Η συζυγοκτονία στα Γλυκά Νερά, φέρνει στο προσκήνιο ένα διαχρονικό κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο εξακολουθεί να υφίσταται ακόμα και σήμερα με μεγάλη συχνότητα.
της Έφης Τσιβίκα,
Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με την 1η Ετήσια Έκθεση για τη Βία κατά των Γυναικών, η οποία συντάχθηκε από την Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής & Ισότητας των Φύλων (ΓΓΟΙΦ), σε συνεργασία με την UNICEF, κατά την χρονική περίοδο 1η Νοεμβρίου 2019 έως 31 Οκτωβρίου 2020, συνολικά 4.872 γυναίκες στην Ελλάδα ζήτησαν υποστήριξη από την ΓΓΟΙΦ, με την πιο συχνή μορφή βίας να προέρχεται από τον ερωτικό σύντροφο. Από τις καταγγελίες αυτές, οι 1.875 (38,50%), ήταν στην Αττική.about:blank
Η πανδημία φαίνεται ότι ενέτεινε το φαινόμενο, καθώς κατά το διάστημα της πρώτης καραντίνας οι κλήσεις προς την 24ωρη Τηλεφωνική Γραμμή Υποστήριξης SOS 15900, αυξήθηκαν κατά 230%.
Η βία μπορεί να έχει διάφορες μορφές και επίπεδα βαρύτητας, φτάνοντας ακόμα και στην αφαίρεση της ζωής, είτε «εν βρασμώ» είτε «εκ προμελέτης».
«Σε εγκληματικές πράξεις σαν αυτή των Γλυκών Νερών σίγουρα ενέχεται η έμφυλη βία. Η γυναίκα είναι αδύναμη, είναι στο χέρι του άνδρα να την κακοποιήσει, να επιλέξει ο ίδιος πως θα την «διαχειριστεί», αν θα ζήσει, σε ποιες συνθήκες θα ζήσει, αν θα πεθάνει. Συχνά, η εγκληματική αυτή συμπεριφορά βασίζεται στο «αίτημα»: Αφού δεν κάνεις αυτό που θέλω, παύεις να υπάρχεις, σου αφαιρώ τη ζωή.about:blank
Οι δράστες είναι συνήθως εγκληματικές προσωπικότητες, με «κοινωνιοπαθητικά» χαρακτηριστικά προσωπικότητας, με άρση αναστολών, απουσία εσωτερικευμένου ηθικού αξιακού συστήματος, απουσία ενοχών, ροπή προς παραβατική και εγκληματική συμπεριφορά», αναφέρει στο Insider η Δρ. Ίλια Θεοτοκά, κλινική ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια, Αιγινήτειο Νοσοκομείο, πρόεδρος της Δράσης για την Ψυχική Υγεία.
Η σωστή αντίδραση τη στιγμή της κρίσης
Η διαχείριση μιας τέτοιας κατάστασης προφανώς και δεν είναι εύκολη υπόθεση και σίγουρα απαιτούνται ορισμένες προϋποθέσεις για να είναι αποτελεσματική. Υπάρχουν, όμως, κάποιες αντιδράσεις που μπορεί να αποβούν είτε μοιραίες, είτε σωτήριες.
«Το στιγμιαίο -θα λέγαμε- τρικ που μπορεί να αποβεί ακόμα και σωτήριο για τη γυναίκα είναι να μην πηγαίνει κόντρα στον εξαγριωμένο άντρα. Αν και δεν μπορεί να το πει κανείς με απόλυτη βεβαιότητα, θα μπορούσε ένας τέτοιος χειρισμός να είναι αποτελεσματικός. Αν μία γυναίκα καταλάβει ότι ο άνδρας γίνεται επικίνδυνος πρέπει να πάρει απόσταση, χωρίς να ερεθίζει περαιτέρω την κατάσταση. Αυτό μπορεί να έχει αποτέλεσμα τη στιγμή που νιώθει ότι απειλείται αλλά και σε ένα εύλογο βάθος χρόνου, σε περίπτωση που η κατάσταση δεν έχει φτάσει στα άκρα, έτσι ώστε να προετοιμαστεί για το επόμενο βήμα», εξηγεί η κ. Θεοτοκά και προσθέτει:
«Σε μία περίπτωση σαν αυτή της Καρολάιν, η σύστασή μου προς τη γυναίκα θα ήταν να αποφεύγει τις εντάσεις και τις φασαρίες και, σταδιακά, με κάποιες προφάσεις να αποστασιοποιηθεί, να δυναμώσει, να φτιάξει το plan b και στη συνέχεια να φύγει, έχοντας παράλληλα τη στήριξη κάποιων ανθρώπων ή φορέων. Προκειμένου να προστατευτούν οι γυναίκες είναι σημαντικό σε αυτές τις περιπτώσεις να μην ενισχύουν την ένταση, να μην βάζουν το μαχαίρι στο κόκκαλο, καθώς τέτοιου είδους αντιδράσεις μπορεί να εξαγριώσουν περαιτέρω το βίαιο άνδρα. Όλα αυτά, βέβαια, ως μέρος μίας τακτικής που θα οδηγήσει στην ασφαλή διαφυγή τους από το κακοποιητικό περιβάλλον».
