Άγχος για το στρες με φόντο τις εκλογές

Με ένα ιδιαίτερο άγχος θα επιφορτίσουν οι εκλογές όσους παρακολουθούν με προσοχή τις εξελίξεις, σύμφωνα με επιστημονική δημοσίευση στο Psychological Reports που αναφέρει ότι η σκέψη και μόνο του άγχους για την ημέρα των εκλογών είναι ιδιαίτερα στρεσογόνο. Η πρόβλεψη δηλαδή ότι την ημέρα των εκλογών θα βιώσουμε μια δύσκολη ή απρόβλεπτη κατάσταση (anticipatory stress) όπως π.χ. μια έντονη λογομαχία για την ψήφο με κάποιον φίλο, αρκεί για να πυροδοτήσει μια αυξημένη απόκριση του οργανισμού στο στρες με επιπτώσεις για την υγεία.

Οι ερευνητές συνέλεξαν και εξέτασαν απαντήσεις 140 ενηλίκων από κάθε πολιτεία των ΗΠΑ σε μια διαδικτυακή έρευνα που διήρκησε 30 ημέρες, 15 Οκτωβρίου – 13 Νοεμβρίου 2018, μια εβδομάδα πριν δηλαδή και μία μετά από τις αμερικανικές εκλογές του 2018. Οι συμμετέχοντες στη μελέτη ανέφεραν ότι τις ημέρες που βίωναν στρες στη σκέψη του επερχόμενου άγχους -ακόμη και ένα 24ωρο πριν-, ένιωθαν χειρότερη και τη σωματική τους υγεία.

Η έρευνα ωστόσο ανέδειξε ότι μια αποτελεσματική μέθοδος για τη διαχείριση της κατάστασης και την αποφυγή της καταπόνησης του οργανισμού -επιτυχής για όλους όσοι την εφάρμοσαν ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου κ.ο.κ.- ήταν η ανάλυση του προβλήματος. Πρόκειται για μια διαδικασία που περιλαμβάνει την καταγραφή του προβλήματος και την αναγνώριση των ιδιαιτεροτήτων του ώστε να αναδειχθούν πιθανές λύσεις.

Όπως εξήγησε η καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας και υπεύθυνη για την αλληλογραφία συγγραφέας, Shevaun Neupert, «η ανάλυση προβλημάτων μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να σκεφτούν τρόπους για να αποφύγουν ή να μετριάσουν έναν αναμενόμενο καβγά».

Η πολιτική πόλωση βλάπτει την ψυχική υγεία

Σε περσινό της άρθρο στο Conversation, η καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Queen’s στο Οντάριο, Elisa Brietzke, κατέγραφε την εδραίωση ενός νέου στοιχείου στις ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες· την αποκάλυψη των απόψεων του επαγγελματία ψυχικής υγείας. Η δική της προσωπική εμπειρία περιλάμβανε ερωτήματα από τους θεραπευόμενους σχετικά με τις θέσεις της απέναντι σε φλέγοντα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα όπως η COVID-19, η ελευθερία του λόγου, το κίνημα “Black Lives Matter” και η χρήση ουδέτερων αντωνυμιών για τα άτομα που δεν αποδέχονται τη δυαδικότητα του φύλου.

Ειδικά για την επίδραση της πολιτικής επικαιρότητας στην ψυχική σφαίρα, μελέτη του 2019 ανέφερε ότι για 4 στους 10 Αμερικανούς (40%) η πολιτική αποτελεί πηγή σημαντικού άγχους, αϋπνίας ή ακόμη και αυτοκτονικών σκέψεων, κυρίως σε μέλη της νεολαίας του κυβερνόντος κόμματος ή της αντιπολίτευσης. Η συνεχής έκθεση στο άγχος περί την πολιτική, σημειώνει η Δρ Brietzke, έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο άγχους, κατάθλιψης και κακών επιλογών στον τρόπο ζωής, καθώς και με επιδείνωση της συνολικής υγείας.

Το πολιτικό κλίμα στις ΗΠΑ είναι ιδιαιτέρως εκρηκτικό και οποιοδήποτε συμψηφισμός με την ελληνική πραγματικότητα θα ήταν μάλλον ατυχής, χωρίς αυτό να σημαίνει πως καταστάσεις συναγερμού και πολιτικές αποφάσεις δεν προκαλούν «εκρήξεις» -έστω και μικρότερης έντασης- στη χώρα μας ή παρέρχονται χωρίς να αφήσουν το μελανό τους αποτύπωμα. Μια τέτοια περίπτωση ήταν ο «πόλεμος» για το δημοψήφισμα υπέρ του ΝΑΙ ή του ΟΧΙ στην Ευρώπη, μια ιστορία οκτώ περίπου ετών που ανασύρεται συχνά εν όψει των εκλογών, και μια σοβαρότερη ενδεχομένως, η πανδημία και τα μέτρα για τη διαχείρισή της, αμφότερα αφορμές για σχολικούς καυγάδες όσο και οι αιτίες και οι παράγοντες για την εμφάνιση κατάθλιψης, στρες και αυτοκτονικών σκέψεων στους Έλληνες φοιτητές.

Ο πολιτικός φανατισμός ωστόσο επηρεάζει και εμμέσως την ψυχική υγεία, σύμφωνα με μελέτη που έδειξε ότι δύο στους τρεις θεραπευόμενους θα συζητήσουν περί πολιτικής με τον ψυχοθεραπευτή και, αν οι πεποιθήσεις είναι κοινές, θα νιώσουν καλύτερη σύνδεση μαζί του και κατ’ επέκταση καλύτερα αποτελέσματα από τις συνεδρίες.

Η Δρ Brietzke χαρακτήρισε το στρες για την πολιτική μια νέα πρόκληση στο πεδίο της ψυχικής υγείας, όχι μόνο γιατί είναι άγνωστο αν οι επιπτώσεις του μπορούν να συγκριθούν με αυτές που προκαλούν άλλες μορφές χρόνιου στρες, αλλά και διότι οι διαμετρικά αντίθετες αντιλήψεις και απόψεις μεταξύ ασθενών και θεραπευτών μπορεί να γίνουν εμπόδιο στη σωστή παροχή φροντίδας.