Νόσος Crohn: τι είναι και πως αντιμετωπίζεται;

Γράφει ο Κωνσταντίνος Ζωγράφος Γαστρεντερολόγος Ενδοσκόπος – Ηπατολόγος Διευθυντής Γαστρεντερολογικής Κλινικής & Α΄ Ενδοσκοπικό Τμήματος, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

Η νόσος του Crohn είναι μία χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του πεπτικού συστήματος, που ανήκει στην ομάδα των φλεγμονωδών νοσημάτων του εντέρου (ΙΦΝΕ). Λόγω του ότι δε γνωρίζουμε την ακριβή αιτιολογία εμφάνισης την κατατάσσουμε στα αυτοάνοσα νοσήματα.

Πρόκειται για φλεγμονή, η οποία μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε τμήμα του πεπτικού σωλήνα, από το στόμα έως και τον πρωκτό. Συχνότερα επηρεάζει το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου και το παχύ έντερο. Είναι μια χρόνια πάθηση, που σημαίνει ότι μπορεί να συνοδεύει τον ασθενή καθ΄ όλη τη διάρκεια του βίου του και χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις.

Ποιοι δύναται να νοσήσουν;

Όλοι μας δυνητικά μπορούμε να προσβληθούμε από τη νόσο Crohn. Οι συνήθεις ηλικίες είναι άτομα μεταξύ 15 και 35 ετών ωστόσο, προσβάλλει και μεγαλύτερες ηλικίες. Η συχνότητα εμφάνισης στο γενικό πληθυσμό είναι 0.2%. Εάν όμως υφίσταται οικογενειακό ιστορικό της νόσου, ο κίνδυνος να εμφανισθεί μπορεί να είναι λίγο υψηλότερος. Ένα στα πέντε άτομα που νοσεί από τη νόσο Crohn είναι μέλος οικογένειας με ιστορικό της νόσου.

Αιτίες και παράγοντες κινδύνου. Τι προκαλεί την εμφάνιση της νόσου Crohn;

Η ακριβής αιτία της νόσου είναι άγνωστη, αλλά πιστεύεται ότι οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων όπως:

· Γενετική προδιάθεση.

· Ανοσολογικές διαταραχές.

· Περιβαλλοντικοί παράγοντες, διατροφή δυτικού τύπου.

· Εντερικό μικροβίωμα.

· Λοιμώξεις.

· Το κάπνισμα είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη της νόσου, με αποτέλεσμα την πιο βαριά μορφή εκδήλωσης.

Πως εκδηλώνεται και με ποια συμπτώματα η νόσος Crohn;

Τα συμπτώματα της νόσου ποικίλουν ανάλογα με την εντόπιση και τη σοβαρότητα της φλεγμονής. Η νόσος μπορεί να εκφραστεί από το πεπτικό αλλά και από μια σειρά άλλων ανατομικών οργάνων όπως αρθρώσεις (αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, ιερολαγονίτιδα), δέρμα, στόμα, ήπαρ, οφθαλμοί, αίμα, αγγεία, ουροποιητικό κλπ. Χαρακτηριστικό της νόσου είναι ότι αρκετές φορές οι εκδηλώσεις και τα συμπτώματα των υπόλοιπων οργάνων προηγούνται των εντερικών εκδηλώσεων. Κάποια από τα πιο συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν:

· Κοιλιακό άλγος και κράμπες.

· Διάρροια (μερικές φορές με αίμα ή και βλέννη).

· Απώλεια βάρους.

· Κούραση και αδυναμία.

· Έμετο ή ναυτία.

· Άφθες στοματικής κοιλότητας.

· Αυξημένη θερμοκρασία σώματος.

· Πόνο στις αρθρώσεις.

· Δερματικά προβλήματα.

· Φλεγμονή στα μάτια.

· Συρίγγια και αποστήματα στην περιοχή του πρωκτού.

Πως γίνεται η διάγνωση της νόσου Crohn; Η διάγνωση της νόσου μπορεί να λανθάνει, καθώς τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν με άλλες παθήσεις. Ο ιατρός αφού λάβει το ιστορικό και τα συμπτώματά σας θα προχωρήσει σε μία σειρά από εξετάσεις όπως:

· Αιματολογικές εξετάσεις.

· Εξετάσεις κοπράνων.

· Κολονοσκόπηση και ίσως γαστροσκόπηση.

· Λήψη βιοψιών παχέος και λεπτού εντέρου μέσω των οποίων θα τεθεί και η διάγνωση.

· Μαγνητική εντερογραφία και ενδοσκοπική κάψουλα για τον πλήρη έλεγχο του λεπτού εντέρου.

Ποια είναι η θεραπεία της νόσου Crohn;

Η πρώτη επαφή του ιατρού με τον ασθενή είναι ιδιαίτερα σημαντική και πρέπει να γίνεται σε ήρεμο περιβάλλον και χωρίς καμία χρονική πίεση. Αρχικά θα πρέπει ο γιατρός να εξηγήσει και να ενημερώσει τον ασθενή και το συγγενικό περιβάλλον, με λεπτομερή τρόπο για τη φύση, τη σοβαρότητα, την πιθανή πορεία της νόσου και τις πιθανές επιπλοκές. Ακολουθεί η ενημέρωση για τις διαθέσιμες θεραπείες και τις παρενέργειές τους. Προς το παρόν, δεν υπάρχει θεραπεία με την έννοια της πλήρους ίασής της. Αρχικός στόχος είναι η άμεση και ταχύτατη αντιμετώπιση της νόσου στην πρώτη εμφάνιση ή σε κάποια έξαρσή της. Μπορεί να χορηγηθεί κορτιζόνη, από το στόμα είτε ενδοφλέβια, με σκοπό τον έλεγχο της φλεγμονής. Παράλληλα και άμεσα πρέπει να επιλεγεί και η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μέσω της οποίας θα διατηρηθεί σε βάθος χρόνου η ύφεση της νόσου.

Η αγωγή περιλαμβάνει τα αντιφλεγμονώδη, ανοσοκατασταλτικά ή τα βιολογικά φάρμακα. Η θεραπεία πλέον είναι εξατομικευμένη. Ο ιατρός πρέπει να αξιολογήσει αρκετές παραμέτρους όπως ηλικία, εντόπιση, σοβαρότητα, παρουσία εξωεντερικών εκδηλώσεων, συριγγίων ή/και αποστημάτων. Κάποιοι ασθενείς, μπορεί να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση συριγγίων, αποστημάτων ή σπανιότερα σε αφαίρεση τμημάτων του εντέρου που επηρεάζονται σοβαρά από τη φλεγμονή. Επιβεβλημένη είναι και η αλλαγή στον τρόπο ζωής, όπως η διατροφή και η άσκηση. Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της νόσου όπως και η άμεση διακοπή του καπνίσματος!

Ψυχολογική υποστήριξη: αντιμετώπιση του συναισθηματικού αντίκτυπου.

Τα συμπτώματα, η θεραπεία και η αβεβαιότητα για το μέλλον δημιουργούν συχνά άγχος, κατάθλιψη και αίσθημα απομόνωσης. Η σχέση ιατρού, ασθενούς στα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου είναι σημαντική και

πρέπει να υπάρχει σχέση εμπιστοσύνης. Είναι βοηθητικό οι ασθενείς να αναζητήσουν υποστήριξη από το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον, από ειδικούς συμβούλους ή ομάδες ψυχολογικής υποστήριξης. Η ψυχοθεραπεία μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διαχείριση του συναισθηματικού αντίκτυπου της νόσου.

Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγείας σας, εδώ