Πως θα ξεπερνώ πιο εύκολα τις δυσκολίες;

Συχνά είμαστε εκτεθειμένοι σε καταστάσεις ζωής οι οποίες ξεπερνούν την ικανότητα προσαρμογής μας. Ψυχοπιεστικά γεγονότα όπως μια σωματική ασθένεια, ένας χωρισμός, μια οικονομική καταστροφή, η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, συγκρούσεις στην οικογένεια μπορούν να μας αποδιοργανώσουν.

Οι δραματικές αλλαγές στη ζωή μας αλλά και οι λιγότερο – στρεσογόνες καταστάσεις – που διαταράσσουν την καθημερινότητά μας όπως μια μετακόμιση, νέες υποχρεώσεις, μια απογοήτευση στον επαγγελματικό τομέα, μπορεί να οδηγήσουν σε συναισθήματα ανασφάλειας και άγχους.

– Πως θα μπορέσουμε να βρούμε ξανά την ισορροπία μας; Τι είναι αυτό που θα μας βοηθήσει να βρούμε το κουράγιο και τη δύναμη να αντιμετωπίσουμε τις αντιξοότητες και να συνεχίσουμε να εξελισσόμαστε;

Οι έρευνες έχουν δείξει πως τα άτομα που προσαρμόζονται θετικά στις σημαντικές αλλαγές που συμβαίνουν στη ζωή τους και διαχειρίζονται το στρες αποτελεσματικά έχουν τρία χαρακτηριστικά:

• την πεποίθηση πως μπορούν να ελέγξουν τα στρεσογόνα γεγονότα και να επηρεάσουν το αποτέλεσμα
• την ικανότητα να δεσμεύονται και να αφοσιώνονται σε διάφορους τομείς της ζωής τους
• την αντιμετώπιση των αλλαγών ως ευκαιρίες για πρόκληση και μάθηση καθώς και περεταίρω προσωπική εξέλιξη

Ας δούμε πώς αυτοί οι προστατευτικοί παράγοντες – ο έλεγχος, η δέσμευση, και η πρόκληση – βοηθούν το άτομο να προσεγγίζει τις νέες καταστάσεις

• Έλεγχος

Ενώ μπορεί το στρες να αφορά σε εξωτερικά ερεθίσματα, το άτομο πιστεύει πως μπορεί να επηρεάσει την νέα εμπειρία του και το αποτέλεσμα. Δεν αρνείται το πρόβλημα και δεν μένει παθητικός, ούτε νιώθει έρμαιο των επιλογών των άλλων. Το πώς θα εξελιχτούν τα πράγματα είναι στο χέρι του. Αποδέχεται τις συνθήκες που δεν μπορεί να αλλάξει, κι αυτό του επιτρέπει να παρεμβαίνει σε πράγματα που μπορεί να διορθώσει ή να βελτιώσει. Βάζει ρεαλιστικούς και εφικτούς στόχους και κάνει μικρά, σταδιακά βήματα για να τους επιτύχει.

“Υποδιαιρεί τους στόχους σε μικρότερους, πιο επιτεύξιμους. «Τι μπορώ να κάνω σήμερα – ένα πράγμα – που θα με πάει εκεί που θέλω»; Τα μικρά επιτεύγματα τον βοηθούν να αισθάνεται επαρκής και αποτελεσματικός και τον οδηγούν σε πιο μακροπρόθεσμους στόχους…”

Το άτομο με εσωτερικό σημείο ελέγχου έχει την πεποίθηση ότι μπορεί να επηρεάσει το πεπρωμένο του ενώ αποδίδει τις επιτυχίες του και τις αποτυχίες του σε εσωτερικούς παράγοντες (δηλ. τις δικές του δυνάμεις και ικανότητες). Η αίσθηση του προσωπικού ελέγχου αφορά στην ιδέα πως συμβάλλει στα γεγονότα και τις εξελίξεις. Και τότε αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεών του και ορίζει ο ίδιος τη ζωή του.

