Έχω έλλειψη ιωδίου… από ποιες τροφές θα πάρω;

Στην – ιωδιοπενία – ο θυρεοειδής αδένας εμφανίζει διόγκωση που ιατρικά ονομάζεται βρογχοκήλη. Ένα πρόβλημα που σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας το 1995 έπληττε σχεδόν το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Στη Μεσόγειο το συγκεκριμένο ποσοστό εκτινάσσεται έως και 37% (στατιστικά του ΠΟΥ 2005).  Η διόγκωση προκαλείται  λόγω του ότι ο αδένας υπερτρέφεται προκειμένου να παράγει περισσότερη ορμόνη λόγω της χαμηλής συγκέντρωσης ιωδίου. Αρχικά πρόκειται για απλή αύξηση των διαστάσεων μετά από καιρό όμως εμφανίζονται και όζοι με αποτέλεσμα τη λεγόμενη πολυοζώδη βρογχοκήλη. Πάθηση που  σήμερα δεν είναι καθόλου σπάνια και χρήζει χειρουργικής θεραπείας.

– Πόση είναι όμως η ποσότητα του ιωδίου που έχουμε καθημερινά ανάγκη;

• Παιδιά ηλικίας 0 έως 59 μηνών: 90 μικρογραμμάρια /ημέρα

• Παιδιά ηλικίας 6-12 ετών: 120 μικρογραμμάρια /ημέρα

• Ενήλικες και παιδιά άνω των 12: 150 μικρογραμμάρια/ημέρα

• Εγκυμοσύνη και γαλουχία: 250 μικρογραμμάρια/ημέρα

Οι πηγές ιωδίου είναι κυρίως από τη δίαιτα και λιγότερο από ιατρικά σκευάσματα (π.χ απολύμανσης) που περιέχουν ιώδιο. Τα ψάρια και τα θαλασσινά προϊόντα είναι κατεξοχήν πηγές ιωδίου ενώ λιγότερο είναι τα αυγά, το γάλα, το σπανάκι. Τα φρούτα και τα λαχανικά, το πόσιμο νερό είναι φτωχά σε ιώδιο. Τα κρέατα από ζώα που δεν καταναλώνουν ιώδιο στη δίαιτα τους επίσης δεν αποτελούν πηγές αυτού.

Αναγνωρίζοντας το πρόβλημα της έλλειψης ιωδίου στην καθημερινή μας δίαιτα, ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας), έκανε εκστρατεία προσθήκης ιωδίου στο διατροφικό αλάτι, το οποίο πλέον ενισχύεται χημικά με Ιωδικό Νάτριο (από το 1992), καθώς το ιώδιο του θαλασσινού άλατος χάνεται στην αλυκή μετά από λίγες ώρες.

“Τα δεδομένα του ΠΟΥ το 2007, απέδειξαν πως με αυτόν τον τρόπο το ιώδιο δίαιτας επαρκούσε σε 49 χώρες, υπερεπαρκούσε σε 27, ήταν υπερβολικά υψηλό σε 7 και ανεπαρκές σε 47 χώρες παγκοσμίως. (Χωρίς δεδομένα δυστυχώς για την Ελλάδα)…”

Η μέθοδος που σήμερα χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της έλλειψης ή όχι ιωδίου σε έναν πληθυσμό είναι κυρίως η μέτρηση της συγκέντρωσης ιωδίου στα ούρα των παιδιών σε σχολική ηλικία και των εγκύων, (πρωινό δείγμα ή ακόμη καλύτερα σε ούρα συλλογής 24ώρου).  Φυσικά υπάρχουν κι άλλοι τρόποι για να διαπιστώσει κανείς την έλλειψη ιωδίου, όπως: η ψηλάφηση του θυρεοειδούς για βρογχοκήλη, το υπερηχογράφημα, η μέτρηση της TSH, η μέτρηση της θυρεοσφαιρίνης στο αίμα.

Συμπερασματικά

η έλλειψη ιωδίου είναι ακόμη και σήμερα αιτία δυσλειτουργίας και διόγκωσης του θυρεοειδούς αδένα (βρογχοκήλη). Στα παιδιά η πνευματική και σωματική καθυστέρηση είναι σημαντική σε περιπτώσεις προβλημάτων θυρεοειδούς.

Η – πρόληψη – γίνεται με την κατανάλωση άλατος πλούσιου σε ιώδιο και με τον έλεγχο της θυρεοειδικής λειτουργίας ήδη από τη γέννηση με μέτρηση της ορμόνης TSH. Η χρήση του ιωδιούχου άλατος πρέπει να γίνεται μετά  το βράσιμο και το μαγείρεμα καθόσον το ιώδιο χάνεται σε αυτές τις διαδικασίες.

Το χοντρό μαγειρικό αλάτι δεν περιέχει ιώδιο. Το ίδιο και το ορυκτό ροζ αλάτι των Ιμαλαίων. Κι αυτό είναι φτωχό σε ιώδιο. Σε κάθε περίπτωση η επαφή με τον εξειδικευμένο γιατρό θα λύσει τις όποιες απορίες και τα προβλήματα που σχετίζονται με τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα!

Το άρθρο υπογράφει ο Τρανουδάκης Δημήτριος  MD, PhD, FACS. Γενικός Χειρουργός. Επιμελητής Νοσοκομείου “Υγεία”. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών. Μέλος του Αμερικανικού Κολλεγίου Χειρουργών.

(Περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του ιατρού θα δείτε αναλυτικά εδώ: http://bit.ly/2FB68YE)