Ποιες επιπτώσεις έχει το πιπίλισμα του δακτύλου;

• ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΘΗΛΑΖΟΥΝ ΤΟ ΔΑΚΤΥΛΟ ΤΟΥΣ;

Ο θηλασμός δακτύλου ξεκινά κιόλας από την εμβρυική ηλικία και συνεχίζεται στη νεογνική και αργότερα στην προσχολική ή και στην σχολική περίοδο. Πρόκειται για μία φυσιολογική αντανακλαστική κίνηση η οποία κάνει τα παιδιά να αισθάνονται ασφαλή και τα χαλαρώνει ιδιαίτερα όταν βρίσκονται σε άγνωστο περιβάλλον, όταν είναι κουρασμένα ή όταν κοιμούνται.

Μετά την γέννηση του το παιδί συνδέει την αίσθηση του θηλασμού με τον κορεσμό της πείνας του, την ζεστασιά και ασφάλεια της αγκαλιάς της μητέρας του και γενικά με θετικά και ευχάριστα συναισθήματα. Κατά τους πρώτους μήνες της ζωής το παιδιού, το πιπίλισμα του δακτύλου θεωρείται σαν υποκατάστατο του θηλασμού ή και σαν ένδειξη ότι το μωρό πεινάει. Περίπου 70% με 90% των παιδιών πιπιλάνε το δάχτυλο τους σε αυτή την ηλικία.

• ΠΟΙΕΣ ΑΛΛΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΣΥΝΤΕΛΟΥΝ ΣΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΗΘΕΙΑΣ;

Το άγχος, ο φόβος και η κούραση συνδέονται επίσης με το πιπίλισμα του αντίχειρα καθώς η αίσθηση που δίνει στο παιδί πιστεύεται ότι είναι υποσυνείδητα συνδεδεμένη με την ασφάλεια της μητρικής παρουσίας. Οι παιδοψυχολόγοι θεωρούν ότι ο θηλασμός του δακτύλου είναι για το βρέφος ένα υποκατάστατο της άνεσης, ευχαρίστησης και ασφάλειας. Επίσης κατά την περίοδο της ανατολής των πρώτων δοντιών το πιπίλισμα ή και δάγκωμα του δακτύλου ανακουφίζει το παιδί από τον πόνο των ούλων μέσω της πίεσης που ασκείται σε αυτά από το δάκτυλο.

Αξίζει επίσης να τονισθεί ότι δυσάρεστες καταστάσεις  όπως το άγχος των παιδιών, η έλλειψη στοργής και αγάπης από τους γονείς, η ταραγμένη οικογενειακή ατμόσφαιρα και οι συγκρούσεις στο σχολικό περιβάλλον έχουν ως συνέπεια την παράταση της έξης του θηλασμού δακτύλου ή και πιπίλας.

• ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΞΗΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ;

Η συχνότητα του θηλασμού δακτύλου είναι περίπου 30-50 % σε παιδιά ενός έτους και μειώνεται σταδιακά με την αύξηση της ηλικίας φτάνοντας σε 12% σε παιδιά 9 ετών και 2% σε παιδιά 12 ετών. Τα κορίτσια θηλάζουν το δάκτυλο τους σε μεγαλύτερη συχνότητα από τα αγόρια. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι αν η έξη δεν αντιμετωπισθεί εγκαίρως τότε μπορεί να συνεχιστεί και μετά την ενηλικίωση.

• ΠΟΙA EINAI TA ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΘΗΛΑΣΜΟ ΔΑΚΤΥΛΟΥ Η ΚΑΙ ΠΙΠΙΛΑΣ;

Οι επιπτώσεις του θηλασμού δακτύλου η και πιπίλας εξαρτώνται από την ηλικία του παιδιού την ένταση, συχνότητα και διάρκεια της έξης.

Τα σοβαρότερα προβλήματα αφορούν στην σύγκλειση των δοντιών και διαμόρφωση των οδοντικών τόξων.

