5 συμβουλές “Παγίδες” που λέμε σε άτομο με κατάθλιψη!

Μερικοί άνθρωποι ρέπουν στο να υποτιμούν την “βαρύτητα”_ συνήθως ακούσια_ την κατάθλιψη ενός άλλου ατόμου, κάνοντας κάποιο δυσμενές ή ατυχές σχόλιο ή μιλώντας στους ίδιους με εκφράσεις και λέξεις κοινότυπες και παρωχημένες, οι οποίες, ωστόσο, όχι μόνο είναι άκαρπες και ατελέσφορες αλλά μπορεί να επιδεινώσουν την ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς.του Λάσκαρη Κωνσταντίνου

 

Είτε γνωρίζετε κάποιο άτομο με κατάθλιψη είτε έχετε έρθει οι ίδιοι αντιμέτωποι με την ψυχική νόσο, γνωρίζετε ότι η κατάθλιψη συνοδεύεται από μια βεντάλια συναισθημάτων με διακύμανση στην ένταση, στον τρόπο έκφρασης & εκδήλωσης. Απεραντοσύνη ατελεύτητης  ευαισθησίας. Διαρκής θλίψη, αίσθημα “κενότητας”, πεσιμισμός, αναξιοσύνη, ανικανότητα, ευερεθιστότητα, οξυθυμία, βίαια ξεσπάσματα εκρήξεων θυμού,  με αποκορύφωμα την υιοθέτηση σκέψεων(ιδεασμών) αυτοκτονίας, όπως μας εξηγούν ψυχίατροι και πλειάδα ειδικών ψυχικής υγείας.

Μερικοί άνθρωποι αδυνατούν να κατανοήσουν πόσο σύνθετη  είναι αυτή η ασθένεια κι έτσι μπορεί άθελά τους να πουν κάτι που δεν πρέπει. Δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι πρόκειται για άτομα που δίνουν καθημερινή μάχη για να κερδίζουν ξανά τη ζωή τους, άνιση μάχη με έναν “αόρατο εχθρό” που κάνει αισθητή την παρουσία του στην ψυχή, στο πνεύμα και το σώμα του ανθρώπου. Εκεί κατισχύει, εκεί κατοικεί, ρημάζοντας ,σαρώνοντας , ερημώνοντας  σαν ένας βίαιος & αιφνιδιαστικός τυφώνας που στροβιλίζεται και δεν πρόκειται να κοπάσει έως ότου ικανοποιήσει την καταστροφική του μανία, έως ότου ξεριζώσει κάθε ίχνος ζωτικής ψυχικής ενέργειας .

Πρόκειται για τον άνθρωπο που δεινοπαθεί, δοκιμάζεται, τυραννιέται. Αμύνεται έναντι ενδεχόμενης επίθεσης στον ίδιο του τον εαυτό(αυτο-ενοχοποίηση, κοινωνική απόσυρση, στέρηση καθημερινών απολαύσεων, ηττοπάθεια, αίσθημα μειονεξίας και μειωμένης αυτοεκτίμησης . Προσπαθεί να αλλάξει κάθε του τρωτό σημείο και να το μετουσιώσει σε πλεονέκτημα. Καταβάλλει προσπάθεια να ακονίσει τις σκουριασμένες του άμυνες, να ισχυροποιήσει το εξασθενημένο του ψυχοσυναισθηματικό δυναμικό, σφυριλατώντας την ψυχική του πανοπλία για τα βέλη ενδεχόμενης ανάρμοστης ή προσβλητικής συμπεριφοράς. Περνά δια πυρός και σιδήρου για να οικοδομήσει την εξιδανικευμένη, επιθυμητή & ιδεατή εικόνα του Εαυτού. Προσπαθεί να σμιλεύσει έναν ανθεκτικό και άτρωτο εαυτό, εκπαιδευμένος να μην πονάει και να μη νιώθει, αποκτήσει ανοσία στους αρνητικούς, τους προσβλητικούς,δυσάρεστους, θλιβερούς, κακεντρεχείς… του “τοξικούς” ανθρώπους .

Επί του θέματος τοποθετείται ο Δρ Άνταμ Κάπλιν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins των ΗΠΑ και υποστηρίζει ότι τόσο οι “λέξεις” όσο και οι “πράξεις” είναι απαραίτητες για να υποστηρίξουμε ένα άτομο με κατάθλιψη με καταλυτική σημασία για την θετική έκβαση της πορείας της υγείας του.

 

«Πρέπει να αποφύγουμε να πούμε κάτι που θα κάνει τον άλλο να πιστέψει ότι η κατάθλιψη οφείλεται σε έλλειψη ικανοτήτων, σε προσωπική αδυναμία και ανεπάρκεια ή να τονίζουμε ατέλειες του χαρακτήρα», τονίζει ο Κάπλιν. 
Δηλαδή ο ρόλος που θα πρέπει να διαδραματίσουμε στη ζωή ενός ανθρώπου που δοκιμάζεται από κατάθλιψη θα πρέπει να είναι υποστηρικτικός, συμβουλευτικός, εποικοδομητικός. Οφείλουμε ως συγγενείς, ως φίλοι, ως άνθρωποι να πείσουμε το άτομο, δίχως να του καλλιεργούμε φρούδες ελπίδες και αυταπάτες, ότι αξίζει να ονειρεύεται, να ελπίζει, να διεκδικεί το καλύτερο για τον εαυτό του…να ζεί!
Η αποστολή μας θα πρέπει να είναι η ανάδειξη των θετικών στοιχείων και των ασύγκριτων πλεονεκτημάτων του ανθρώπου που ταλανίζεται από την κατάθλιψη και τα συνωδά αυτής αισθήματα της δυσθυμίας, αδιαθεσίας, κατάπτωσης.

