Η βία κατά των γυναικών αποτελεί ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), 1 στις 3 γυναίκες έχουν υποστεί σωματική βία κατά τη διάρκεια της ζωής τους από τον ερωτικό τους σύντροφο.
Μια γυναίκα κακοποιείται σωματικά όταν ο σύντροφός της… τη σπρώχνει, τη χαστουκίζει, την κλωτσάει, τη χτυπάει με γροθιές ή με αντικείμενα, την τραβά από τα μαλλιά, την τσιμπά, τη δαγκώνει, την ακινητοποιεί ή την τραντάζει. Μπορεί να την απειλεί ή να της επιτίθεται με μαχαίρι, όπλο ή άλλο αιχμηρό αντικείμενο. Να προσπαθεί να τη στραγγαλίσει ή να της κρατά το κεφάλι κάτω από το νερό, να τη δηλητηριάσει. Μπορεί να την κάψει (με τσιγάρο, καυτό νερό, σίδερο). Να την εγκαταλείψει σε ένα απομακρυσμένο ή επικίνδυνο μέρος.
Οι παραπάνω πράξεις αυτής της επικίνδυνης μορφής βίας που προκαλούν σημαντικό φόβο στη σύντροφο δεν είναι τυχαίες ή μεμονωμένες. Η βία εμφανίζεται μέσα σε ένα προβλέψιμο κύκλο που περιλαμβάνει τρία στάδια:
- 1ο στάδιο – Κλιμάκωση της έντασης
Η γυναίκα συχνά διαισθάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά και προσπαθεί να χρησιμοποιήσει διάφορες μεθόδους (αποστασιοποιείται ή υποχωρεί, είναι φροντιστική) ώστε να ηρεμήσει τον σύντροφό της και να αποφορτίσει την κατάσταση. Αυτές οι συμπεριφορές όχι μόνο δεν έχουν κάποια επίπτωση στην αποκλιμάκωση της έντασης, αλλά διαιωνίζουν τη θυματοποίηση της γυναίκας καθώς και την πεποίθησή της πως είναι ικανή να ελέγξει τη βίαιη συμπεριφορά του συντρόφου της. Το στάδιο αυτό μπορεί να διαρκέσει από ώρες έως βδομάδες.
- 2ο στάδιο – Κακοποίηση
Το ξαφνικό και έντονο επεισόδιο βίας – με μια ασήμαντη αφορμή συμβαίνει στο δεύτερο στάδιο. Η ένταση απελευθερώνεται με μια βίαιη επίθεση εναντίον της γυναίκας. Είναι και η μικρότερη, σε διάρκεια, περίοδος του κύκλου, που διαρκεί μερικά λεπτά, ώρες ή το πολύ κάποιες μέρες. Σ’ αυτό το στάδιο, η γυναίκα συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να ελέγξει το σύντροφό της που την κακοποιεί. Μόνο ο ίδιος θα αποφασίσει πότε θα σταματήσει την επίθεση.
- 3ο στάδιο: Περίοδος μετάνοιας και έλλειψης έντασης
Σ’ αυτό το στάδιο ο άντρας που χτύπησε τη γυναίκα απολογείται, λέει δικαιολογίες ή εξηγεί τη συμπεριφορά του, βεβαιώνοντας με σιγουριά πως δεν θα τη ξαναχτυπήσει, ενώ υπόσχεται πως θα την αγαπά και θα τη φροντίζει.
Και η βία συνεχίζεται σ’ έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο. Μετά το τρίτο στάδιο (μετά από μέρες, βδομάδες, ή μήνες) ακολουθεί μια άλλη περίοδος αυξανόμενης έντασης. Συχνά η ένταση της βίας αυξάνεται καθώς επαναλαμβάνεται κάθε κύκλος.
Η ελπίδα πως μπορεί να αλλάξει…
Οι καλύτερες στιγμές της σχέσης εντοπίζονται στο τρίτο στάδιο θυμίζοντας στη γυναίκα την περίοδο της ερωτικής πολιορκίας στην αρχή της σχέσης, όπου δεν συνέβαινε κακοποίηση παρά μόνο ασυνήθιστα τρυφερά αισθήματα αγάπης. Η σχέση φαίνεται να σταθεροποιείται όταν υπάρχει μια ισορροπία ανάμεσα στο τίμημα της κακοποίησης και στα ‘οφέλη’ της σχέσης. Όταν δηλαδή η γυναίκα, βλέποντας τον σύντροφό της ήρεμο, εκδηλωτικό, ελπίζει να βελτιωθεί η σχέση αυτή.
Όμως όσο η βία κλιμακώνεται, η αναλογία αυτή αλλάζει και η σχέση γίνεται πιο ασταθής. Αν η γυναίκα απομακρυνθεί συναισθηματικά ή σωματικά, ο άντρας μπορεί να κλιμακώσει τη γοητευτική του συμπεριφορά ή την βίαιη συμπεριφορά του προκειμένου να σταθεροποιηθεί πάλι η σχέση. Και ο κύκλος συνεχίζεται. Με σοβαρές ψυχικές συνέπειες για τη γυναίκα αλλά και την απειλή της ίδιας της ζωής της.
Το άρθρο υπογράφει η Δήμητρα Τσώλα είναι Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια & Συνεργάτης του Ψυχοθεραπευτικού Κέντρου – Πολυχώρου Animus Corpus
(*Περισσότερες πληροφορίες για τις παροχές υπηρεσιών του Animus Corpus, καθώς και για το βιογραφικό της Ψυχολόγου, στην ιστοσελίδα www.animuscorpus.gr)