Συγκεκριμένα παρατηρείται πρόσθια χασμοδοντία (δηλ. κενά μεταξύ των άνω και κάτω δοντιών με τα άνω πρόσθια να αποκλίνουν προς τα εμπρός (να είναι πεταχτά) και τα κάτω πρόσθια να αποκλίνουν γλωσσικά). Η χασμοδοντία αυτή είναι συχνά ασύμμετρη (δηλ. μεγαλύτερη προς τη πλευρά τοποθέτησης του δακτύλου η δακτύλων).

Επίσης το άνω οδοντικό τόξο στενεύει στην μια πλευρά και αυτό έχει σαν συνέπεια να δημιουργείται συχνά μια οπίσθια σταυροειδή σύγκλειση (δηλ. τα οπίσθια δόντια δεν συγκλείνουν φυσιολογικά και έτσι δημιουργούνται προβλήματα στην μάσηση και ενδεχομένως στην ομαλή λειτουργία της κροταφογναθικής διάρθρωσης).

• ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ Ο ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΔΑΚΤΥΛΟΥ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΓΝΑΘΩΝ;

Στο σκελετικό επίπεδο μπορεί να παρατηρηθεί μια αυξημένη κυρτότητα του προσώπου καθώς η άνω γνάθος μετατοπίζεται προς τα εμπρός και στρέφεται προς τα άνω λόγω της απομύζησης του δάκτυλου ενώ η κάτω γνάθος προς τα κάτω και πίσω. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι τα παιδιά που θηλάζουν το δάκτυλο η την πιπίλα περισσότερο από έξι ώρες την ημέρα και ειδικά αν κοιμούνται με ένα δάκτυλο η πιπίλα ανάμεσα στα δόντια τους είναι πιθανότερο να εμφανίσουν σημαντικά προβλήματα.

• ΑΛΛΑΖΕΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΠΙΝΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΗΣ;

Κατά την διαδικασία της κατάποσης  η γλώσσα καταλαμβάνει τον κενό χώρο μεταξύ των άνω και κάτω δοντιών ώστε να αποφράξει την στοματική κοιλότητα. Αυτή όμως η πρόσθια θέση της γλώσσας αν και αποτέλεσμα της χασμοδοντία μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω σκελετικά προβλήματα στο παιδί. Υπάρχουν περιπτώσεις, στις οποίες η προώθηση της γλώσσας, κατά την κατάποση, είναι συνυφασμένη με χρόνια στοματική αναπνοή, υπερτροφικές αμυγδαλές, αδενοειδείς εκβλαστήσεις, φαρυγγίτιδάς και άλλες καταστάσεις που δυσχεραίνουν την αναπνοή.

• Ο ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΔΑΚΤΥΛΟΥ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ;

Μπορεί να παρουσιαστεί μια  δυσκολία στην άρθρωση των λέξεων καθώς το παιδί δυσκολεύεται να προσφέρει καθαρά το σίγμα και να ψευδίζει στις περιπτώσεις με πρόσθια χασμοδοντία η με αραιοδοντία στα πρόσθια άνω δόντια. Αυτό μπορεί να επιφέρει  περαιτέρω επιπτώσεις στην κοινωνική ζωή του παιδιού.

• ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΞΗΣ ΣΤΟ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ;

Το παιδί αναπτύσσει ένα αίσθημα ανασφάλειας καθώς ο θηλασμός δακτύλου  η και πιπίλας δεν είναι αποδεκτός από το οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον. Αυτό μπορεί να προκαλέσει σύμπλεγμα κατωτερότητας.

Θα πρέπει να τονίσουμε ότι  αλματώδης εξέλιξη της ψυχολογίας τα τελευταία χρόνια, έφερε στο προσκήνιο την επίδραση των ανωμαλιών του οδοντογναθοπροσωπικού συστήματος στην ψυχική σφαίρα του ατόμου. Έχει διαπιστωθεί ότι τα παιδιά τα οποία έχουν οδοντογναθοπροσωπικές ανωμαλίες, είναι δύστροπα και υστερούν των συνομηλίκων τους όχι μόνο κατά την πνευματική, αλλά και κατά την σωματική τους ανάπτυξη.

