Χειρουργική προσέγγιση θυρεοειδούς

Παρότι είναι μικρός σε βάρος και σε διαστάσεις, είναι ίσως ο πιο σημαντικός ενδοκρινής αδένας του ανθρώπινου οργανισμού.

Ο Θυρεοειδής αδένας εκλύει και αποθηκεύει σημαντικότατες ορμόνες (Τ3,Τ4) που επιτελούν βασικό ρυθμιστικό ρόλο σε πολλές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού και επιτελούν πρωταρχικό ρόλο σχεδόν στο σύνολο των ανθρώπινων λειτουργιών.

Οι πιο συνηθισμένες παθήσεις που συναντάμε σήμερα και αφορούν τον θυρεοειδή είναι:

– απλή βρογχοκήλη

– οζώδης ή πολυοζώδης βρογχοκήλη

– όζοι κυστικοί ή συμπαγής

– φλεγμονώδεις παθήσεις του αδένα με προεξάρχουσα την αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα,γνωστή και ως θυρεοειδίτιδα hasimoto

– υπερλειτουργία του αδένα (υπερθυρεοειδισμός)

– υπολειτουργία του αδένα (υποθυρεοειδισμός)

-καρκίνος του θυρεοειδούς

Στατιστικά στοιχεία μας δείχνουν ότι το σύνολο των παθήσεων του θυρεοειδή εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες, με αναλογία που αγγίζει στο σύνολο των παθήσεων το 6 : 1. Η πλειονότητα των λειτουργικών προβλημάτων αντιμετωπίζεται τις περισσότερες φορές με επιτυχία με συντηρητική αγωγή από ειδικούς ενδοκρινολόγους.

Τι οδηγεί όμως έναν ασθενή στον χειρουργό;

Το διαφοροδιαγνωστικό πρόβλημα που προκύπτει για την κακοήθεια ή όχι των θυρεοειδικών όζων είναι σίγουρα η πρώτη αιτία. Θυρεοειδικούς όζους θα εμφανίσει το 10% περίπου του πληθυσμού και περίπου το 35% των γυναικών ηλικίας άνω των 60 ετών. Οι κυστικοί όζοι είναι καλοήθεις, αλλά δυστυχώς αποτελούν την μειοψηφία των θυρεοειδικών όζων.

Η υποψία κακοήθειας υπάρχει στον κλινικό ιατρό όταν το υπερηχογράφημα του αδένα θα αναδείξει συμπαγής όζους με ιδιαίτερη αγγείωση. Σε συμπαγής όζους με ιδιαίτερη αγγείωση και σημαντική αύξηση διαστάσεων σε σύντομο χρονικό διάστημα, η καθοδηγούμενη υπερηχογραφικά βιοψία δια λεπτής βελόνας FNA, κρίνεται απαραίτητη.

Επί ενδείξεων ή ακόμη και με έντονη υπόνοια κακοήθειας, ο ασθενής πρέπει να οδηγείται στο χειρουργείο για να υποβληθεί σε ολική θυρεοειδεκτομή με ταυτόχρονο λεμφαδενικό καθαρισμό όπου απαιτείται. Το αναπλαστικό καρκίνωμα είναι το πιο κακόηθες και επιθετικό, αλλά ευτυχώς και το πιο σπάνιο. Ακολουθούν το μυελοειδές καρκίνωμα,το θηλακιώδες και τέλος το θηλώδες καρκίνωμα που είναι το συχνότερο και έχει την καλύτερη πρόγνωση. Η έκθεση σε μεγάλα επίπεδα ακτινοβολίας, κυρίως στην περιοχή του τραχήλου της κεφαλής, η διαβίωση σε περιοχές με υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας, τα σχετικά πρόσφατα πυρηνικά ατυχήματα, οι αδιάγνωστοι θυρεοειδικοί όζοι, οι χρόνια παραμελημένες φλεγμονές του αδένα και η καθυστερημένη διάγνωση ίσως αποτελούν εκλυτικούς παράγοντες ανάπτυξης θυρεοειδικού καρκίνου.