 

«Το χειρότερο κομμάτι της κατάθλιψης είναι ότι περιορίζει την οξυδέρκεια του “νοητού” πεδίου & εμβέλεια φάσματος “διανοητικού” ορίζοντα του ατόμου, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να δει τις επιλογές που έχει. Ο στόχος της υποστήριξης είναι να πιστέψει το άτομο ότι…υπάρχει ελπίδα.»
Ο Κάπλιν επισημαίνει ότι κάθε περιστατικό είναι διαφορετικό, όμως υπάρχει μια σειρά “γενικών αρχών” στη διαχείριση των δυσκολιών & προβλημάτων  ενός ατόμου με κατάθλιψη.
 
 
 
 
Δείτε ποιες είναι οι 5 φράσεις που δεν πρέπει να ακούσει ποτέ ένα άτομο με κατάθλιψη.

 

 

 

1) «Ξέρω πώς νιώθεις…»

 

Η συμπόνια είναι μια εξαιρετική αρετή και ανακουφίζει αλλά….παροδικά, όμως σε μερικές περιπτώσεις δεν πρέπει να κάνουμε συγκρίσεις εάν δε γνωρίζουμε σε απόλυτο βαθμό το προσωπικό “δράμα” που βιώνει το άτομο που έχουμε απέναντί μας. Αν υπάρχει παλαιότερη εμπειρία κατάθλιψης, είναι καλό να πούμε «Δεν είσαι μόνος» αρκεί η συζήτηση να μην έχει “εγωκεντρικό” χαρακτήρα. Κάθε άτομο αντιμετωπίζει & βιώνει με διαφορετική ένταση την κατάθλιψη και η τετριμμένη  φράση «Ξέρω πώς νιώθεις» δηλώνει “αποστασιοποίηση” από την οδυνηρή εμπειρία του ατόμου.

 

2) «Αποδέξου το…»

 

Αυτό που δε συνειδητοποιούν αρκετοί άνθρωποι είναι ότι η ψυχική νόσος της κατάθλιψης απορυθμίζει ολοσχερώς τη ζωή του ατόμου αλλά επίσης υπονομεύει & υποσκάπτει κάθε προσπάθεια επίτευξης ενός στόχου. Η προσπάθεια εκλογίκευσης ή απλούστευσης της κατάστασης δεν μπορεί να ωφελήσει ένα άτομο με κατάθλιψη.
 
 
 
3)  «Χαμογέλα…»

 

 Μόνο άβολα και αμήχανα μπορεί να αισθανθεί ένα άτομο με κατάθλιψη όταν ακούει αυτή τη φράση.  Αυτό που χρειάζεται είναι να έχουμε τα αυτιά μας ανοιχτά για να ακούσουμε ή να  ό,τι έχει να μας πει το άτομο και να “αφουγκραστούμε” τις ανάγκες του που βρίσκεται απέναντί μας.
 
 
 
4) «Όλα είναι στο μυαλό σου…»

 

Είναι αδύνατο να ξεπεραστεί η κατάθλιψη μόνο με …τη σκέψη. Οι «πράξεις» και όχι μόνο οι σκέψεις είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση της ψυχικής νόσου. Για παράδειγμα, η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία, η οποία στοχεύει στη μεταβολή της “οπτικής γωνίας” του ατόμου, ώστε να υιοθετήσει ένα πιο θετικό τρόπο σκέψης και προσέγγισης της πραγματικότητας, σπανίως αποδεικνύεται αποτελεσματική ως μοναδική θεραπεία της κατάθλιψης. Οι αλλαγές στη συμπεριφορά είναι απαραίτητες προς αυτήν την κατεύθυνση και αυτή ή αλλαγή μπορεί να επιτευχθεί δίδοντας στο πάσχον άτομο κίνητρα και ευκαιρίες προκειμένου: «να αρχίζει να κάνει  ό,τι μπορεί  ή ονειρεύεται πως θα ήθελε να κάνει. Η τόλμη χαρίζει ευφυΐα, μαγεία και δύναμη», όπως μας πολύ σωστά λέει ο Βόλφγκανγκ Γκαίτε. 
 
 
 
5 «Υπάρχουν και χειρότερα…»

Αντί να προσπαθούμε να περιοριζόμαστε στο να προσπαθούμε να εφησυχάζουμε το άτομο, με παρωχημένες και τετριμμένες  φράσεις  αυτού του τύπου, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να το καθησυχάζουμε για λίγο, δίχως να επιδιώκουμε μια μόνιμη “ίαση” του προβλήματος με αποτέλεσμα να συμβάλλουμε στο να διαιωνίζεται μια νοσηρή κατάσταση.  Είναι προτιμότερο να “ακούμε”,  “υποστηρίζουμε” να”καθοδηγούμε”. Το υγιές & υποστηρικτικό πλαίσιο είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

 

 

Και να θυμάστε ότι…

«Οι πιο πολλοί από μας έχουμε περισσότερο θάρρος από ό,τι έχουμε ονειρευτεί ποτέ…»

 

(11887)