Πρώιμη εφηβεία: μια πρόκληση για την ψυχική υγεία

Οι έφηβοι που ωριμάζουν νωρίτερα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης κατάθλιψης σύμφωνα με μια νέα έρευνα.

Σύμφωνα με την καθηγήτρια ψυχολογίας Karen D. Rudolph από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις , η πρώιμη ωρίμανση πυροδοτεί μια σειρά από ψυχολογικές, κοινωνικές και διαπροσωπικές δυσκολίες που μπορεί να προβλέψουν αυξημένα επίπεδα κατάθλιψης στα αγόρια και τα κορίτσια, πολλά χρόνια αργότερα.

Η Rudolph και οι συνεργάτες της μελέτησαν το χρόνο έναρξης της εφηβείας και τα συμπτώματα κατάθλιψης σε 160 νέους για πάνω από 4 χρόνια. Η έρευνα που δημοσιεύτηκε διαδικτυακά στο περιοδικό Development and Psychopathology, επιβεβαίωσε ότι η πρώιμη έναρξη της εφηβείας αυξάνει την πιθανότητα κατάθλιψης και στα δύο φύλα με την πάροδο του χρόνου.

«Συνήθως πιστεύουμε ότι η γρηγορότερη εφηβεία αυξάνει την πιθανότητα κατάθλιψης μόνο στα κορίτσια», λέει η Rudolph. «Ωστόσο βρήκαμε ότι η πρώιμη ωρίμανση μπορεί να αυξάνει τις πιθανότητες και για τα αγόρια, καθώς μεταβαίνουν προς την εφηβεία, αλλά ο χρόνος είναι διαφορετικός για τα αγόρια από ότι για τα κορίτσια.»

Οι νέοι που εισέρχονταν στην εφηβεία πριν από τους συνομηλίκους τους ήταν πιο ευάλωτοι σε μια σειρά από παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με την κατάθλιψη. Είχαν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, περισσότερο άγχος, δυσκολίες κοινωνικής προσαρμογής και μεγαλύτερη ένταση στη σχέση με τους γονείς, αλλά και τους φίλους τους. Τα επίπεδα της κατάθλιψης ανάμεσα στα κορίτσια που έμπαιναν πιο γρήγορα στην εφηβεία ήταν αυξημένα στην αρχή της έρευνας και παρέμειναν σταθερά για τα επόμενα τρία χρόνια.

«Στα κορίτσια, η πρώιμη ωρίμανση φαίνεται να πυροδοτεί άμεσους ψυχολογικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου και κατά συνέπεια κατάθλιψη», λέει η Rudolph. «Οι μεταβολές κατά την εφηβεία συμβάλλουν στο να νιώθουν τα κορίτσια πιο άσχημα για τον εαυτό τους, να αντιμετωπίζουν τα κοινωνικά προβλήματα λιγότερο αποτελεσματικά, να εμπλέκονται με πιο επικίνδυνα και στρεσογόνα κοινωνικά πλαίσια και να έχουν συχνότερες συγκρούσεις στις σχέσεις τους».

Η πρώιμη εφηβεία δεν φαίνεται να έχει αυτά τα άμεσα αποτελέσματα στα αγόρια, που παρουσίασαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης στην αρχή της έρευνας σε σχέση με τα κορίτσια. Ωστόσο, αυτές οι διαφορές μειώνονται με την πάροδο του χρόνου και στο τέλος της έρευνας τα αγόρια με γρηγορότερη ωρίμανση δεν διέφεραν σημαντικά ως προς τα ποσοστά κατάθλιψης από τα κορίτσια.

«Ενώ η πρώιμη ωρίμανση φαίνεται αρχικά να προστατεύει τα αγόρια από τις προκλήσεις της εφηβείας, τα αγόρια βιώνουν σταδιακά όλο και μεγαλύτερο στρες από παράγοντες όπως η αρνητική εικόνα εαυτού, οι δυσκολίες κοινωνικής προσαρμογής και άγχος στις διαπροσωπικές σχέσεις» σύμφωνα με τους ερευνητές.

Ωστόσο, η Rudolph σημειώνει ότι είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι μόνο μερικοί έφηβοι είναι ευάλωτοι στις επιπτώσεις της πρώιμης ωρίμανσης και περισσότερο όσοι έχουν λιγότερο λειτουργικές οικογένειες και λιγότεροι υποστήριξη από το κοινωνικό τους δίκτυο και τις διαπροσωπικές τους σχέσεις.