• ΤΙ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΝΑΜΕΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΗΛΑΣΜΟ ΔΑΚΤΥΛΟΥ;

Μια άλλη πιθανή επίπτωση της εξής είναι στην αναπνευστική λειτουργία του παιδιού. Η ανισορροπία μεταξύ των περιστοματικών μυών και της θέσης της γλώσσας που παρατηρείται σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να υποκαταστήσει την ρινική αναπνοή με στοματική η μικτή αναπνοή με όλες τις συνέπειες στην υγεία των ούλων, του βλεννογόνου του στόματος, του στοματοφάρρυγγα και την ομαλή λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος.

Επίσης υπάρχουν επιπτώσεις στην γενική υγεία καθώς ο θηλασμός δακτύλου ευνοεί την μεταφορά μικροβίων από το περιβάλλον στη στοματική κοιλότητα.

• ΠΟΙΟΙ ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΠΙΠΙΛΑΣ;

θα πρέπει να τονίσουμε ότι τα προβλήματα από το θηλασμό πιπίλας είναι παρόμοια με αυτά που προκύπτουν από το θηλασμό δάκτυλου. Οπότε εκτός από τις προαναφερθείσες βλάβες στα δόντια και στις γνάθους του παιδιού η χρήση της πιπίλας ενοχοποιείται για:

– Αύξηση συχνότητας λοιμώξεων αναπνευστικού και γαστρεντερικού συστήματος.

– Αποικισμό της στοματικής κοιλότητας από μύκητα Candida albicans.

– Υπονόμευση και μείωση του χρόνου μητρικού θηλασμού.

– Καθυστέρηση ομιλίας λόγω μείωσης ενδιαφέροντος για περιβαλλοντικά ερεθίσματα.

ΑΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΠΙΠΙΛΑ  ΠΟΙΑ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΒΛΑΒΕΡΗΣ ΠΙΠΙΛΑΣ;

Αυτό το είδος πιπίλας το έχουμε βαπτίσει με τον όρο ορθοδοντική πιπίλα. Το μέγεθος της πιπίλας πρέπει να είναι τέτοιο, ώστε να μη χωράει ολόκληρη στο στόμα του παιδιού. Η θηλή πρέπει να είναι μαλακή με όσο το δυνατό λεπτότερο και ευλύγιστο αυχένα. Το σχήμα της πρέπει να είναι ανατομικά συμμετρικό, για να είναι πάντα σωστά τοποθετημένη στο στόμα του μωρού.

Θα πρέπει να έχει πεπλατυσμένο σχήμα και μικρό ύψος ώστε να επηρεάζει όσο το δυνατόν λιγότερο την ανάπτυξη των γνάθων και θέση των δοντιών. Η προστατευτική ασπίδα πρέπει να έχει κατάλληλη καμπυλότητα για να εφαρμόζει ικανοποιητικά στην περιοχή των χειλιών και να έχει πολλές και μεγάλες τρύπες αερισμού, ώστε να μην ερεθίζεται το δέρμα γύρω από τα χείλη από το σάλιο.

Η πιπίλα πρέπει να είναι κατασκευασμένη με τέτοιον τρόπο, ώστε να είναι εντελώς αδύνατη η αποσυναρμολόγησή της από ένα παιδί. Η στήριξη της πιπίλας με κορδέλα γύρω από το λαιμό του μωρού απαγορεύεται αυστηρά, διότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος πνιγμού.

Η πιπίλα δεν πρέπει ποτέ να επικαλύπτεται με μέλι, ζάχαρη ή οποιοδήποτε άλλο γλυκαντικό γιατί μπορεί να προκληθεί τερηδόνα στα δόντια του παιδιού.

Ο Δρ. Κωνσταντίνος  Τζαμάλας (D.D.S , MSc(Lond), MOrth RCS (Ed)) είναι ΕΙΔΙΚΟΣ ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ. Είναι εγγεγραμμένος στον Οδοντιατρικό Σύλλογο Αθηνών ως Ειδικός Ορθοδοντικός & Μέλος Βρεταννικής Ορθοδοντικής Εταιρείας (για εκτενές βιογραφικό του ιατρού δείτε εδώ: https://bit.ly/2xylT3l)

Στοιχεία επικοινωνίας:

Business Website Address: http://www.athensorthodontikos.gr

Tηλ. επικοινωνίας: +30 210 8032 542 | +30 698 4218303