Ο όρος Διαταραχή Μετατροπής, που παλιότερα χαρακτηριζόταν ως Υστερική Μετατροπή και ήταν επίσης γνωστή με την κοινότερη ονομασία Υστερία δηλώνει μια σειρά συμπτωμάτων που σχετίζονται με το αισθητηριακό και το κινητικό σύστημα και δεν δικαιολογούνται από υποκείμενη παθολογική αιτιολογία — εμφανίζονται δηλαδή χωρίς να διαγιγνώσκεται κάποια νευρολογική ή άλλη σωματική πάθηση και είναι καθαρά ψυχογενή.
- Πιο συγκεκριμένα τα συμπτώματα αυτά μπορούν να πάρουν δύο μορφές:
- Κινητικά συμπτώματα
- αστάθεια στη βάδιση
- αδυναμία ομιλίας (αφωνία), δυσκολία στην παραγωγή της φωνής (δυσφωνία) και δυσκολία στη σωστή άρθρωση κατά την ομιλία (δυσαρθρία)
- λιποθυμία, μυϊκή αδυναμία, παράλυση, μερική ή πλήρης απώλεια της εκούσιας κίνησης μιας ομάδας μυών (πάρεση)
- τρέμουλο (τρόμος) και αιφνίδιες, απότομες και εξαιρετικά βραχύχρονες, ακούσιες κινήσεις (μυόκλονος), σπασμοί
- δυσκολία στην κατάποση (Δυσκαταποσία)
- Αισθητικά συμπτώματα
- απώλεια της όσφρησης (ανοσμία)
- μείωση ακοής
- μείωση όρασης,
- θόλωση,
- διπλωπία (το να βλέπει το άτομο διπλά τα αντικείμενα που βρίσκονται στο οπτικό του πεδίο)
- τύφλωση
- τσιμπήματα, μουδιάσματα, μυρμηγκιάσματα σε διάφορα σημεία του σώματος
- μείωση έως εξαφάνιση της αίσθησης της αφής σε οποιοδήποτε σημείο του δέρματος
(Τα παραπάνω μοιάζουν να υποδηλώνουν σωματική ή νευρολογική παθογένεια, η οποία όμως, όπως προαναφέρθηκε, δεν τεκμηριώνεται από τις ειδικές ιατρικές εξετάσεις.)
Επιπροσθέτως, στη Διαταραχή Μετατροπής τα συμπτώματα δεν προέρχονται από εκούσια προσπάθεια του ατόμου να τα προκαλέσει ή να τα μιμηθεί. Ο μηχανισμός παραγωγής των υστερικών εκδηλώσεων είναι περίπλοκος, με την έννοια ότι ο ασθενής δεν προσποιείται συνειδητά, ταυτόχρονα όμως δεν πρόκειται για μια εντελώς ασύνειδη διαδικασία.
Στη συγκεκριμένη διαταραχή τα συμπτώματα συνήθως μεταβάλλονται παρουσία τρίτων ή μπορούν να προκληθούν στον πάσχοντα μέσω υποβολής και να εμφανιστούν ή να αλλάξουν αν προηγηθούν σχόλια του περίγυρού του που μοιάζουν σχετικά. Μπορούν επίσης να σημειώνουν ύφεση ή έξαρση ανάλογα με την προσοχή που τους αποδίδεται από το περιβάλλον του πάσχοντος.
Οπωσδήποτε φαίνεται να συσχετίζονται με στρεσογόνα γεγονότα ή με εσωτερικές συγκρούσεις που γίνονται αιτία έντονης δυσφορίας και δυσλειτουργίας. Η συχνότητα εμφάνισης της Διαταραχής Μετατροπής είναι κατά πολύ μεγαλύτερη στις γυναίκες και παρουσιάζει συννοσηρότητα (συνυπάρχει δηλαδή από κοινού) με καταθλιπτικές διαταραχές και άλλες Σωματόμορφες Διαταραχές ή και με διαταραχές προσωπικότητας όπως: η Οριακή, η Αντικοινωνική και η Ιστριονική (δραματική).
Ως πάθηση πρωτοεμφανίζεται κατά την εφηβεία ή την αρχή της ενηλικίωσης και πυροδοτείται από κάποιο γεγονός που προκαλεί έντονο στρες. Η εμφάνιση των συμπτωμάτων αλλά και η υποχώρησή τους είναι εξίσου αιφνίδια, ενώ η Διαταραχή Μετατροπής μπορεί να επανεμφανίζεται με τον ίδιο ή τελείως διαφορετικό συνδυασμό συμπτωμάτων.
Ένα ακόμη από τα παράδοξα χαρακτηριστικά της διαταραχής είναι ότι παρά τις έντονες και εξαιρετικά δραματικές και εντυπωσιακές της εκδηλώσεις, το άτομο δε φαίνεται να εμφανίζει αντίστοιχη ενασχόληση με τη φύση ή τις συνέπειες των εκδηλώσεων αυτών, φαινόμενο που έχει περιγραφεί ως «la belle indifference», δηλαδή «η μακάρια αδιαφορία».
Ουσιαστικά έχουμε να κάνουμε με ενεργοποίηση νευρωσικών μηχανισμών άμυνας με βασικότερο εξ’ αυτών τη μετατροπή, που δίνει και το όνομά της στη διαταραχή — όταν μιλάμε για μετατροπή εννοούμε ότι το σύμπτωμα στη φυσιολογία αποτελεί τη συμβολική «μετατροπή» στο σώμα μιας ασύνειδης ψυχικής σύγκρουσης ή ενός ψυχικού τραύματος.
Το άρθρο υπογράφει ο Γεώργιος Α. Παπαγεωργίου είναι ψυχολόγος & διευθυντής της «Ψυχικής Φροντίδας ΙΚΕ» (Ιατρική Εταιρεία παροχής υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας) όπου και συνίδρυσε το 2016. Εποπτεύει τις παρεχόμενες υπηρεσίες από το Επιστημονικό Προσωπικό της Εταιρείας το οποίο απαρτίζεται από όλες τις ειδικότητες τις Ψυχικής Υγείας.
Στοιχεία Επικοινωνίας:
Τηλ. Επικοινωνία:
Επείγοντα:
Email: sessions@psychikifrontida.gr
site: psychikifrontida.gr
(1451)