Στα πρώιμα στάδια της εκπαίδευσης, πολλά παιδιά χρησιμοποιούν τα δάχτυλά τους όταν μετρούν. Είναι ένας τρόπος να υπολογίσουν σωστά και να μην κάνουν λάθη. Σε κάποιους, μάλιστα, η συνήθεια αυτή παραμένει και στην ενήλικη ζωή. Οι εκπαιδευτικοί διχάζονται σχετικά με το μέτρημα στα δάχτυλα.

Για κάποιους, αυτό φανερώνει ότι ένα παιδί δυσκολεύεται με τα μαθηματικά, ενώ άλλοι αντίθετα πιστεύουν ότι αντικατοπτρίζει προηγμένη αριθμητική κατανόηση. Πολλοί εκπαιδευτικοί εξακολουθούν να μην είναι σίγουροι αν πρέπει να ενθαρρύνουν ή να αποθαρρύνουν το μέτρημα με τα δάχτυλα. «Οι προϋπάρχουσες έρευνες δεν έδιναν μια σαφή απάντηση», δήλωσε η δρ. Catherine Thevenot, μία εκ των επικεφαλής ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Λωζάνης. Αυτό αποτέλεσε και το κίνητρο των ειδικών να διερευνήσουν περαιτέρω το θέμα αυτό.

Η μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο Child Development, αναδεικνύει μια διάσταση που έρχεται σε αντίθεση με ό,τι πιστεύαμε: Η απαρίθμηση με τα δάχτυλα θα μπορούσε να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τη βελτίωση των αριθμητικών δεξιοτήτων σε παιδιά ηλικίας νηπιαγωγείου. Τα νέα ευρήματα υποστηρίζουν, λοιπόν, ότι το μέτρημα στα δάχτυλα είναι πιο πιθανό να μαρτυρά ανεπτυγμένη νοημοσύνη και όχι κάποια δυσκολία. Οι ειδικοί που κρύβονται πίσω από τη νέα μελέτη πιστεύουν ότι τα παιδιά αυτά έχουν ήδη αρχίσει να κατανοούν αφηρημένες αριθμητικές έννοιες, κατανοώντας ότι μια ποσότητα μπορεί να αναπαρασταθεί με διάφορους τρόπους. Πιθανή ένδειξη δυσκολιών μπορεί να αποτελεί το μέτρημα στα δάχτυλα μετά την ηλικία των 8 ετών, προσθέτουν οι ειδικοί.

Στόχος της μελέτης ήταν να διαπιστωθεί αν τα παιδιά που δεν χρησιμοποιούν εκ φύσεως την απαρίθμηση με τα δάχτυλα μπορούν να τη διδαχθούν, καθώς και αν αυτό θα βελτίωνε τις αριθμητικές τους επιδόσεις. Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε 328 παιδιά νηπιαγωγείου, ηλικίας 5-6 ετών. Τα παιδιά στρατολογήθηκαν μέσω των δασκάλων τους, οι οποίοι συμμετείχαν εθελοντικά στο πείραμα και έλαβαν εκπαιδευτικό υλικό μέσω ενός ψηφιακού παιδαγωγικού δικτύου. Το πείραμα περιελάμβανε αρχικά τεστ, δύο εβδομάδες εκπαίδευσης, ένα τελικό τεστ και ένα τελευταίο μετά από καιρό.

Τα αποτελέσματα ήταν σαφή: Τα παιδιά που έμαθαν να μετρούν με τα δάχτυλα παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στην ικανότητά τους να λύνουν απλά προβλήματα πρόσθεσης. Οι σωστές απαντήσεις τους αυξήθηκαν από 37% σε 77%. Αντίθετα, τα παιδιά στην ομάδα ελέγχου παρουσίασαν ελάχιστη μόνο βελτίωση (από 40% σε 48%). Πρόκειται για την πρώτη μελέτη που αποδεικνύει ότι η εκμάθηση της απαρίθμησης με τα δάχτυλα μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τις μαθηματικές δεξιότητες των μικρών παιδιών.

Τα ευρήματα αναδεικνύουν τις δυνατότητες αυτής της απλής τεχνικής ως στρατηγικής διδασκαλίας που συμβάλλει στη μείωση των ανισοτήτων στις μαθηματικές επιδόσεις. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα παιδιά που χρησιμοποιούν τα δάχτυλά τους για να λύσουν μαθηματικά προβλήματα τείνουν να υπερτερούν σε σχέση με εκείνα που δεν το κάνουν. Αυτό υποδηλώνει ότι η χρήση των δακτύλων ως βοηθητικού εργαλείου κατά το μέτρημα θα μπορούσε να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους τα παιδιά που αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τα μαθηματικά, ώστε να μην μείνουν πίσω στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Η δρ. Thevenot τόνισε ότι τα ευρήματα παρέχουν μια οριστική απάντηση στο ερώτημα αν οι εκπαιδευτικοί πρέπει να ενθαρρύνουν το μέτρημα με τα δάχτυλα. «Η απάντηση είναι ναι», επιβεβαίωσε. Η εκμάθηση της απαρίθμησης με τα δάχτυλα αποδείχθηκε αποτελεσματική για περισσότερο από το 75% των παιδιών που συμμετείχαν στη μελέτη. Η επόμενη πρόκληση είναι να υποστηριχθεί το υπόλοιπο 25% που δεν ανταποκρίθηκε το ίδιο καλά στην παρέμβαση.

Σε επόμενο στάδιο, η ομάδα θέλει να διερευνήσει εάν αυτή η τεχνική οδηγεί σε βαθύτερη εννοιολογική κατανόηση των αριθμών. Προς το παρόν, η μελέτη επιβεβαιώνει ότι, για τα παιδιά που βρίσκονται στο στάδιο της μάθησης, η χρήση των δακτύλων μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τις αριθμητικές τους δεξιότητες.