Γράφει o Γεώργιος Μάριος Μακρής Μαιευτήρας – Χειρουργός – Γυναικολόγος, Ειδικός Γυναικολόγος Ογκολόγος, Διευθυντής Γυναικολογικής Κλινικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
Η διασφάλιση της γυναικολογικής υγείας μέσα από σύγχρονα πρωτόκολλα προληπτικής ιατρικής και λεπτομερών ελέγχων είναι πλέον πιο επιτυχής από ποτέ. Με τα εργαλεία και τις εξετάσεις που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας μπορούμε να ανιχνεύσουμε ένα μεγάλο αριθμό παθολογικών καταστάσεων όσο ακόμα βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο, γεγονός που συμβάλλει στην σαφώς πιο αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.
Μία από τις εξετάσεις που συμβάλλει σε σημαντικό βαθμό στην ανεύρεση παθολογικών ευρημάτων είναι και η κολποσκόπηση. Η κολποσκόπηση είναι μια απλή, μη επεμβατική εξέταση που πραγματοποιείται για να ελέγξει αν υπάρχουν μη φυσιολογικά ή καρκινικά κύτταρα στον τράχηλο, τον κόλπο και το αιδοίο. Πρόκειται για μια σημαντική διαγνωστική εξέταση, ιδιαίτερα χρήσιμη για την έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Η εξέταση αυτή συνήθως συνιστάται εάν το τεστ Παπανικολάου ή το τεστ HPV υποδείξουν ύποπτα ευρήματα. Δεν είναι λίγες ωστόσο οι γυναίκες που αναρωτιούνται τι δείχνει η κολποσκόπηση και πότε πρέπει να υποβληθούν σε αυτή.
Τι είναι η κολποσκόπηση;
Η κολποσκόπηση είναι μια λεπτομερής εξέταση του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου και του αιδοίου, η οποία πραγματοποιείται με τη βοήθεια μιας ειδικής συσκευής που ονομάζεται κολποσκόπιο. Το κολποσκόπιο είναι ένα όργανο που μοιάζει με μικροσκόπιο, διαθέτει ισχυρό φως και προσφέρει μεγέθυνση της εξεταζόμενης περιοχής, επιτρέποντας στον γιατρό να παρατηρήσει λεπτομερώς τυχόν αλλοιώσεις. Αν χρειαστεί, κατά τη διάρκεια της εξέτασης μπορεί να ληφθεί δείγμα ιστού (βιοψία) για περαιτέρω ανάλυση.
Πότε γίνεται η κολποσκόπηση;
Η κολποσκόπηση είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και συνιστάται σε διάφορες περιπτώσεις, όπως:
- Αν υπάρχουν παθολογικά αποτελέσματα στο τεστ Παπανικολάου.
- Αν υπάρχουν κονδυλώματα στον τράχηλο της μήτρας.
- Αν εντοπιστούν προκαρκινικές αλλοιώσεις στον τράχηλο, στον κόλπο ή στο αιδοίο.
- Αν υπάρχουν μη καρκινικές αναπτύξεις, όπως πολύποδες.
- Για την παρακολούθηση μετά από θεραπεία γυναικολογικού καρκίνου.
Διαδικασία της εξέτασης
Η εξέταση πραγματοποιείται στο γυναικολογικό ιατρείο ή την κλινική, χωρίς να απαιτείται αναισθησία ή κάποια ειδική προετοιμασία. Η διαδικασία διαρκεί περίπου 15-20 λεπτά. Ο γιατρός χρησιμοποιεί έναν κολποδιαστολέα για να κρατήσει τον κόλπο ανοιχτό και στη συνέχεια εξετάζει τον τράχηλο με το κολποσκόπιο. Αν κριθεί απαραίτητο, μπορεί να ληφθεί δείγμα ιστού για βιοψία.
Πριν από την εξέταση, συνιστάται:
- Να μην έχει προηγηθεί σεξουαλική επαφή, χρήση ταμπόν ή κολπικών υπόθετων.
- Να μην έχει προγραμματιστεί η εξέταση κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως.
- Να ενημερωθεί ο ιατρός σε περίπτωση που η ασθενής λαμβάνει αντιπηκτικά φάρμακα, καθώς αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας.
- Να έχει προηγηθεί άδειασμα της ουροδόχου κύστης πριν από την εξέταση.