Είναι σημαντικό ακόμα να αναφερθεί η ισχυρή συσχέτιση του μυελοειδούς καρκίνου θυρεοειδούς με κληρονομικούς παράγοντες. Άτυπα συμπτώματα, όπως βράγχος φωνής, δυσκαταποσία και επίμονος μη παραγωγικός βήχας πρέπει άμεσα να κινητοποιούν τον ασθενή προς τον ειδικό.

Χειρουργική αποκατάσταση θα απαιτηθεί και σε ασθενείς με πολυοζώδη βρογχοκήλη, λόγω των πιεστικών φαινομένων στην περιοχή του τραχήλου, αλλά και στην δυσκολία ρύθμισης των θυρεοειδικών ορμονών με συντηρητική αγωγή. Στις περιπτώσεις θυρεοειδικού καρκίνου και μετά το πέρας της ολικής θυρεοειδεκτομής, θα πρέπει να εκτελείται σπινθηρογραφικός έλεγχος του τραχήλου για να εκτιμήσουμε την ύπαρξη ή όχι θυρεοειδικού υπολείμματος.

Το ποσό της δόσης του ραδιενεργού ιωδίου Ι 131 και πιο σπάνια Ι 123 που θα δοθεί στον ασθενή είναι συνάρτηση του θυρεοειδικού υπολείμματος και της ανατομοπαθολογικής έκθεσης. Το ραδιενεργό ιώδιο θα καταστρέψει τυχόν καρκινικά κύτταρα στο θυρεοειδικό υπόλειμμα.

Η επέμβαση της ολικής θυρεοειδεκτομής είναι μια απαιτητική χειρουργική πράξη που θα πρέπει να εκτελείται από χειρουργούς έμπειρους στο αντικείμενο και άριστους γνώστες της ανατομικής του τραχήλου. Η άρτια εγχειρητική τεχνική θα δώσει στον ασθενή ίαση σε ένα ποσοστό που θα αγγίζει το 90% στους καλά διαφοροποιημένους όγκους.

Συμπτώματα όπως εφίδρωση άκρων, αναίτια ταχυκαρδία, έντονη ευερεθιστότητα, αυξομειώσεις σωματικού βάρους, εξόφθαλμος, διόγκωση στην περιοχή του τραχήλου, ψηλαφητοί τραχηλικοί λεμφαδένες, κ.α. δεν πρέπει να υποτιμηθούν ούτε από τον ασθενή, αλλά ούτε και από τους ιατρούς των πρωτοβάθμιων δομών υγείας.

Το πρότυπο Κ.Υ Περιστερίου λειτουργεί με τη συνδρομή του κέντρου ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων ΚΕΕΛΠΝΟ με έμπειρο και ικανό ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Από τον Οκτώβριο του 2013 εργάζεται για την προάσπιση της δημόσιας υγείας μέσα από δωρεάν προγράμματα πρόληψης που πραγματοποιεί.

Ένα τέτοιο πρόγραμμα ήταν και αυτό της προληπτικής εξέτασης του θυρεοειδούς αδένα που αγκαλιάστηκε με την μεγάλη συμμετοχή των δημοτών του Περιστερίου, αλλά και των γύρω δήμων και υλοποιήθηκε από το χειρουργικό και ακτινολογικό τμήμα του κέντρου μας. Θέλω τέλος να ευχαριστήσω την διοίκηση του ΚΕΕΛΠΝΟ, αλλά και την διοικητική υπεύθυνη του Κ.Υ Ε.Χατζηπασχάλη, για την συμβολή τους στην αναβάθμιση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας που επιχειρείται στις μέρες μας.

Φωτίου Ελευθέριος, Χειρούργος, Ιατρός ΚΕΕΛΠΝΟ