Οι αποτυχίες οδηγούν σε κατάθλιψη;

Οι αφορμές για να εμφανίσει κάποιος κατάθλιψη στο διάβα της ζωής του είναι πολλές. Αυτές οι αφορμές άλλοτε έχουν εξωτερική προέλευση και άλλοτε εσωτερική. Στην πρώτη περίπτωση, η κατάθλιψη εκδηλώνεται με αφορμή κάποια εξωτερικά γεγονότα, που μπορούν να χαρακτηριστούν ως «σταθμοί» στην ζωή ενός ανθρώπου.

Τέτοια γεγονότα μπορεί να είναι η έντονη συναισθηματική απογοήτευση (όπως είναι ένα διαζύγιο, η απώλεια φίλων, η κοινωνική απομόνωση, οι διαπροσωπικές συγκρούσεις, ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου). Μία άλλη κατηγορία προβλημάτων είναι οι οικονομικές καταστάσεις (όπως η απώλεια της εργασίας, η συνταξιοδότηση, κάποια οικονομική καταστροφή ή αποτυχία.

Επίσης, τραυματικές εμπειρίες μπορούν να είναι ικανή συνθήκη για την παρουσία κατάθλιψης (όπως είναι κάποιο σοβαρό ατύχημα, η εμφάνιση μίας σοβαρής ή και χρόνιας ασθένειας), όπου το άτομο έχει να πενθήσει για την απώλεια της προηγούμενης κατάστασης της υγείας του.

Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει μία κοινή αντίδραση για όλους απέναντι σε αυτές τις εξωτερικές καταστάσεις. Είναι μερικοί άνθρωποι που καταφέρνουν να ξεπεράσουν αυτές τις δυσκολίες και προσαρμόζονται στα καινούργια δεδομένα που έχουν εμφανιστεί στην ζωή τους. Κάποιοι άλλοι, από την άλλη, δυσκολεύονται να επανέλθουν.

Ο πόνος τους δεν έχει τέλος, με αποτέλεσμα να βυθίζονται στην κατάθλιψη. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα εξωτερικά γεγονότα προστίθενται σε άλλα βαθύτερα στοιχεία της ψυχικής συγκρότησης που δεν είναι περιστασιακά και συνιστούν ένα μελαγχολικό υπόβαθρο.

Τέτοια στοιχεία είναι:

το παρατεταμένο στρες που αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, οι παθολογικοί φόβοι, η έλλειψη ανοχής στις ματαιώσεις, οι απαισιόδοξες πεποιθήσεις, οι έμμονες ιδέες, η έντονη τάση για εξαρτήσεις, το παθολογικό πένθος, η μοναξιά, η έλλειψη κοινωνικού περίγυρου.

Όταν η αφορμή για την κατάθλιψη είναι εσωτερικής προέλευσης, μπορεί να έχει εμφανιστεί αυθόρμητα, χωρίς το άτομο να έχει επίγνωση οποιασδήποτε απογοήτευσης ή δυστυχίας που θα μπορούσε να την δικαιολογήσει.  Σε αυτήν την κατάσταση, η ψυχολογική ενέργεια έχει εξαφανιστεί πλήρως από το οπτικό πεδίο και υπάρχει πλήρης νωθρότητα. Το άτομο που υποφέρει από αυτήν την διάθεση πιθανόν να έχει λίγο έως πολύ συναίσθηση του τι του συμβαίνει.

Όμως, πραγματικά δεν βρίσκει τίποτα που να τον κάνει να αφυπνιστεί ή να αισθανθεί επαρκές ενδιαφέρον. Η κατάστασή του μοιάζει με αυτή του μισοκοιμισμένου ή του μισοξύπνιου. Στην προσπάθειά του να ξεφύγει από αυτήν την αδράνεια που τον καταβάλλει, το άτομο είναι πολύ επιρρεπές στο να αυτοπαγιδευτεί σε μία ηθικολογική στάση.

Μπορεί να θέλει να ξεπεράσει αυτήν την ψυχική δυσφορία, αλλά παράλληλα νιώθει ότι η δύναμη της θέλησής του είναι ανεπαρκής. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να νιώθει κατώτερος και ένοχος όταν υποκύπτει στο δέλεαρ αυτού του συναισθηματικού βυθίσματος.

Στην πραγματικότητα, όμως, τίποτα δεν εξαντλεί την ενέργεια ενός ανθρώπου γρηγορότερα από ένα ασαφές και μη εστιασμένο αίσθημα ενοχής. Η ματαίωση είναι ενδοψυχική και αναδιπλώνεται συνεχώς στον εαυτό της.

Η Μάρω Μπέλλου είναι ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια. Κατά την κλινική της πρακτική ακολουθεί την αυτοσχεδιαστική μέθοδο. Έχει λάβει ειδίκευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία, έχει εμβαθύνει με διατριβή στην Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία και τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί στην Ψυχανάλυση. 

Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο της με τίτλο: «Ο γκατζετ-Eros: ο έρωτας στα χρόνια της τεχνολογίας» από τις εκδόσεις Ι. Σιδέρης.

(Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε: http://www.marobellou.gr/el/)