Τι δείχνει η κολποσκόπηση;
Η εξέταση συνήθως πραγματοποιείται όταν το τεστ Παπανικολάου ή το μοριακό τεστ με το οποίο ανιχνεύεται η ύπαρξη του ιού (HPV DNA test) αποκαλύπτουν μη φυσιολογικά ευρήματα. Η κολποσκόπηση χρησιμοποιείται κυρίως για την ανίχνευση προκαρκινικών ή καρκινικών αλλοιώσεων στο τραχηλικό επιθήλιο, οι οποίες συχνά σχετίζονται με εμμένουσες λοιμώξεις από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), ιδιαίτερα από τα υψηλού κινδύνου στελέχη όπως το στέλεχος 16 και 18. Το τεστ μπορεί να ανιχνεύσει την τραχηλική ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία ή CIN, η οποία αντιπροσωπεύει την ύπαρξη προ-καρκινικών αλλοιώσεων των εξωτερικών κυττάρων του τραχήλου της μήτρας (πλακώδη κύτταρα). Η τραχηλική ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία ταξινομείται σε CIN 1 (ήπια δυσπλασία), CIN 2 (μέτρια δυσπλασία) και CIN 3 (σοβαρή δυσπλασία ή καρκίνος in situ), υποδηλώνοντας διαφορετικούς βαθμούς προκαρκινικών αλλοιώσεων που μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας εάν δεν αντιμετωπιστούν.
Επιπλέον, η κολποσκόπηση μπορεί να διαγνώσει και άλλες καταστάσεις, όπως τραχηλικούς πολύποδες, κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων (που προκαλούνται από στελέχη χαμηλού κινδύνου του ιού HPV), φλεγμονές και ατροφικές αλλοιώσεις λόγω ορμονικών μεταβολών, ιδιαίτερα σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Το κολποσκόπιο επιτρέπει την οπτικοποίηση μη φυσιολογικών αγγειακών προτύπων, ανώμαλης υφής του επιθηλίου και της εμφάνισης λευκωπού επιθηλίου μετά την εφαρμογή οξικού οξέος, που βοηθά στη διάκριση των ανώμαλων κυττάρων από τον υγιή ιστό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, χρησιμοποιείται διάλυμα ιωδίου του Lugol για περαιτέρω ανάδειξη των παθολογικών περιοχών. Εάν εντοπιστούν ύποπτες αλλοιώσεις, μπορεί να ακολουθήσει η διενέργεια βιοψίας με λήψη μικρών δειγμάτων ιστού τα οποία αποστέλλονται για ιστοπαθολογική εξέταση, προκειμένου να καθοριστεί η σοβαρότητα και η πιθανή κακοήθης φύση των αλλοιώσεων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η κολποσκόπηση μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αξιολόγηση αλλοιώσεων του κόλπου και του αιδοίου, συμπεριλαμβανομένων προκαρκινικών καταστάσεων, όπως η ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του αιδοίου (VIN) και η ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του κόλπου (VaIN). Σε περίπτωση που κάποια γυναίκα έχει απορίες σχετικά με το τι δείχνει η κολποσκόπηση, πότε χρειάζεται και τι πρέπει να προσέχει, δεν θα πρέπει να διστάσει να απευθυνθεί σε ένα γυναικολόγο που εμπιστεύεται.
Μετά την κολποσκόπηση
Μετά την εξέταση η ασθενής μπορεί άμεσα να επιστρέψει στις καθημερινές της δραστηριότητες. Αν η κολποσκόπηση περιλάμβανε και βιοψία, μπορεί να παρουσιαστεί:
- Ήπιος πόνος στην κοιλιά.
- Ελαφριά κολπική αιμορραγία.
- Σκουρόχρωμες κηλίδες λόγω των διαλυμάτων που χρησιμοποιήθηκαν στην εξέταση.
Σε περίπτωση βιοψίας, συνήθως συνιστάται η αποφυγή της σεξουαλικής επαφής για μερικές ημέρες.
Σε κάθε περίπτωση, η κολποσκόπηση είναι μια σημαντική και αξιόπιστη εξέταση που συμβάλλει στη διασφάλιση της γυναικολογικής υγείας. Για να ανευρεθούν ωστόσο παθολογικές καταστάσεις ή προκαρκινικές αλλοιώσεις εγκαίρως, είναι πολύ σημαντικό κάθε γυναίκα να μην αμελεί τον ετήσιο προληπτικό γυναικολογικό έλεγχο. Εάν οποιαδήποτε παθολογική κατάσταση ανευρεθεί εγκαίρως, αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες πλήρους ίασης.
Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγείας σας, εδώ
Άλλα άρθρα
