των διαγνώσεων του καρκίνου του θυρεοειδούς είναι πως σήμερα οι διαγνωστικές μέθοδοι (υπερηχογράφημα και παρακέντηση), εφαρμόζονται ευρέως και πολύ περισσότερο σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες. Αυτό σημαίνει πως σήμερα θα διαγνωστούν ακόμη περισσότεροι καρκίνοι όχι μόνο λόγω της πραγματικής αύξησης της συχνότητας τους αλλά και γιατί οι μέθοδοι είναι πια προσιτές σε ευρεία μάζα του πληθυσμού.

Το άρθρο υπογράφει ο Τρανουδάκης Δημήτριος  MD, PhD, FACS. Γενικός Χειρουργός. Επιμελητής Νοσοκομείου “Υγεία”. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών. Μέλος του Αμερικανικού Κολλεγίου Χειρουργών.