Απαραίτητα τα όρια στα παιδιά
Οι βίαιες και χειριστικές συμπεριφορές προέρχονται από έναν συνδυασμό γενετικών και επίκτητων χαρακτηριστικών. Ακόμα, όμως, και αν υπάρχει μία γενετική προδιάθεση, η διαχείριση των ανησυχητικών συμπεριφορών κατά την παιδική ηλικία, από την πλευρά των γονέων, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο.
«Υπάρχει ένα γενετικά καθορισμένο κομμάτι και ένα επίκτητο. Όπως κληρονομούμε τα μάτια, το ύψος, το βάρος, κληρονομούμε και κάποια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, αυτό που ονομάζουμε ταμπεραμέντο. Από εκεί και έπειτα, το ζήτημα είναι πώς οι γονείς διαχειρίζονται αυτά τα χαρακτηριστικά. Οι ηθικές αξίες αναπτύσσονται κυρίως μέσα από την οικογένεια. Συμπεριφορές παιδιών, χωρίς αναστολές, που δεν σέβονται τα άλλα παιδιά -συνήθως τα μικρότερα και πιο αδύναμα- ή τα ζώα, που θα τσιμπήσουν το μωρό αδερφάκι τους, θα πρέπει να θορυβήσουν τους γονείς και να θέσουν όρια. Όλα τα παιδιά μπορεί να περάσουν μια τέτοια φάση. Αν, όμως, η οικογένεια δεν παρέμβει εκείνη τη στιγμή, το παιδί έχει την εντύπωση ότι είναι το κέντρο του κόσμου, ότι μπορεί να κάνει ό,τι θέλει και να ξεφεύγει χωρίς συνέπειες, διαμορφώνοντας μία κακοήθη ναρκισσιστική προσωπικότητα, που δεν δέχεται το «όχι» και όταν το ακούει μπορεί να φτάσει στα άκρα. Τα όρια, ωστόσο, τίθενται μετά την ηλικία των 2-2,5 ετών, όταν τα παιδιά αντιλαμβάνονται. Νωρίτερα δεν καταλαβαίνουν το λόγο που οι γονείς τα περιορίζουν», εξηγεί η κ. Θεοτοκά.
Τα κλειστά στόματα και η υποστήριξη
Συχνά οι γυναίκες υπομένουν τις κακοποιητικές συμπεριφορές για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, θέτοντας σε κίνδυνο την ψυχική τους υγεία και τη σωματική τους ακεραιότητα, επειδή αισθάνονται αβοήθητες. Όμως, στην πραγματικότητα τα πράγματα δεν είναι έτσι. Υπάρχουν άνθρωποι και φορείς που μπορούν να τις βοηθήσουν.
«Οι γυναίκες συχνά δεν συζητούν αυτά που βιώνουν είτε γιατί ντρέπονται, είτε γιατί είναι από τη φύση τους εσωστρεφείς. Άλλες φοβούνται, άλλες δεν εμπιστεύονται, άλλες πιστεύουν ότι δεν μπορεί να τους λύσει το πρόβλημα ένας τρίτος, άλλες έχουν κατάθλιψη και δεν μπορούν να διαχειριστούν αυτό που συμβαίνει αποτελεσματικά, άλλες δε μιλούν γιατί δεν θέλουν να χαλάσουν την οιγονένειά τους λόγω των παιδιών. Αυτό είναι μέγα σφάλμα, όπως επίσης και το να κάνει ένα ζευγάρι και άλλο παιδί, πιστεύοντας ότι έτσι θα βελτιωθεί η κατάσταση», σημειώνει η Δρ. Θεοτοκά.
Σε κάθε περίπτωση, οι γυναίκες που υπόκεινται σε οποιαδήποτε μορφή βίας είναι σημαντικό να ζητήσουν βοήθεια. Τα συμβουλευτικά κέντρα για τη βία κατά των γυναικών υπάγονται στη Γενική Γραμματεία Ισότητας και στελεχώνονται από ομάδα ψυχολόγων κοινωνικών λειτουργών, νομικών (δωρεάν παροχή νομικών υπηρεσιών σε ορισμένα περιστατικά) καθώς και συμβούλων απασχόλησης. Σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων τα κέντρα αυτά διαθέτουν και ξενώνα υποδοχής. Λειτουργούν από τις 8 το πρωί ως τις 6 το απόγευμα.
• ΑΘΗΝΑ Νίκης 11 Πλ Συντάγματος τηλ. 210 3317305 και 306
• ΠΕΙΡΑΙΑΣ Αλκιβιάδου 76 τηλ. 210 4112091
• Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ), ΑΘΗΝΑ τηλ. 210 3898000
• ΘΕΣ/ΝΙΚΗ τηλ. 2310 524071 – 2310517959
• ΠΑΤΡΑ τηλ. 2610 620803
• ΗΡΑΚΛΕΙΟ τηλ. 2810 343778 – 2810 341387
• ΒΟΛΟΣ τηλ. 24210 78218 – 24210 78219
• Ξενώνας Αρχιεπισκοπής τηλ. 210 3841536
• Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, τηλ. 210 921 9002
• Ιατροδικαστική Υπηρεσία Αθήνας, τηλ. 210 9219002
• Ιατροδικαστική Υπηρεσία Πειραιά, τηλ. 210 4128639
• Ιατροδικαστική Υπηρεσία Θεσ/νίκης, τηλ. 2310 550413-4
Πηγή: insider.gr
Φωτογραφία: Getty / Ideal Images