• Δέσμευση

Το άτομο γνωρίζει ποιες είναι οι αρχές του και οι προτεραιότητές του. Οι επιλογές του βασίζονται – στο αξιακό του σύστημα – και αγωνίζεται γι’ αυτό που έχει νόημα για τον ίδιο. Αφοσιώνεται σ’ ένα σκοπό που είναι μέρος ενός γενικότερου πλάνου ζωής. Είτε είναι μια καριέρα, είτε προσωπική ωρίμανση, ή διαπροσωπικές σχέσεις ή μια καλύτερη ζωή για τον ίδιο και την οικογένειά του. Ο σκοπός αυτός του παρέχει μια εσωτερική ισορροπία και μια δομή ώστε να αντιμετωπίσει τη δύσκολη κατάσταση που του αλλάζει τη ζωή. Και δεσμεύεται να βρει ένα νέο νόημα στην αλλαγή αυτή.

Απευθύνεται στο υποστηρικτικό δίκτυο που έχει – οικογένεια, φίλους, κοινότητα – ώστε να αναζητήσει βοήθεια όταν χρειάζεται. Το ότι δέχεται στήριξη από ανθρώπους που τον νοιάζονται τον ενδυναμώνει, του ενισχύει την ελπίδα, την αίσθηση ασφάλειας στο καινούριο. Σε μια περίοδο ανασφάλειας και άγχους η δέσμευση και η αφοσίωση στις σχέσεις αποτελεί μια εξαιρετική αντίσταση στο στρες. Κι αυτό του δίνει το κίνητρο να εμπλακεί στο νέο περιβάλλον με ζωντάνια και ενεργητικότητα παρά να μένει παθητικός και ανήμπορος.

• Πρόκληση

Το άτομο προσεγγίζει την αλλαγή στη ζωή του περισσότερο – σαν ευκαιρία για μάθηση, σαν πρόκληση – παρά σαν απειλή. Πιστεύει πως μέσα από αυτή την εμπειρία θα μάθει κάτι χρήσιμο. Είτε είναι θετική εμπειρία είτε αρνητική. Ακόμα και μέσα από τα λάθη του και τις αποτυχίες του μαθαίνει. Αισθάνεται ότι θα μπορέσει να εξελιχθεί μέσα από την αλλαγή, και παίρνει ρίσκα. Δεν αποφεύγει καταστάσεις προκειμένου να μη βγει από τη ζώνη ασφαλείας του.

Έχει συνειδητοποιήσει τις ικανότητες του και τις δυνάμεις του και πιστεύει στη σπουδαιότητα αυτών. Και τις εφαρμόζει. Αντί να αποσυρθεί από το πρόβλημα ή να το αρνηθεί, περνά στη δράση αποφασιστικά. Ένα βήμα τη φορά. Η θετική στάση απέναντι στις αλλαγές και τις νέες εμπειρίες καθώς και μια ψυχολογική ευελιξία που τον βοηθά να επικεντρώνεται στο παρόν – παρά στα λάθη του παρελθόντος ή τις εμμονές που αφορούν στο μέλλον – τον οδηγεί να πάρει τη ζωή στα χέρια του. Και η αλλαγή μπορεί να είναι τελικά ενδιαφέρουσα και χρήσιμη.

Το άρθρο υπογράφει η Δήμητρα Τσώλα – Ψυχολόγος/Ψυχοθεραπεύτρια – Συνεργάτης του Ψυχοθεραπευτικού Κέντρου – Πολυχώρου Animus Corpus

*Περισσότερες πληροφορίες για τις παροχές υπηρεσιών του Animus Corpus, καθώς και για το βιογραφικό της Ψυχολόγου, στην ιστοσελίδα www.animuscorpus.gr

Στοιχεία επικοινωνίας:

διευθ.: Βασιλίσσης Σοφίας 54, Ιλίσια (Στάση Μετρό: Μέγαρο Μουσικής)